Kulab: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Parishan Kulob səhifəsinin adını Kulab olaraq dəyişdi.
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{YM}}
 
'''KulobKulab''' ({{dil-tg|Кӯлоб}}) — Tacikistanın Xatlon bölgəsində yerləçən şəhər. [[Yaxsu çayı]]nın vadisində (Pənc hövzəsi), [[Düşənbə]] şəhərindən 175 km cənub-şərqdə, Xəzratişox silsiləsinin ətəyində yerləşir.
 
== Əhalisi ==
Sətir 7:
 
== Tarixi ==
KulobKulab, Xuttalyanın yeni paytaxtı olaraq XVI əsrdə ortaya çıxdı və Abdullah adına görə kiçik bir şəhər idi, lakin üç qapısı olan möhkəm qala vardı: Çarsu (şimal tərəfdə), İmam (qərbdə) və Darb əl-Xaivan (cənub tərəfdə). Şərq tərəfində şəhər dağlarla qorunurdu{{sfn|Ахмедов|1982|с=73}}.
 
1504-1505-ci illərdə şəhər Özbək xanədanının qurucusu - Şeybani xan tərəfindən tutuldu və Şeybanilər dövlətinin bir hissəsi idi. Şeybani xanın ölümündən sonra, 1510-cu ildə tarixdə Xan Mirzə kimi tanınan Teymurlu Sultan Veys Mirzənin nəsilləri burada hakimiyyəti ələ keçirdi. 1584-cü ilə qədər Süleyman Şahın nəvəsi Şahrux Mirzə burada hökm sürdü və həmin ildə şəhər Şeybanidlərin Özbəklər sülaləsinin nümayəndəsi — II Abdullah Xan tərəfindən yenidən ələ keçirildi və birbaşa dövlətin mərkəzinə tabe edildi — Buxara{{sfn|Ахмедов|1982|с=72}}.
 
Nadir Məhəmməd Xanın (1642-1645) dövründə KulobKulab, Özbək Əştərxanilər sülaləsinin hakimiyyəti altındakı ikinci siyasi mərkəz olan Bəlxə təyin edildi. Nadir Məhəmməd xanın oğulları növbə ilə qubernator təyin edildi: Əbdüləziz Sultan, Xosrov Sultan və Bəhram Sultan və II Ubeydulla xanın (1702-1711) dövründə - Mahmud Kataqanın qardaşı oğlu Katağan'ın Özbək qəbiləsindən Buri-bıy
 
XIX əsrdə KulobKulab öz növbəsində Kunduzun özbək xanlıqları - Murad-bek, Kokand - Madali-xan (1822-1842), Buxara - Nəsrulla-xan (1827-1860) və Müzəffər-xan rəhbərləri tərəfindən ələ keçirildi. 1860-1886){{sfn|Бартольд|1963|с=465}}{{sfn|Бартольд|1965|с=464}}{{sfn||Ўзбекистон миллий энциклопедияси: МУЗАФФАР|2000—2005|страницы=788}}.
 
Sovet dövründə, 1934 -cü ildə şəhər statusu aldı.
 
Əsrlər boyu KulobKulab nəhəng Xatlon bölgəsinin mühüm siyasi, ticarət, iqtisadi və mədəni mərkəzi olmuşdur. Şəhər Böyük İpək Yolunun qollarından birində yerləşirdi və bir çox Şərq və Qərb ölkələri ilə sıx ticarət, iqtisadi və mədəni əlaqələrə malik idi.
 
Orta əsrlərdə Buxara xanlığının KulobKulab bekatlığının mərkəzi idi. Orta əsrlərdə KulobKulab mühüm siyasi, iqtisadi və mədəni mərkəz idi. Burada çoxlu məktəblər (ibtidai məktəblər) və mədrəsələr (ali təhsil müəssisələri) fəaliyyət göstərirdi.
[[Şəkil:Kulob, Tajikistan - panoramio - Zack Knowles.jpg|left|thumb|Mərkəzi meydanda "KulobKulab şəhərinin 2700 illiyi" xatirə kompleksi]]
[[Şəkil:Kulyab Airport Osokin.jpg|thumb|Beynəlxalq hava limanı [[KulobKulab (hava limanı)|KulobKulab]]]]
Müxtəlif sənətkarlıq sənayesi və ticarət inkişaf etmiş, ədəbi və elmi dərnəklər fəaliyyət göstərmişdir. XVII—XIX əsrlərdə şəhərdə 40 şair yaşayıb işləmişdir. Onlardan ən məşhurları Abdurahmon Xoca Nasek, Xaci Hüseyn Kangurti, Bismil, Şoxin və başqaları idi.Tapılan binaların qalıqları və məqbərələr memarlıq və inşaatın yüksək inkişafından xəbər verir.
 
XX əsrin əvvəllərində KulobKulab Şərqi Buxaranın ən böyük şəhəri idi və 20 blokdan ibarət idi. Toxuculuq (yüksək keyfiyyətli ipək parçalar: brokar, aloçi, kurtaçi, suzane), zərgərlik, dulusçuluq və dəri istehsalı, dülgərlik, o cümlədən bıçaq, at qoşquları, silah və digər metal istehsalı da daxil olmaqla müxtəlif sənət növləri yüksək inkişaf etmişdir. məhsullar. Ticarət şəhərdə inkişaf etdi, bazarlar mövcud idi. KulobKulab özünəməxsus forma və rəngə malik olan tikmələri (gulduzi və çakan) ilə məşhur idi<ref>{{cite web|author = |url = http://function.mil.ru/news_page/country/more.htm?id=12066335@egNews#txt |title = Кулябский мотострелковый полк 201-й российской военной базы в Таджикистане будет передислоцирован в Душанбе : Министерство обороны Российской Федерации |lang = ru |website = function.mil.ru |date = |accessdate = 2019-10-23 |deadlink = no}}</ref>.
 
== İstinadlar ==