II Pyotr: Redaktələr arasındakı fərq

}}'''II Pyotr''' və ya '''Pyotr Alekseyeviç''' ([[Rusca]]: ''Пётр Алексеевич'') (d. [[23 oktyabr]] [[1715]], [[Sankt-Peterburq]] – ö. [[30 yanvar]] [[1730]], [[Moskva]]) — [[Rusiya imperatorlarının siyahısı|Rusiya imperatoru]]. [[Vəliəhd|Çareviç]] [[Aleksey Pyotroviç]]<nowiki/>in ([[I Pyotr|Böyük Pyotr]]<nowiki/>un və onun ilk xanımı [[Yevdokiya Lopuxina]]<nowiki/>nın oğlu) və Şarlotta Kristinanın övladıdır.

Pyotr Alekseyeviç [[23 oktyabr]] [[1715]]-ci ildə [[Sankt-Peterburq]]<nowiki/>da dünyaya gəldi. Atası [[I Pyotr|Böyük Pyotr]]<nowiki/>un oğlu [[Aleksey Pyotroviç]], anası isə alman əsilzadələrindən Şarlotta Kristina idi. Hələ 10 günlük ikən anası vəfat etdi. Atası isə babası tərəfindən dövlətə və çara xəyanətlə təqsirləndirildi və tutulduğu həbsxanada [[1718]]-ci ildə vəfat etdi. Beləliklə, 3 yaşlı Pyotr və 4 yaşlı bacısı Nataliya yetim qaldı. Babaları [[I Pyotr|Böyük Pyotr]] isə xəyanətlə günahlandırdığı yeganə oğlunun övladlarına da rəhm etmədi. Nəvələri ilə maraqlanmayan çar hər iki uşağı güclü nəzarət altında qapalı olaraq saxladı. İlk mürəbbiyələri isə saraydakı dərzi və şərab tacirinin xanımları idi. Yetkinlik yaşlarına çatdıqdan sonra isə [[Macarlar|macar]] əsilzadələrindən Yaniş Zaykinin himayəsində alındı.

[[1725]]-ci ildə babası [[I Pyotr|Böyük Pyotr]] vəfat etdi və ikinci xanımı [[I Yekaterina|Yekaterina Alekseyevna]] taxta çıxdı. [[I Yekaterina]]<nowiki/>nın səltənətə yüksəlməsində baş rolu oynayan Aleksandr Menşikov, dövlət məmurlarından alman əsilli Andrey Ostermanı gəncin ilk müəllimi olaraq təyin etdi. Gənc vəliəhd onun rəhbərliyi altında [[tarix]], [[coğrafiya]], [[riyaziyyat]] və əcnəbi dillər üzrə təhsil alsa da, təhsildən daha çox böyük ov mərasimləri və saray ziyafətləri ilə məşğul olurdu.

[[I Yekaterina]]<nowiki/>nın səltənəti boyunca Pyotr dövlət məsələlərindən uzaq qaldı. Ancaq çariçanın [[1727]]-ci ildə vəfatından sonra, iqtidardakı dövlət məmurları [[I Pyotr|Böyük Pyotr]]<nowiki/>un oğul şəcərəsindən olan yeganə nəvəsinin taxta çıxarılmasına qərar verdi. [[Moskva]] əhalisi və zadəganların dəstəyini alan Pyotr, xalasının əri olan [[Müqəddəs Roma İmperiyası|Müqəddəs Roma imperatoru]] VI Karlın və Andrey Menşikovun səyləriylə 12 yaşında taxta çıxarıldı. Hətta taxta çıxarıldıqdan sonra Andrey Menşikovun qızı Mariyayla nişanlandı.

[[I Yekaterina]]<nowiki/>nın vəfatı və Pyotrun taxta çıxmasından sonra, Menşikov gənc imperatoru Vasilevskiy adasındakı şəxsi mülkünə dəvət etdi. Uzun müddət burada qalan imperator üzərində güclü nüfuz qazanan Menşikov qəddar bir diktatora çevrildi. Alman səfirinin qeydlərində bu vəziyyət ''“Böyük"Böyük Pyotrdan belə bu qədər qorxulmurdu''”" olaraq əks olunur. Hətta imperatora əmrlər verdiyi, bacısı Nataliyaya verdiyi bir hədiyyəni geri aldığı, gənc imperatorun da cavab olaraq ''“Kimin"Kimin imperator olduğunu görəcəksən, sən yoxsa mən”mən"'' dediyi bilinir. Çox keçmədən Menşikov ağır xəstələndi və siyasi rəqibləri bu vəziyyətdən yararlandı. Müəllimi Andrey Ostermanın və Dolqorukov ailəsinin səyləriylə, Menşikov vəzifədən alındı və [[Sibir]]<nowiki/>ə sürgün edildi. Əlavə olaraq Menşikovun qızıyla olan nişan da ləğv edildi.

Pyotrun tacqoyma mərasimi [[9 yanvar]] [[1728]]-ci ildə [[Moskva]]<nowiki/>da baş tutdu. Ancaq mərasimdən sonra da dövlət işlərindən uzaq durdu. Əcnəbi elçilərdən biri qeyd edir ki, ''“Bütün"Bütün Rusiya fəlakətlə üzləşib. Heç kimə pul ödənmir. Hamı bacardığı qədər oğurluqla məşğuldur”məşğuldur"''. Bundan başqa paytaxtın [[Sankt-Peterburq]]<nowiki/>dan [[Moskva]]<nowiki/>ya köçürülməsi də həm şəhər, həm də burada məskunlaşan zadəganlar üçün mənfi nəticələndi. Belə ki, babası [[I Pyotr|Böyük Pyotr]] [[Sankt-Peterburq]]<nowiki/>un böyük və təmtəraqlı bir şəhər olması üçün əlindən gələni etmişdi.

II Pyotr bəzi vaxtlar [[Sankt-Peterburq]]<nowiki/>a gəlsə də, eyş-işrət dolu həyatından əl çəkmədi. Getdikcə Dolqorukov ailəsinin nüfuzu altına düşən gənc imperator, çox keçmədən 18 yaşlı Yekaterina Dolqorukovaya aşiq oldu. Əlbəttə ki, ailə imperator ailəsiylə qohum olmaq istəyirdi. Ancaq çarın bibisi [[Yelizaveta Petrovna]]<nowiki/>nın gəlin namizədini sevməməsi nəticəsində cütlük bir-birindən uzaqlaşdı. Bütün bunlara baxmayaraq, toya mərasimi [[30 yanvar]] [[1730]] tarixlərində baş tutacağı planlaşdırıldı.

Ancaq [[1729]]-cu ilin [[dekabr]]<nowiki/>ındadekabrında Pyotr ağır xəstələndi. [[1730]]-cu ilin [[yanvar]]<nowiki/>ındayanvarında baş tutan Müqəddəs Epifani mərasimindən sonra vəziyyəti daha da ağırlaşdı. Belə ki, mərasimin ertəsi günü saray həkimləri çara çiçək diaqnozu qoydu. Dolqorukov ailəsi imperatora Yekaterinanın vəliəhd olması barədə vəsiyyətnaməni imzalamağı planlaşdırsa da, ölüm yatağında olan imperatorun otağına giriş qadağan edildi. Huşsuz vəziyyətdə olan çar yaxın zamanlarda vəfat eədn bacısı Nataliyanın adını sayıqlayaraq vəfat etdi.

İmperator II Pyotr toyunun planlaşdırıldığı gün – [[30 yanvar]] [[1730]] tarixində səhərə yaxın vəfat etdi. Cənazəsi [[Moskva]]<nowiki/>dakı Arxangelski Kafedralında dəfn edildi. Taxta [[I Pyotr|Böyük Pyotr]]<nowiki/>un qardaşı və ortaq kralı [[V İvan]]<nowiki/>ın qızı [[Anna İvanovna]] çıxdı. Bununla da [[Romanovlar sülaləsi]]<nowiki/>nin kişi şəcərəsi sonlandı.