Bayraktar TB2: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
k tənzimləmə |
||
Sətir 14:
|buraxılış sayı = 154 ədəd (2020-ci il)<ref name=":5">[https://ordu.az/az/news/180280/turkiye-nece-bayraktar-tb2-istehsal-edib- Türkiyə neçə “Bayraktar TB2” istehsal edib?]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}/</ref>
}}
[[
'''Bayraktar TB2''' ({{lang-tr|Bayraktar}}) — Türkiyənin operativ-taktiki, orta yüksəklikdə uçan qırıcı milli [[Pilotsuz uçuş aparatı|pilotsuz döyüş (PUA) təyyarəsi]]<ref>[https://warfiles.ru/114809-tureckiy-udarnyy-bespilotnik-bayraktar-tb2.html/ Турецкий ударный беспилотник Bayraktar TB2]</ref>.“Baykar Makina” şirkəti tərəfindən istehal edilir.
2014-cü il iyunun 14-də tam yüklə həyata keçirilmiş uçuş sınağında 27.030 funt yüksəkliyə qalxmış və 05-06 avqust tarixlərində həyata keçirilmiş uçuş testində tam yüklə 18.000 funt yüksəklikdə 4040
Mülki aviasiya standartlarına uyğun olaraq hərbi məqsədlərə yarayan [[Baykar Makina]] tərəfindən yaradılmış Bayraktar TB2 Bayraktar komandası tərəfindən əsas istehsal yeri Türkiyə olmaqla hər kəs üçün istehsal edilmişdir.<ref name="gazetevatan.com"/>
Sətir 24:
== Tarixi ==
2007-ci ildə Müdafiə Sənayesi Xidməti tərəfindən rəqabət əsasında (hər hansı bir AR-GE dəstəyi olmadan<ref>‘Çaldıran'ın yapım öyküsü. Hürriyet. Yalçın Bayer. http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=12609180 {{cite web |url=https://web.archive.org/web/20140812214035/http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=12609180 |date=12 Ağustos 2014 }}</ref>) Taktik Pilotsuz Uçuş Aparatı Sisteminin İnkişafı Proqramı başladıldı. Bu proqram çərçivəsində Bayraktar Taktik PUA Sisteminin uçuş testləri (tam avtomatik taksi, qalxma, uçuş, eniş, əyləc və angara qayıtmaq) sərgiləndi və Bayraktar Taktik İHA Sistemi, hədəflənən bütün performans meyarlarını uğurla tamamladı.<ref>‘Heron’a karşı ‘Çaldıran’. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/12596150.asp {{cite web |url=https://web.archive.org/web/20140812213638/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/12596150.asp |date=12 Ağustos 2014 }}</ref><ref>Türk Heron’lar Gabar’da doğdu. http://www.milliyet.com.tr/turk-heron-lar-gabar-da-dogdu/guncel/gundemdetay/04.07.2010/1258874/default.htm {{cite web |url=https://web.archive.org/web/20140812214032/http://www.milliyet.com.tr/turk-heron-lar-gabar-da-dogdu/guncel/gundemdetay/04.07.2010/1258874/default.htm |date=12 Ağustos 2014 }}</ref>
Sınaq mərhələlərindən sonra şirkət və İdarə Heyəti arasında 2 Taktik [[PUA]] Sisteminin müqavilə danışıqları 2010-cu ilin yanvarında Müdafiə Sənayesi İcra Heyətində başladıldı. 2012-ci ilin yanvar ayında müqavilə imzalanandan sonra Taktik PUA İnkişafı Layihəsi proqramının cədvəli çıxarıldı və iş qrafikə uyğun olaraq istehsala başlandı. Müqavilə imzalandıqdan sonra 2012-ci ilin avqust ayına qədər aparılan ilkin dronqayırma işləri uğurla başa çatdırıldı və kütləvi istehsalın əsası qoyuldu.
İlk prototip sistemlər 2013-cü ilin yanvarında hazırlanmış və bu sistemlərin uçuş sınaqları 2014-cü ilin martında başlamışdır. Testlər davam edərkən, kütləvi istehsala start verilmişdir.
== Xüsusiyyəti ==
10 saat hava qalır, 18.000 funt yüksəklik, 150
== Silahları ==
[[
Tank əleyhinə raketlər və hava bombaları daşımaq qabiliyyətinə malikdir. Belə ki, 2015-ci ilin dekabr ayında UMTAS ATGM-nin sınaq buraxılışı baş tutmuşdur.<ref>[https://defense-update.com/20151219_umtas_bayraktar.html/ Turkish UMTAS Missile Dropped From a Bayraktar Tactical Drone]</ref>.
Sətir 40:
== Texniki göstəriciləri ==
[[
* Uzunluq: 6.5 m
* Qanad genişliyi: 12 m
* Maksimum qalxma çəkisi: 650 kq
* Yük tutumu: 55 kq
* Maksimum sürət: 222
* Seyredici sürəti: 130
* Fəaliyyət radiusu 150
* Ən yüksək hədd: 8200 m
* Avtonom idarəetmə: 24 saat<ref>[http://zonwar.ru/news3/news_569_Bayraktar_TB2.html Турецкий ударный БПЛА «Bayraktar TB2»]</ref>
Sətir 54:
== İstifadə tarixcəsi ==
[[
* 08 iyun 2009-cu il tarixində Bayraktar Blok Keşan Hərbi Hava Limanında ilk avtomatik test uçuşu keçirdi.<ref>İlk uçuş testi video çekim. https://www.youtube.com/watch?v=sbhBpMqdQME {{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20190111080659/https://www.youtube.com/watch?v=sbhBpMqdQME&gl=US&hl=en |date=11 Ocak 2019 }}</ref><ref>Airport TV Röportaj. https://www.youtube.com/watch?v=w9uhdNIuEjM {{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160401035614/https://www.youtube.com/watch?v=w9uhdNIuEjM |date=1 Nisan 2016 }}</ref>
* 3 oktyabr 2009-cu ildə Bayraktar Blok A, Sinop Hava Limanında rəsmi nümayəndə heyətinin iştirakı ilə uçuş sınaqlarını keçirdi.
Sətir 62:
* 29 aprel 2014-cü ildə Bayraktar Blok B ilk avtomatik uçuş sınağı tamamlandı.<ref>{{Cite web |url=http://www.youtube.com/watch?v=QOvulJYd2Ts&list=FLtJTJ8xPyfmx6BkbmeWcjGA |başlık=Bayraktar Taktik İHA Sistemi ilk otomatik uçuş testi görüntüleri |erişimtarihi=11 Ağustos 2014 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20151216023334/https://www.youtube.com/watch?v=QOvulJYd2Ts&list=FLtJTJ8xPyfmx6BkbmeWcjGA |arşiv-tarihi=16 Aralık 2015 |ölüurl=no }}</ref><ref>Dünyanın en gelişmiş İHA'sını Türkler yaptı. http://haber.stargazete.com/guncel/dunyanin-en-gelismis-ihasini-turkler-yapti/haber-880375 {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20141006081606/http://haber.stargazete.com/guncel/dunyanin-en-gelismis-ihasini-turkler-yapti/haber-880375 |date=2014-10-06 }} {{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20141006081606/http://haber.stargazete.com/guncel/dunyanin-en-gelismis-ihasini-turkler-yapti/haber-880375 |tarih=6 Ekim 2014 |date=6 Ekim 2014 }}</ref><ref>Türkler bunu da yaptı. http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2014/05/08/turkler-bunu-da-yapti {{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140812214205/http://www.sabah.com.tr/Ekonomi/2014/05/08/turkler-bunu-da-yapti |date=12 Ağustos 2014 }}</ref>
* 14 iyun 2014 tarixində Bayraktardaki B Blokunu tam yüklə 27.030 metr yüksəkliyə qalxaraq Türkiyədəki yüksəklik rekordunu qırdı.<ref>Bayraktar yüksekten uçuyor! http://kokpit.aero/bayraktar-rekor-kirdi {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140812203700/http://kokpit.aero/bayraktar-rekor-kirdi |date=2014-08-12 }} {{Cite web |url=https://web.archive.org/web/20140812203700/http://kokpit.aero/bayraktar-rekor-kirdi |date=12 Ağustos 2014 }}</ref>
* 5-6 Avqust 2014 tarixində B Blokunda Bayraktar, 2400 Saat 34 Dəqiqə keçərək cəmi 4.040
* Maksimum sürət testləri 11 sentyabr 2014-cü il tarixində keçirilmiş avtomatik uçuş testində həyata keçirilmişdir.<ref>Azami hız testi. http://www.youtube.com/watch?v=1DKR7e8KYUY&feature=youtu.be</ref>
* İlk kütləvi təqdimat 25-28 sentyabr 2014-cü il tarixlərində "İstanbul Airshow"da 2014-də oldu.<ref>{{Cite web |url=http://www.trt.net.tr/anasayfa/vod.aspx?tur=tv&sk=76b1cbb4-bf3d-4c94-a80a-99da1c1fd817&sg=31ed3ce2-9354-4cbc-82f2-8eed73f30bb7 |başlık=TRT Teknoloji Kanalı Röportaj |erişimtarihi=14 Ekim 2014 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20141018164030/http://www.trt.net.tr/anasayfa/vod.aspx?tur=tv&sk=76b1cbb4-bf3d-4c94-a80a-99da1c1fd817&sg=31ed3ce2-9354-4cbc-82f2-8eed73f30bb7 |arşiv-tarihi=18 Ekim 2014 |ölüurl=yes }}</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=xKPvbg-sGY4&t=7m45s TRT Haber] Kanalı Röportaj</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=GfRp5NjR47Q&feature=youtu.be |başlık=Ulusal Kanal TV Çekimi |erişimtarihi=1 Ekim 2014 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20160331151247/https://www.youtube.com/watch?v=GfRp5NjR47Q&feature=youtu.be |arşiv-tarihi=31 Mart 2016 |ölüurl=no }}</ref>
Sətir 77:
== Döyüşdə istifadə ==
2016-cı ildə ATGM UMTAS ilə silahlanmış pilotsuz uçuş aparatının kürd yaraqlılarına qarşı döyüşdə uğurlu istifadəsi barədə rəsmi məlumatlar verildi. Bu onun elan edilmiş taktiki və texniki xüsusiyyətlərini təsdiqlədi.<ref>{{Cite web |title=Турецкие военные расширяют использование беспилотников |url=https://mk-turkey.ru/blog/inosmi/2017/07/17/tureckie-voennye-bespilotnikov.html/ |access-date=2020-10-06 |archive-date=2019-05-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190518050319/https://mk-turkey.ru/blog/inosmi/2017/07/17/tureckie-voennye-bespilotnikov.html |url-status=dead }}</ref>
2019-cu ildə [[Liviya
Bayraktar TB2 PUA-larından 2020-ci ilin fevralında [[Suriya
Bayraktar PUA-ları Azərbaycan tərəfindən 27 sentyabr 2020-ci ildə başlayan [[Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikası
=== İtkilər ===
==== Liviya ====
[[Liviya Milli Ordusu]] (LMO) müntəzəm olaraq Türkiyə PUA-larını vuduğunu iddia edir.
2019-cu ilin dekabrın 8-də Liviya Milli Ordusu [[Tripoli]] yaxınlığındakı Ain Zarah bölgəsində iki Türk TB2 PUA-sını vurduğunu bildirmişdi.<ref>{{Cite web|lang=en|url=https://english.aawsat.com/home/article/2152391/libya-lna-downs-two-turkish-drones-tripoli|title=Libya: LNA Downs Two Turkish Drones in Tripoli|publisher=Asharq AL-awsat|accessdate=2020-05-26}}</ref>
31 Mart 2020-ci ildə Liviya Milli Ordusu [[Liviya
2 May 2020-ci ildə "Əl-Mərsad" nəşri Türkiyə istehsalı olan Bayraktar TB2 PUA-sının Mitiga hava limanının cənubundakı Tripolinin Arad rayonunda yaşayış binasına çırpıldığını bildirmişdir.<ref>{{Cite web|lang=en|url=https://almarsad.co/en/2020/05/02/al-heliq-international-community-must-withdraw-recognition-from-the-gna-and-stop-turkish-invasion-of-libya/|title=Al-Heliq: International Community Must Withdraw Recognition from the GNA and Stop Turkish Invasion of Libya|publisher=Al Marsad|accessdate=2020-05-26}}</ref>
Sətir 102:
==== Suriya ====
18 Mart 2020-ci il tarixdə ANNA News Sarakib şəhərində vurulan Bayraktar TB2 PUA-sının qalıqlarının tapılması barədə məlumat vermişdi.<ref>{{Cite web|lang=en|url=http://remmont.com/165949/|title=Wreckage Of Turkish Combat Drone Uncovered In Southeast Idlib (Photos)|date=2020-03-18|publisher=LATEST NEWS|accessdate=2020-05-26|archive-date=2020-03-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20200318225020/http://remmont.com/165949/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://t.me/anna_news/4437|title=ANNA-NEWS{{!}}Новости{{!}}Сирия{{!}}Донбасс|publisher=Telegram|accessdate=2020-05-26}}</ref>
==== Türkiyə ====
2 iyul 2018-ci ildə Hatay vilayətində modernləşdirilmiş [[Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri
==== Azərbaycan ====
Sətir 111:
== İstifadə edən ölkələr ==
[[
* [[
** [[Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri]]: 75 istifadədə, 151 ümumi sifariş.
** Təhlükəsizlik Ümumi Müdirliyi: 6 ədəd istifadə olunur<ref name=":0" />
** [[Jandarma (Türkiyə)|Jandarma Ümumi Komandanlığı]]: 12 ədəd istifadə olunur<ref name=":0" /><ref>{{cite web|url=http://www.airporthaber.com/havacilik-haberleri/6-adet-siha-7-ay-erken-tskya-teslim-edildi.html|başlık=6 adet SİHA 7 ay erken TSK'ya teslim edildidrones|eser=Airporthaber|erişimtarihi=31 Mayıs 2018|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20180601112028/http://www.airporthaber.com/havacilik-haberleri/6-adet-siha-7-ay-erken-tskya-teslim-edildi.html|arşiv-tarihi=1 Haziran 2018|ölüurl=yes}}</ref>
* [[
* [[
* [[
== Qalereya ==
|