Akkad: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 1:
{{Tarixi dövlət}}
'''Akkad dövləti''' — Cənubi [[Mesopotamiya]]nın(İkiçayarası) şimalında Sippar (indiki Abu Habba) yaxınlığında qədim şəhər. Akkad şəhəri İkiçayarasının zəngin şəhərlərindən, Akkad dövləti isə regionun qüdrətli dövlətlərindən idi. [[Babil]]in sami əhalisinin yaşadığı şəhərlərdən biri.
 
== Tarixi ==
Akkad dövlətinin yaradıcısı [[Sarqon Akkadlı|I Şarri-kin]] (akkad:Şarrumkenu) olmuşdur<ref> История Древнего Востока. 1 том, 1983, с. 233</ref>. O, e.ə. [tel:2316–2261 2316–2261] illərdə bu dövlətin çarı olmuşdur. Yunanlar ona [[Sarqon Akkadlı|Sarqon]] deyirdilər. O sami olmuşdur və Kiş şəhərinin çarı Ur-Zababanın bağbanı vəzifəsində çalışırdı. Ur-Zababa Umma şəhərinin çarı tərəfindən savaşda məğlub edildiyindən sonra, bilinməyən səbəblər nəticəsində (əfsanəyə görə tanrıca [[İştar|İştarın]] himayəçiliyinin nəticəsində Sarqon çarlığı ələ keçirmişdi.
 
Çar olandan sonra o, Kişdən Akkad şəhərinə köçmüş və onu ölkəsinin baş şəhəri elan etmişdir. Burada Sarqon güclü ordu quruculuğunu həyata keçirməyə başlamışdır. Bir qədər vaxt sonra, onun ordusu reqionun ən güclü ordusuna çevrilmişdir.
Sətir 19:
Şumer və Akkad çarlarının hakimiyyəti hərbiçilərin, zadəganların və dövlət məmurlarının nüfuzuna arxalanırdı. Hakimiyyət dirəklərindən biri də kahin zümrəsi olmuşdur. Akkad kahinləri çarlara dəstək vermiş, onların İştar ilahəsinin himayəsində olduğunu iddia edirdilər. Kahinlər çarların özlərini də ilahələşdirirdilər.
 
Maniştusudan sonra çarlığa [[Naram-Sin Akkadlı|Naram-Sin]] çox güclü hökmdar olmuşdur<ref>Крамер Самюэль. Шумеры. Первая цивилизация на Земле. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2010, c. 77.</ref>. O E.ə. [tel:2236–2200 2236–2200] illərdə ölkəyə başçılıq etmiş və Akkadı əhatə edən çeşidli dövlətlərlə və tayfalarla savaşlar apararaq onları məğlub etmişdir. Naram-Sini kahinlər Akkadın tanrısı elan etmişdilər. Ancaq sonda onun kahinlər zümrəsi ilə daxili qarşıdurmaları olmuşdur. Bundan başqa xaricdən [[kuti]] tayfaların ölkəyə hücumları şiddətlənmişdir.Kutilərlə mübarizədə ona Elam hökmdarı Kutik-İnşuşinak(e.ə [tel:2240–2220 2240–2220]) yardım göstərirdi. Elam və Akkad arasında bağlanmış müqavilədə Elam hökmdarı adından qeyd edilmişdir:" Naram-Suenin düşməni mənim düşmənim,dostu mənim dostumdur".Müqaviləyə uyğun olaraq,Kutik-İnşuşinak Zaqros dağları ölkələrinə hərbi yürüş təşkil etmiş,70-ə qədər xırda ölkə, o cümlədən Kutiumu( Kutilər ölkəsi) zəbt etmişdi.
 
Naram-Sindən sonra çar olmuş '''Şarkalişarri''' bu hücumların qarşısını çox böyük çətinliklə ala bilmişdi. Ancaq bu uğur müvəqqəti olmuşdur. Az sonra, kutilər Akkad dövlətinə sarsıdıcı zərbələr endirdilər və onu tarixi səhnədən sildilər. Kutilər bütün ölkəni qarət etdilər; məbədləri və şəhərləri dağıtdılar; əhalinin bir hissəsini əsirliyə apardılar, başqalarını isə vergi ödəməyə məcbur etdirdilər.