Mehdiqulu mirzə Qovanlı-Qacar: Redaktələr arasındakı fərq

== Həyatı ==

 

Mеhdiqulu mirzə Bab hərakatının yatırılmasında iştirak еtmişdi. 1848-ci ilin оktyabrında Tehrandan 2 min nəfər sərbazla babilərin qiyamını yatırmağa gеtmişdi. Tarixçi Nabil Zərəndi yazır: «Şahzadə Mehdiqulu mirzə qalaya hücum üçün hər cəhətdən hazırlıq görmüşdü. O, qaladakı əshabələri məhv etməkdən ötrü öz qoşununu o vaxtadək misli görünməmiş bir tərzdə düzmüşdü. Şahzadənin ixtiyarında üç piyada alayı və çoxsaylı süvari alayları vardı. O özü də əsgərləri ilə birlikdə qalanın yaxınlığındakı bir təpəyə qalxdı və əmr verdi ki, oradan qaladakı əshabələri atəşə tutsunlar. Hələ səhər açılmamışdı. Cənab Qüddus əshabələrə dedi: "Ey Tanrının döyüşçüləri, atlanın!". Sonra göstəriş verdi ki, qala qapılarını açsınlar və qaladan çıxıb Vəsəksə doğru yollandı. Cənab Molla Hüseyn də iki yüz iki nəfər igid əshabə ilə birlikdə Həzrət Qüddusun ardınca yola düşdü. Qar və palçıq yolu tutmuşdu. Hər tərəf düşmənlə dolu idi və onlar gecənin qaranlığında əshabələrə hücum edirdilər. Döyüş istehkamları da lazımi şəkildə qurulmuşdu. Lakin bunların heç biri əshabələrin öz məqsədlərini həyata kecirməsinə mane ola bilmədi. Onlar tam şücaətlə qaladan çıxıb cənab Qüddusla birlikdə irəliləyirdilər. Şahzadə Molla Hüseyni müşahidə edirdi və onun hara getdiykni bilmək istəyirdi. O, Molla Hüseynin istehkamların mərkəzinə yaxınlaşdığını görüb əshabələrin irəliləməsinin qarşısını almaq üçün atəş əmri verdi. Lakin artıq keç idi. Molla Hüseyn bütün istehkamları dağıdıb irəliləmək üçün yol açdı. Nəhayət, o, şahzadənin olduğu evə hücum çəkdi. Şahzadə həyatının təhlükə qarşısında olduğunu görüb evin arxa pəncərəsindən xəndəyə atıldı və ayaqyalın qaçıb canını qurtardı».

Mehdiqulu mirzə sona qədər babilərə qarşı savaşmışdı. Tarixçi Nabil Zərəndi yazır: «Yuxarıda dedik ki, Mehdiqulu mirzə məğlub olub qaçdı, qoşunu da ətrafa səpələndi. Bundan sonra şahzadə Mehdiqulu mirzə yenidən qüvvə toplayıb qaladakı əshabələrə hücum etmək qərarına gəldi. Əshabələr bir daha böyük və güclü qoşun tərəfindən mühasirəyə alındılar. Qoşuna Abbasqulu xan Laricani və Süleyman xan Əfşar sərkərdəlik edirdilər. Bu iki nəfər piyada və süvarilərdən ibarət çoxsaylı bir qüvvə ilə gəlib şahzadə Mehdiqulu Mirzənin qoşununa qoşulmuşdular. Onlar qalanın yaxınlığında düşərgə salmışdılar və qalanın ətrafında müdafiə xətti olaraq, yeddi səngər qazmışdılar. Əgər əshabələr qaladan çıxsaydılar, bu yeddi maneəni keçmədən qoşunun mərkəzinə çata bilməzdilər. Əsgərlər hər gün hədsiz təkəbbürlə döyüş məşqləri keçirir və bu yolla da qüvvələrini mühasirədə olanlara nümayiş etdirmək istəyirdilər. Qaladakı əshabələr susuz qalıb qalanın ortasında quyu qazmağa məcbur oldular. Rəbiül-əvvəl ayının 8-də (1849-cu il fevral ayının 2-də) quyunun qazılması başa çatdı».