Nuxa qəzası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k →‎top: Rusiya İmperiyası → Rusiya imperiyası using AWB
Sətir 16:
}}
 
'''Nuxa qəzası''' ({{Dil-ru|Нухинский уезд }}), '''Şəki qəzası''' – 1840–1929-cu illər arasında [[Cənubi Qafqaz]]da inzibati ərazi. İnzibati mərkəzi [[Nuxa şəhəri]] idi. Cənubi Qafqazın [[Rusiya İmperiyasıimperiyası]]nın işğalı altında olduğu dövrdə, [[Şəki əyaləti]]nin 22 (10) aprel 1840-cı il tarixli "Zaqafqaziyada inzibati islahat qanunu"na əsasən yeni yaradılmış [[Kaspi vilayəti]]nin tərkibinə daxil edilməsi və bundan sonra [[qəza]] adlandırılması nəticəsində meydana çıxmışdır. Kaspi vilayətinin 1846-cı ildə ləğv olunmasından sonra, əvvəl Kaspi vilayətinin yerində yaradılmış [[Şamaxı quberniyası]]nın (1859-cu ildən [[Bakı quberniyası]]) tərkibində saxlanılsa da, 1867-ci ilin sonunda Bakı quberniyasının tərkibindən çıxarılaraq, yeni yaradılmış [[Yelizavetpol quberniyası]]nın tərkibinə daxil edilmişdir. 1873 ildə isə ərazisinin bir hissəsində ayrıca bir qəza — [[Ərəş qəzası]] təşkil edilmiş və bununla da qəzanın ərazisi yarıbayarı kiçildilmişdir. Qəza [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] dövründə (1918–1920)<ref>[[Azərbaycan Demokratik Respublikası]] dövründə (1918–1920) ölkə Bakı, Gəncə və Zaqatala quberniyalarına, yaxud dairələrinə bölündü. Çar Rusiyası dövründəki Yelizavetpol quberniyası isə artıq "Gəncə quberniyası", yaxud "Gəncə dairəsi" adlandırdı.</ref> və [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası]]nın ilk 9 ili ərzində də inzibati-ərazi kimi mövcud olmuşdur. 1929-cu ildə ləğv edilmiş, ərazisi yeni yaradılmış [[Zaqatala-Şəki mahalı]]na daxil edilmişdir.
 
Qəza 1840–1846-cı illərdə "Şəki qəzası", 1846–1918-ci illərdə isə "Nuxa qəzası" adlanmışdır. 1918–1929-cu illərdə qəza həm "Nuxa qəzası" və həm də "Şəki qəzası" adlanıb. Məsələn, [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] (1918–1920) dövründə parlament müzakirələrində qəzanın adı "Şəki qəzası" olaraq çəkilir. 1925-ci ildən 1929-cu ilə qədər – qəzanın ləğv edilməsinə qədər, qəzanın rəsmi qəzeti olan [[Şəki fəhləsi (qəzet)|"Şəki fəhləsi"]] qəzetində qəzanın adı "Şəki qəzası" olaraq göstərilir. Lakin paralel olaraq eyni dövrə aid rusca statistik mənbələrdə qəzanın adı "Nuxa qəzası" kimi yazılmaqda davam edirdi.