Topqapı sarayı: Redaktələr arasındakı fərq

 

<center>

Fayl:Apartments Valide Sultan Topkapi March 2008pano.jpg|<small>Validə Sultan otağı, panno</small>

Fayl:Istanbul asv2020-02 img19 Topkapı Palace.jpg|<small>Otağın qübbəsi</small>

Çin və Uzaq Şərq farforuna böyük tələbat var idi və bu məhsul [[İpək yolu]] ilə hərəkət edən karvanlar və dəniz yolu ilə daşınırdı. Topqapı sarayında 10.700-dən çox nadiq çini qab nümayiş etdirilir<ref name="Chinese ceramics">{{cite book | title=Chinese ceramics in the Topkapi Saray Museum, Istanbul : a complete catalogue| last=Krahl| first=Regina|author2=Nurdan Erbahar |author3=John Ayers | year=1986| publisher=Sotheby's Publications| location=New York| isbn=0-85667-184-3 }}</ref> ki, bu da sarayın çini və farfor kolleksiyasını dünyanın ən böyük və zəngin kolleksiyalarından biri edir.<ref name="nytimes"/> Topqapı çini kolleksiyasına [[Sun imperiyası|Sun]] (960–1279), [[Yuan sülaləsi|Yuan]] (1280–1368), [[Min sülaləsi|Min]] (1368–1644) və [[Tzin sülaləsi|Tzin]] (1644–1911) sülalələri dövrlərinə aid dəyərli sənət nümunələri daxildir. Bu muzeydə həm də XIV əsr [[Lonqquan farforu]]nun dünyada ən zəngin kolleksiyalarından biri saxlanılır. Kolleksiyaya 3000-ə yaxın Yuan və Minq farforu daxildir.{{sfn|Misugi|1981|p=211–214}} Bu farfor məhsulları xüsusi olaraq sutan və onun anası üçün gətirilirdi, çünki bu farfor içinə zəhərli qida məhsulu qoyulduğu zaman rəngini dəyişirdi.{{sfn|Claire|2004|p=40-41}} Yapon kolleksiyası əsasən XVII–XIX əsrlərə aid İmari farforlarından ibarətdir. XV əsrdən başlayaraq [[Vyetnam]], [[Tayland]] və [[İran]]da mavi və ağ farfor qablara bənzər qablar hazırlanmağa başlayır, Topqapı kolleksiyasında bu cür qablar da saxlanılır.{{sfn|Misugi|1981|p=215-235}}

<center>

Fayl:Palace kitchens Topkapi 2007 012 cropped.jpg|<small>[[Min sülaləsi]]</small>

Fayl:Istanbul.Topkapi020.jpg|<small>[[İmari farforu]]</small>

 

Hazırda İmperiya xəzinəsi kolleksiyasında sərgilənən eksponatlar seçmə nümunələr olmaqla, əsasən qızıl və digər qiymətli materiallardan hazırlanmış nadir zərgərlik nümunələridir. Bir-birinə bağlı dörd otaqda sərgilənən çoxsaylı xəzinə nümunələri arasında birinci otaqda Sultan [[III Mustafa]]ya aid, qızılla işlənmiş və daş-qaşlarla bəzədilmiş zirehli geyim, qızıl suyuna çəkilmiş qılınc və qalxan qızıl suyuna çəkilmiş üzəngilər də vardır. Növbəti otaqda sultanlara məxsus olmuş bir neçə Quran nüsxəsi vardır ki, daş-qaşlar və mirvarilərlə bəzədilmişdir. Burada həmçinin, [[IV Murad]]ın qara ağacdan hazırlanmış və [[fil sümü]]yü ilə işlənmiş taxtı vardır. Üzərində qızıl fil fiquru olan qızıl hind musiqi qutusu isə XVII əsrə aid edilir. Nadir qiymətli daş-qaşlar, zümrüdlər və brilyantlarla bəzədilmiş eynəklər də kolleksiyanın tərkib hissəsidir.

İkinci otaqda saxlanan qiymətli eksponatlardan biri də Topqapı qılıncıdır. Tiyəsi üç böyük zümrüdlə bəzədilmiş tutacaq tərəfi qızıl saatla, digər tərəfi isə dördüncü böyük zümrüdlə tamamlanır. Qılıncın qızıl örtüyü emal və brilyantlarla bəzədilib. 1747-ci ildə xəncər Sultan [[I Mahmud]]un sifarişi ilə [[Nadir şah]]a hədiyyə edilməsi məqsədi ilə hazırlanmış, lakin, Nadir şah öldürülmüş və [[Osmanlılar]] və [[Əfşarlar]] arasında münasibətlər pisləşmişdi, buna görə də sultan xəncəri özünə saxlamışdı. "[[Topqapı (film, 1964)|Topqapı]]" filmində oğurlanması təsvir edildikdən sonra xəncər çox məşhurlaşsa<ref name="smithsonian">{{cite news|title= Splendors of Topkapi, Palace of the Ottoman Sultans|url=http://www.stanleymeisler.com/smithsonian/smithsonian-2000-02-topkapi.html|work=Smithsonian Magazine|date=February 2000|accessdate=18 mart 2015}}</ref> da, "[[The New York Times]]" qeyd edir ki, sarayda saxlanan ən qiymətli sənət nümunələri [[Osmanlı miniatürləri]]dir.<ref name="nytimes"/> İmperiya xəritəsində saxlanan 10.000-dən artıq nadir miniatürdən yalnız 100 ədədbi daimi ekspozisiyada saxlanılır.<ref name="nytimes"/> İkinci otağın ortasında [[I Əhməd]]in, sənətkar Sədəkar Mehmed Ağa tərəfindən qoz ağacından hazırlanmış, sədəf və tısbağa qabığı ilə işlənmiş taxtı durur. Baldahinin arxasında isə zümrüdlərlə işlənmiş qızıl boyunbağı asılmışdır. Burada sultanlar və onların atlarının brilyant, zümrüd və rubinlərlə işlənmiş eqretləri də sərgilənir. Rusiya çarı [[II Nikolay]] tərəfindən hədiyyə edilmiş [[nefrit]] vaza da sərgilənən eksponatlar arasındadır.