Böyük Bulqar xanlığı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 17:
Bulqar sözünün mənası “qarışmaq” deməkdir. Böyük Bulqar dövlətinin qurucusu Qurd (Qubrad) xaqan hesab olunur.
665-ci ildə Qurd xaqanın ölümündən sonra Böyük Bulqar dövləti zəiflədi və xəzərlərin hücumu nəticəsində iki hissəyə parçalandı. Dunay Bulqar dövləti və Volqa Bulqar dövləti yarandı.
== Tarixi ==
[[Fayl:Bulgarians and Slavs VI-VII century.png|thumb|Bulqarlar və Slavlar VI-VIIəsrlərdə|241x241px]]
630 - 635-ci illər arasında [[Kubrat xan|Xan Kubrat]] Bolqarları Türk xaqanlığının(588-639) tabeliyindən xilas etdi, Onogur [[Bulqarlar]]ını Kutrigur və Utiqur qəbilələri ilə vahid bir qayda altında birləşdirməyi bacardı və güclü bir konfederasiya yaratdı, [[Qərbi Avropa]]da orta əsr müəllifləri tərəfindən Köhnə Böyük Bolqarıstan(630-665) adlandırıldı. Ancaq qurulan dövlət uzun ömürlü olmadı. [[Kubrat xan]]ın 665-ci ildə ölümündən sonra oğlanları [[Batbayan xan|Batbayan]],[[Asparux xan|Asparux]] və [[Altsek xan|Altsek]] arasında hakimiyyət uğrunda çəkişmə başladı və xaqanlıq iki yerə parçalandı.
Bulqar-Türk dövlətinin qurucusu Asparux (643-701) xan idi. O, 679-cu ildə Bizansı məğlub edərək cənub-şərqi Avropada müstəqil Bulqar-Türk dövlətini qurdu. 681-ci ildə Bizansla Asparux xan arasında sülh müqaviləsi bağlandı. [[Asparux xan]]ın [[Xəzərlər]] bu dövləti məğlub etməyi bacarmışlar.Xəzərlərin hakimiyyəti altında yaşamağa razı qalan bulqarlara Quru Bolqarlar deyilir. Xalqın ən əhəmiyyətli hissələrindən bir qismi şimala köç edib [[İdil bulqarları]] dövlətini qurdular və və şimala köç edən İdil bulqarlarına Ağ Bolqarlar da deyilər. Ağ bulqarlardan bu günki Çuvaşlar xalqı meydana gəlmişdir. Digər bir qrupun isə [[avarlar]]a qatılaraq daha da qərbə, orta [[Avropa]]ya doğru köç etdiyi güman edilir.
| |||