Kabarda-Balkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Toghrul R Kabarda-Balkarya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası səhifəsinin adını Kabardin-Balkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası olaraq dəyişdi.: rəsmi dövlət sənədlərində bu cür verilir
Sətir 1:
{{Tarixi dövlət}}
'''Kabarda-BalkaryaBalkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası''' və ya '''Kabarda-BalkaryaBalkar MSSR''' - keçmiş [[Sovet İttifaqı]]nda [[Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası]]nın muxtar respublikası idi və əvvəlcə [[Dağ Muxtar Sovet Sosialist Respublikası]]nın tərkibində idi. Bölgə 16 yanvar 1922-ci ildə Dağ MSSR və 1 sentyabr 1921-ci ildə Kabarda-BalkaryaBalkar Muxtar Vilayətindən ayrıldı. 5 dekabr 1936-cı ildə muxtar respublika oldu. 30 yanvar 1991-ci ildə Kabarda-BalkaryaBalkar MSSR dövlət suverenliyini elan etdi.<ref name="thing1">{{cite web|url=http://www.worldstatesmen.org/Russian_SFSR_rep.html#Kabardinio-Balkar|title=Russian S.F.S.R. Autonomous Republics|accessdate=12 July 2011}}</ref> İndi [[Rusiya Federasiyası]]nın federal subyekti olan Kabarda-Balkariya respublikasıdır. Kabarda-BalkaryaBalkar MSSR Sovet İttifaqının mövcud olduğu dövrdə başqa heç bir suveren dövlətlə həmsərhəd deyildi.
 
[[Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikası]] kimi, Kabarda-BalkaryaBalkar MSSR də iki millət tərəfindən bölüşdürüldü. Hər iki muxtar respublika Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının tərkibindədir və ruslar etnik çoxluğu təşkil edir.
 
== Tarix ==
Rus, Osmanlı və Səfəvi imperiyaları bölgənin Rusiya nəzarətində olduğu 17-1917–19-cu əsrlər arasında bölgə üçün mübarizə aparırdı. Bölgə [[oktyabr inqilabı]]ndan sonra, 1921-ci ildə [[Rusiya Vətəndaş Müharibəsi]] dövründə Dağ Muxtar Sovet Sosialist Respublikasına qoşuldu. 1922-ci ildə Dağ MSSR-dən Kabarda-BalkaryaBalkar Muxtar Vilayətinə ayrıldı və 5 dekabr 1936-cı ildə Kabarda-BalkaryaBalkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası adlandırıldı.<ref name="general" />
 
1944-cü ildə Ali Sovet [[İosif Stalin]] balkarları Nasist Almaniyası ilə əməkdaşlıqda günahlandırdı və bütün əhalini Orta Asiyaya sürgün etdi.<ref name="general">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/4338292.stm|title=BBC News - Kabardinio-Balkaria profile|work=[[BBC Online]]|accessdate=10 July 2011|date=19 January 2011}}</ref><ref name="kommersant">{{cite web|url=http://www.kommersant.com/t-96/r_5/n_440/Repulic_of_Kabardinio-Balkaria/|title=Kommersant - Russia's Daily Online|publisher=Kommersant Publishing House|accessdate=10 July 2011|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110606112655/http://www.kommersant.com/t-96/r_5/n_440/Repulic_of_Kabardinio-Balkaria/|archivedate=6 June 2011|df=dmy-all}}</ref> Stalin Baksan vadisini Gürcüstan SSR-ə verdi.<ref name="cee" /> Dövlətin adı Kabarda MSSR olaraq dəyişdirilərək "Balkar" sözü çıxarıldı. Balkar əhalisinə yalnız 1957-ci ildə Xruşşovun rəhbərliyi dövründə qayıtmağa icazə verildi, bu zaman respublikanın müharibədən əvvəlki adı bərpa edildi.<ref name="cee">{{cite web|url=http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Kabardinio-Balkar+Republic|title=An article from The Columbia Electronic Encyclopedia|publisher=[[Columbia University Press]]|accessdate=13 July 2011}}</ref>
 
== Coğrafiyası ==
Kabarda-BalkariyaBalkar Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Şimali Qafqaz dağlarında yerləşirdi. 12.500&nbsp; km² bir ərazini əhatə etdi.
 
=== Çaylar ===
Respublikanın əsas çaylarına Terek çayı (623&nbsp; km), Malka çayı (216&nbsp; km), Baksan çayı (173&nbsp; km), Urux çayı (104&nbsp; km) və Çerek çayı (76&nbsp; km) daxil idi.<ref name="kommersant" />
 
=== Göllər ===
18,740&nbsp; km² (7,240 kv m) sahə yalnız çay hövzələri ilə əhatə olunmuşdur. 100-dən çox göl sərhədlərdə yerləşir, baxmayaraq ki, bunların heç birində çox böyük səth sahəsi yoxdur.<ref name="kommersant" /> Göllərin çoxu buzlaq mənşəlidir və dağlarda yerləşir.<ref name="kommersant" /> Düzənlikdə yerləşən göllərə Tambukan gölü daxildir.
 
=== Dağlar ===
Sətir 27:
 
== Əhalisi ==
 
=== Əhalinin sayı ===
{| class="wikitable"
Sətir 32 ⟶ 33:
! İl !! Əhali, nəf.
|-
| [[1939]] || align="right"|359 219<ref name="Перепись1939">{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_gs.php?reg=66&gor=3&Submit=OK|title=Всесоюзная перепись населения 1939 г.}}</ref>
|-
| [[1959]] || align="right"|420 115<ref name="Перепись1959">{{cite web|url=http://www.webgeo.ru/db/1959/rus-assr.htm|title=Всесоюзная перепись населения 1959 г.|access-date=2019-10-25|archive-date=2012-02-19|archive-url=https://www.webcitation.org/65Ziy2qA8?url=http://www.webgeo.ru/db/1959/rus-assr.htm|url-status=dead}}</ref>
|-
| [[1970]] || align="right"|588 203<ref name="Перепись1970">{{cite web|url=http://www.webgeo.ru/db/1970/rus-kavkaz.htm|title=Всесоюзная перепись населения 1970 г.|access-date=2019-10-25|archive-date=2011-08-23|archive-url=https://www.webcitation.org/619725wY0?url=http://www.webgeo.ru/db/1970/rus-centr.htm|url-status=dead}}</ref>
|-
| [[1979]] || align="right"|674 605<ref name="Перепись1979">{{cite web|url=http://www.webgeo.ru/db/1979/rus-kavkaz.htm|title=Всесоюзная перепись населения 1979 г.|access-date=2019-10-25|archive-date=2011-08-23|archive-url=https://www.webcitation.org/61972YvK1?url=http://www.webgeo.ru/db/1979/rus-centr.htm|url-status=dead}}</ref>
|-
| [[1989]] || align="right"|759 586<ref name="Перепись1989">{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg1.php|title=Всесоюзная перепись населения 1989 г.}}</ref>
|}
 
Sətir 47 ⟶ 48:
|-
! millət/il
! [[1939]]
! [[1959]]
! [[1970]]
! [[1979]]
! [[1989]]
|-
| [[Ruslar]]
Sətir 99 ⟶ 100:
17 yanvar 1979-cu ildə respublikaya 3 respublika tabeliyindəki şəhər və 8 rayon daxil idi.
 
* ''' Respublika tabeli şəhərlər ''':
# [[Nalçik]]
# [[Proxladnı (Kabarda-Balkariya)|Proxladnı]]
Sətir 105 ⟶ 106:
 
* ''' Rayonlar ''':
# [[Baksan rayonu]] — mərkəzi; [[Baksan|Baksan şəhəri]]
# [[Zolski rayonu]] — mərkəzi; [[Zalukokoaje|Zalukokoaje qəsəbəsi]]
# [[Proxladnenski rayonu]] — mərkəzi; [[Proxladnı (Kabarda-Balkariya)|Proxladnı şəhəri]]
# [[Terek rayonu (KabardinKabarda-Balkariya)|Terek rayonu]] — mərkəzi; [[Terek|Terek şəhəri]]
# [[Urvan rayonu]] — mərkəzi; [[Nartkala|Nartkala şəhəri]]
# [[Mayski rayonu (Kabarda-Balkariya)|Mayski rayonu]] — mərkəzi; [[Mayski (Kabarda-Balkariya)|Mayski şəhəri]]
# [[Çerek rayonu]] — mərkəzi; [[Kaşxatau|Kaşxatau qəsəbəsi]]
# [[Çeqem rayonu]] — mərkəzi; [[Çeqem (şəhər)|Çeqem qəsəbəsi]]
 
== Həmçinin bax ==
* [[Şimali Osetiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikası]]
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}