Aviasiya: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
→Sənayesi: ce |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:MI-12.JPG|thumb|[[Mil Mi-12]]]]
'''Aviasiya''' və ya '''havaçılıq''' — [[hava]] məkanından [[insan]]ın hava gəmisi vasitəsilə istifadə etməsinə və bunun üçün lazımi şəraitin yaradılmasına yönəldilən fəaliyyət və təsisatlar məcmusu.<ref>[http://anl.az/down/aat.pdf Şəmsəddin Axundov - Azərbaycan aviasiyasının tarixi. Bakı - 2012.]</ref>
== Sənayesi ==
Təyyarə, vertolyot, planer, [[Aviasiya mühərrikləri|aviasiya mühərriki]], cihazı, həmçinin aviasiya texnikası üçün bort və yerüstü avadanlıq istehsal edən maşınqayırma sənayesi XX əsrin əvvəllərində yaranmış, iri sənaye sahəsi kimi isə [[Birinci Dünya müharibəsi]] illərində inkşafa başlamışdır. [[Rusiya|Rusiyada]] ilk aviasiya müəssisələri 1910–1912-ci illərdə yaranmışdır. 1917-ci ilə qədər təqribən 15 kiçik aviazavod var idi. [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet]] hökumətinin 28 iyun 1918-ci il tarixli dekreti ilə aviazavodlar milliləşdirilmiş və həmin il Mərkəzi Aerohidrodonika İnstitutu yaradılmışdır. SSRİ-də aviasiya sənayesi əslində ölkənin [[Sosializm|sosialistcəsinə]] sənayeləşdirilməsi prosesində, birinci beşillik dövründə bir sıra iri təyyarəqayırma və mühərrikqayırma zavodlarının, habelə əlvan və qara metallurgiya müəssisələrinin tikilməsi ilə yaranmış, ikinci beşillikdə sürətlə inkişaf etmişdir. 1933–1938-ci illərdə istehsal həcmi 5,5 dəfə artmışdır.<ref name=":0">{{ASE|1|39|Aviasiya sənayesi}}</ref>
[[İkinci Dünya müharibəsi]] illərində sovet aviasiya sənayesi böyük rol oynamışdır. Cəbhə xəttindən ölkənin şərq rayonlarına köçürülən zavodlar qısa vaxtda bərpa
Qərb ölkələrində geniş miqyasda təyyarə istehsalı Birinci Dünya müharibəsinin son illərində başlamış, 1930-cu illərin ortalarında, xüsusilə İkinci Dünya müharibəsi dövründə bu ölkələrdə istehsalın və kapitalın təmərküzləşməsinin güclənməsi nəticəsində xeyli artmışdır. 1960-cı illərdə kapitalist ölkələri arasında aviaraket sənayesi ən çox [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da, habelə [[Birləşmiş Krallıq]] və [[Fransa|Fransada]] inkişaf etmişdir. [[Almaniya]], [[İsveç]], [[Yaponiya]] və
== Psixologiya ==
Aviasiya psixologiyası [[Psixologiya|psixologiyanın]] bir sahəsidir. Burada uçuş fəaliyyətinin psixoloji məsələlərini tədqiq edilir. XX əsrin əvvəllərində aviasiya tibbinin və əmək psixologiyasının inkişafı ilə əlaqədar yaranmışdır. [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-də aviasiya psixologiyası 1921-ci ildən intensiv inkişaf etmişdir. Aviasiya psixologiyasının tədqiq etdiyi əsas problemlər: uçuş amillərinin psixi funksiyalara təsirinin öyrənilməsi və zərərli təsirlərin
== İstinadlar ==
|