2.446
edits
→Tarixi
(→Tarixi) Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
(→Tarixi) Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
||
|
== Tarixi ==
[[İran Kürdüstanı]] və ya Şərqi Kürdüstan [[İran|İranın]] şimal-qərbində [[Kürdlər|kürdlərin]] yaşadığı ərazinin qeyri-rəsmi adıdır. Region [[İraq]] və [[Türkiyə]] ilə həmsərhəddir.<ref name="Kurdish Awakening 2014">Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland, (2014), by Ofra Bengio, University of Texas Press</ref> Regiona [[Kürdüstan ostanı|Kürdüstan]], [[Kirmanşah ostanı|Kirmanşah]], [[Qərbi Azərbaycan ostanı|Qərbi Azərbaycan]], [[İlam ostanı|İlam]] və [[Həmədan ostanı|Həmədan]] ostanları daxildir. Kürdlər ümumiyyətlə İran Kürdüstanını daha böyük [[Kürdüstan]] bölgəsinin dörd hissəsindən biri hesab edirlər. Bölgənin digər hissələrinə [[Türkiyə Kürdüstanı|Türkiyənin cənub-şərqi]], [[Suriya|Suriyanın]] şimalı və [[İraq Kürdüstanı|İraqın şimal əraziləri]] də daxildir.<ref>Federal Research Division, 2004, ''Iran: A Country Study'', Kessinger Publishing, {{ISBN|1-4191-2670-9}}, {{ISBN|978-1-4191-2670-3}}, p. 121, «The Kurdish area of Iran includes most of West Azerbaijan.»</ref><ref>Youssef Courbage, [[Emmanuel Todd]], 2011, ''A Convergence of Civilizations: The Transformation of Muslim Societies Around the World'', p. 74. Columbia University Press, {{ISBN|0-231-15002-4}}, {{ISBN|978-0-231-15002-6}}. «Kurds are also a majority of the population in the provinces of Kermanshah, West Azerbaijan, and Ilam.»</ref><ref>William Eagleton, 1988, ''An Introduction to Kurdish Rugs and Other Weavings'', University of California, Scorpion, 144 pages. {{ISBN|0-905906-50-0}}, {{ISBN|978-0-905906-50-8}}. «Iranian Kurdistan is relatively narrow where it touches the Soviet border in the north and is hemmed in on the east by the Azerbaijani Turks. Extending south along the border west of Lake Urmia is the tribal territory.»</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.pen-kurd.org/kurdi/ikrambalekani/eyaletakurdistane-liirane.html |title=anmeldung<!-- Заголовок добавлен ботом --> |access-date=2018-04-17 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305041951/http://www.pen-kurd.org/kurdi/ikrambalekani/eyaletakurdistane-liirane.html |deadlink=yes }}</ref><ref name="Iran Provinces">{{cite web|url=http://www.statoids.com/uir.html|title=Iran Provinces|work=statoids.com}}</ref> Bundan
Kürdlərin ümumi sayı İran əhalisinin 5-10%-ni təşkil edir.<ref name="Iran" /><ref name="автоссылка1" /><ref name="Iran Peoples" /> Bəzi mənbələr İrandakı kürdlərin əksəriyyətinin şiə müsəlmanlar olduğunu göstərir.<ref name="helda.helsinki.fi">[https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/172952/UnityorD.pdf?sequence=1s Unity or Diversity? Turkish Nationalism, Kurds, and the Turkish Mainstream Press]</ref><ref name="ghatreh.com">[http://www.ghatreh.com/news/nn39438186 Ethnicity unit is not the reason for making an independence country]
Retrieved 8 February 2018</ref><ref name="Zare'i: Kurds">[http://www.nasimonline.ir/(S(hiksg5mavhpn1ccmq4p3oymm))/Content/Detail/902439/ Zare'i: Kurds...] {{Wayback|url=http://www.nasimonline.ir/(S(hiksg5mavhpn1ccmq4p3oymm))/Content/Detail/902439/ |date=20180612143530 }}
Retrieved 8 February 2018</ref>Bunun tərsinə bəzi mənbələr isə İran kürdlərinin çoxluğunun sünni olduğunu irəli sürüblər.<ref>[https://mfu.uok.ac.ir/article_61247.html]</ref> Şiə kürdlər Kirmanşah və İlam ostanlarında, Kürdüstan, Həmədan və [[Şimali Xorasan ostanı|Şimali Xorasan]] ostanlarının bəzi ərazilərində yaşayırlar.<ref>{{Cite web |url=http://rangvarehayeyekrang.ir/%D8%A7%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%81-%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ |title=http://rangvarehayeyekrang.ir |accessdate=2018-04-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171217230209/http://rangvarehayeyekrang.ir/%D8%A7%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B7%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%81-%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ |archivedate=2017-12-17 |deadlink=yes }}</ref><ref>[http://www.kojaro.com/2016/10/29/122951/kurdish-tribes-khorasan/ www.kojaro.com]</ref> [[İran İslam İnqilabı]] zamanı əsas kürd siyasi partiyaları kürdlərin siyasi muxtariyyəti məsələsini qaldırmağa çalışsalar da, bu təşəbbüs etnik kürdlərin böyük hissəsi tərəfindən dəstəklənməmişdir.<ref name="David Romano page 235">{{kitab3|заглавие=The Kurdish Nationalist Movement |ссылка=https://archive.org/details/kurdishnationali00roma |страницы=[https://archive.org/details/kurdishnationali00roma/page/235 235] |год=2006 |isbn=0-521-85041-X |место=New York |издательство=[[Издательство Кембриджского университета|Cambridge University Press]] |ref=Romano |язык=en |автор=Romano, David}}</ref><ref name="McDowall page 270-278">{{kitab3|заглавие=A Modern History of the Kurds |страницы=270 |год=1996 |место=London |издательство=[[I.B. Tauris]] |isbn=1-85043-653-3 |ref=McDowall |язык=en |автор=McDowall}}</ref><ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=JdRwGcJg7DwC&printsec=frontcover&dq=the+death+and+passion&hl=en&ei=_rR0TbjJO-GJ4AaI_Z3MDQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CD4Q6AEwBA#v=onepage&q=kermanshah&f=false|title=The Passion and Death of Rahman the Kurd|work=google.com}}</ref> Buna baxmayaraq, 1990-cı illərdən etibarən kürdlərin yaşadığı bölgələrdə milliyətçilik yüksəlməyə başlamışdır.<ref name="McDowall page 278">{{kitab3|заглавие=A Modern History of the Kurds |страницы=278 |год=1996 |место=London |издательство=[[I.B. Tauris]] |isbn=1-85043-653-3 |ref=McDowall |язык=en |автор=McDowall}}</ref>
== İstinadlar ==
| |||