Arxaizm: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Əllə geri qaytarma Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 3:
'''Arxaizm''' — köhnəlmiş, yaxud istifadədən çıxmış söz, ifadə, [[qrammatik]] forma.
Arxaizmlər [[xalq]] dilində indi də işlənir. Dilin lüğət tərkibində xalqın tarixi əks olunur. Sözlər elmdə, texnikada, mədəniyyətdə baş verən dəyişikliklərin, tarixi hadisələrin canlı şahidləridir.
Zaman keçdikcə bəzi məfhumlar dəyişir, yox olur və belə məfhumları bildirən sözlər də köhnəlir, öz ümumişlək xüsusiyyətini itirir. Belə sözlər köhnəlmiş sözlər adlanır. Köhnəlmiş sözlər iki yerə bölünür: arxaizmlər, tarixizmlər.
''Arxaizm'' deyəndə bu gün işlənməyən sözlər nəzərdə tutulur. [[Söz]] özü dildən çıxmış, həmin sözlərin əvəzinə onların mənasını verən sözlər yaranmışdır. Yəni anlayış qalır, onu ifadə edən söz dəyişir. Arxaizmlər adətən aradan çıxan məişət əşyalarının adından ibarət olur. Məsələn: ayıtmaq (demək), əsən (sağ, salamat), uçmaq (cənnət), ayaq (qədəh), nəsnə (əşya), us (ağıl) və s.<ref>https://language.az/az/06291917.html</ref><br>Arxaizmlər müasir dildə az işlənən və köhnə adət-ənənə, həyat tərzi ilə bağlı sözlərə deyilir. Məsələn traktorların tətbiqindən əvvəl əkinçilikdə işlənən xış, xırman, vəl kimisözlər müasir dil baxımından arxaizm sayıla bilər. Nəsr əsərində qədim dövrləri və o zamanların məişətini təsvir edəndə arxaizmlərdən istifadə etmək qaçılmaz olur.<ref name="istinad123">{{cite web |url=https://azkurs.org/rehim-eliyev.html?page=26 |archiveurl= |archivedate=2021-02-27 |title=Arxaizm və neologizmlər |author=Rəhim Əliyev |date= 10.07.2017 |publisher=azkurs.org |accessdate=2021-02-27 |language=aze }}</ref>
==Nümunələr==
| |||