Vikipediya

Şıxbabalı: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Sətir 34:
}}
 
'''Şıxbabalı''' — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Ağdam rayonu]]nun Şıxbabalı kənd inzibati ərazi dairəsindəQarqar çayının sahilində, dağətəyi ərazidə yerləşən kənd.<ref>{{cite web |url = https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200416203250/https://www.stat.gov.az/menu/5/source/Inzibati_tes.pdf |archivedate = 2020-04-16 |title = İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı |author = Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi |date = 2019 |publisher = stat.gov.az |accessdate = 2020-04-16 |language = az}}</ref>
 
Kənd 1993-ci il iyulun 4-də Ermənistan Ordusu tərəfindən işğal olunmuş, 20 noyabr 2020-ci il tarixində [[Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatı (2020)|Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatının]] şərtlərinə əsasən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri kəndə daxil olmuş, kənd işğaldan azad olunmuş və kənddə Azərbaycan bayrağı ucaldılmışdır.<ref>{{Cite web |title=Ağdam Ağrıları - Baxşeyiş Abbasoğlu, "Şuşa" nəşriyyatı, 2003-cü il |url=http://ebooks.preslib.az/pdfbooks/azbooks/agdamagr.pdf |access-date=2011-10-16 |archive-date=2012-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120725104822/http://ebooks.preslib.az/pdfbooks/azbooks/agdamagr.pdf |url-status=dead }}</ref>
 
==Mədəniyyəti Toponomiyası ==
Ağdam rayonunun Şıxbabalı inzibati-ərazi vahidində Kəndin keçmiş adı Pərioğlular olub. "Yaşayış məntəqəsi kəbirli tayfasının pərioğlular tirəsinin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Kənddə Şıxbabalı türbəsi var. Kənd həmin türbənin adındandır"<ref>{{ATEL|1}}</ref>
[[Şıxbabalı türbəsi]]▼
 
=== Antrtoponimi ===
Yerli məlumata görə də, toponim üstünə "Məşhəd" yazılmış Şıxbabalı sərdabəsinin adından yaranıb. Şıxbabalı adının əsasında Şıx Baba antrtoponimi durur. Şıx şeyx sözünün təhrif olunmuş formasıdır. Yerli ləhcədə dini termin olan Şeyxə şıx deyilir. Bəzi dialektlərimizdə şıx seyid mənasında da işlənilir.
Şeyx ərəb sözü olub, bir neçə mənada işlənir: 1) qoca, pir; 2) bir qəbilənin başçısı; 3) pir başçısı<ref>{{cite web |url= |title=Azərbaycan şəxs adları. Bakı, 1987, s.58 |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 sentyabr 2021|archive-url= |archive-date= }}</ref>. Şeyx (titul) elmli savadlı şəxslərə də deyilirdi.
S.Ataniyazov Türkmənistanda ərəb sözlərindən yaranan toponimlərdən bəhs edərkən qeyd edir ki, "ömər", "seyit", "xoca", "şıx" "maqtım", "müjevür" kimi sözlərdən toponimlər əvəz edilmişdir<ref>{{cite web |url= |title=16. S.Ataniyazov. Türkmənistanın toponimiyası. Aşqabad. “İlım”, 1981,s.46-48 |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 sentyabr 2021|archive-url= |archive-date= }}</ref>. Türkmənistanda "şıx" sözü ilə bağlı səkkiz coğrafi ad yaranmışdır (16, 270). Onlardan Şıxoba, Şıxbulaq, Şıxtürkmənbulaq və s. misal göstərmək olar. Azərbaycanda Şıx adlı yerlərin bir neçəsi ocaqdır. Şıxbaba adının ikinci komponenti olan baba sözü qədim tarixə malikdir. Bu sözün türk dillərində geniş və müxtəlif mənada işləndiyinə rast gəlirik. Azərbaycan dilində "baba" atanın və ya ananın atasına deyilir. Bəzi 6 şivələrimizdə, əsasən, qərb qrupunda ataya da "baba" və ya "bava" deyirlər. Hazırda osmanlı türklərinin dilində "baba" ata mənasında işlənilir. Qədim türk lüğətində də "baba" yalnız "ata" mənasında verilir<ref>{{cite web |url= |title=Древнетюркский словарь. 1969, s.76. |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 sentyabr 2021|archive-url= |archive-date= }}</ref>. A.Qurbanov "baba"nın Azərbaycan dilində xüsusi ad – kişi adı kimi işləndiyini və bu adın həm də geniş yayılmış adlardan olduğunu göstərir<ref>{{cite web |url= |title=A.Qurbanov. Azərbaycan onomalogiyasının əsasları. II c., Bakı, 2004,s.215. |author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 sentyabr 2021|archive-url= |archive-date= }}</ref>. Ə.Tanrıverdiyev Baba antroponimini yalnız qohumluq münasibətini ifadə edən sözlər əsasında yaranan şəxs adlarına aid edir<ref>{{cite web |url= |title= Ə.Tanrıverdiyev. Türk mənşəli Azərbaycan antroponimləri. Bakı, 1996,
s.86|author= |date= |website= |publisher= |language= |access-date= 23 sentyabr 2021|archive-url= |archive-date= }}</ref>. Azərbaycan toponimiyasında bu adla bağlı çoxlu toponimlər var. Məs.; Babalı (Səlilabad), Babaser (Masallı), Babasəfər (Şamaxı), Babacan (Gədəbəy), Babazənən (Salyan), Babayel (Goranboy), Babalı (Xaçmaz), Babaxanlı (Cəlilabad), Babaküçə (Masallı, Lerik), Babagil (Lerik), Ağbaba (Qərbi Azərbaycan), Heydərbaba (Cənubi Azərbaycan) və s. S.Ataniyazov haqlı olaraq bildirir ki, "baba", "ata" sözlərindən əmələ gələn coğrafi obyektlər müqəddəs yerlər sayılır (16, 48). Buna Azərbaycanda Babadağ, Qırğızıstanda Çolpanata qəsəbəsini misal göstərmək olar.
 
== Mədəniyyəti ==
▲* [[Şıxbabalı türbəsi]]
 
== Əhalisi ==▼
 
▲==Əhalisi==
=== Tanınmışları ===
* [[Cahangir Gözəlov]] -— Yazıçı, publisist, felyetonçu
* [[Leyla Bağırova]]- “Baş"Baş müəllim”müəllim" (1981), “Metodist"Metodist müəllim”müəllim" (1985), “İlin"İlin ən yaxşı müəllimi”müəllimi" (1991), “Ali"Ali kateqoriyalı müəllim”müəllim" (1995), “Ən"Ən yaxşı müəllim”müəllim" (2009), “Azərbaycan"Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi”müəllimi" (2009),
* [[Kamil Qurbanov]] — fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru
* [[Rey Kərimoğlu]] -Qarabağ qazisi, jurnalist.
* [[Şirvani Ədilli]] -— Şair, tədqiqatçı
 
== İstinadlar ==
Sətir 54 ⟶ 64:
== Mənbə ==
* Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001
 
{{Ağdam rayonu-qaralama}}
{{kənd-qaralama}}
{{Ağdam rayonunun yaşayış məntəqələri}}
 
[[Kateqoriya:Ağdam rayonunun kəndləri]]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Şıxbabalı"