Mahaçqala mayakı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 1:
{{Mayak
| adı = Mahaçqala mayakı
| şəklin_adı = Makhachkala lighthouse.jpg
| izah
| yer = Mahaçqala, Əmirxanov küçəsi, 20 [[Fayl:Flag of Dagestan.svg|25px]] Dağıstan
| xəritə = Xəzər dənizi
| seçim = mayak
| xəritənin_ölçüsü = 240
| xəritənin_izahı =
| lat_dir
| lat_deg = 42
|
| lat_sec = 07
|
| lon_deg = 47
| lon_min = 29
|
|
| tikilmə ili = [[1862]]
| avtomatlaşdırılıb =
| bünövrə = təbii
|
|
|
|
|
|
| işıq_mənbəyi =
|
|
|
| MCMKA =
| HRMC =
| ölkə = {{RUS}} [[Fayl:Flag of Dagestan.svg|25px]] Dağıstan
| ölkə_nömrəsi =
| idarəedici_agent =
| Commons kateqoriyası =
}}
'''Mahaçqala mayakı''' və ya '''Petrovski mayakı''' — [[Dağıstan Respublikası]]nın paytaxtı [[Mahaçqala]]da fəaliyyət göstərən mayak. Mayak binası 1862-ci ildə istismara verilmişdir.<ref>{{Cite web
| url = http://www.mayachnik.ru/node/688 | title = Махачкалинский (Петровский) | publisher = Маячник. Маяки России и мира {{!}} Фонд | lang = ru | accessdate = 2019-09-20 }}</ref> Hazırda mayak Kirovski rayonu, Əmirxanova küçəsi, 20 ünvanında yerləşir. Mayakın binası şəhərin ən görməli binalarında sayılır. Bina [[Rusiya Federasiyası]] xalqlarının regional əhəmiyyətli mədəni irs obyekti olaraq qorunur.<ref>{{Cite web
| url = http://strana.ru/journal/25527007?
| title = Радушная Махачкала
| publisher = Страна.ру
| accessdate = 2019-09-20
}}</ref><ref>[https://tur-ray.ru/dostoprimechatelnosti-mahachkaly.html 18 достопримечательностей Махачкалы с фото и описаниями]</ref>
== Tarixi ==
Xəzərdə mayakların inşasının təşəbbüskarı [[Qafqaz canişinliyi|Qafqaz canişini]] [[Mixail Vorontsov]] olmuşdur.<ref name="АО" />
Petrovski qalasındakı ilk mayak, 1852-ci ildə Tarkovskaya Gorada da, əfsanəyə görə, [[Rusiya imperatorlarının siyahısı|Rusiya imperatoru]] [[I Pyotr]]un Port-Petrovsk qalasının təməlinə ilk daşı qoyduğu yerdə inşa edilmişdir.<ref>{{Cite web
| url = http://turizm.sputnik.ru/items/petrovskiy-mayak-vmahachkale | title = Петровский маяк в Махачкале, Махачкала. | publisher = turizm.sputnik.ru | accessdate = 2019-09-20 }}</ref> Mayak əvvəlcə ağ bir qüllə idi. O, dəniz səviyyəsindən 75 metr yüksəklikdə yerləşirdi. Onun üzərində səkkiz lampanın işığını reflektorlar tərəfindən gücləndirilərək, işığın görünmə məsafəsini 18 milə çatdıran müxanizm qurulmuşdu. == Yeni qüllə ==
Şəhərin və limanın inkişafı ilə mayak şəhərin ən görkəmli və diqqət çəkən binası olmağı dayandırdı və 1866-cı ildə Xəzər Donanmasının Hidroqrafik hissəsinin nəzarəti altında yeni, daha uğurlu bir yerdə<ref>{{Cite web
| url = https://www.culture.ru/institutes/26810/makhachkalinskii-mayak | title = Махачкалинский маяк | publisher = www.culture.ru | accessdate = 2019-09-20 }}</ref> Anji-Arka dağında yenidən quruldu.<ref name="АО">{{Cite web | url = http://mmport.ru/%d0%b8%d1%81%d1%82%d0%be%d1%80%d0%b8%d1%8f/ | title = АО «Махачкалинский морской торговый порт» — История | author = | website = | date =
| publisher =
| lang = ru
| accessdate = 2019-09-20
}}</ref>
Yeni qüllənin hündürlüyü 27 metr (dəniz səthindən təxminən 80 metr yüksəklikdə), mayak işığının görünürlüyü 15 mil idi. 1895-ci ildə mayakın parlaqlığı artırıldı, mayak işığı daha yüksək yerdə quruldu. XX əsrin əvvəllərində mayak ilin istənilən vaxtında aydın görünən ağ fonda qırmızı zolaqlar ilə boyanmışdır. 1912-ci ildə kerosin brülörlərini yağ lampaları əvəz etdi və 1928-ci ildə asetilen işıqlandırma tətbiq edildi.
Sətir 45 ⟶ 83:
[[İkinci Dünya müharibəsi]]nin başlaması ilə mayak söndürüldü və yalnız 1944-cü ildə işə salındı. Mayak 1990-cı illərdə (iki ay ərzində) elektrik borcunu ödəmədiyi üçün söndürüldü.<ref name="маяк" />
XX əsrin sonunda bərbad vəziyyətdə olan bina yenidən təmir edildi. 2008-ci ildə mayakda 24 mil məsafəyə qədər görünən ağ yanıb-sönən işıq quraşdırıldı. Mayak tam avtomatlaşdırılmışdır<ref>{{Cite web
| url = https://welcomedagestan.ru/placepost/mahachkalinskij-mayak/
| title = Махачкалинский маяк: описание, фото, видео, экскурсии, как добраться
| author =
| website = WelcomeDagestan.ru
| date = 2017-12-11
| publisher = Ваш путеводитель по Дагестану
| accessdate = 2019-09-20
}}</ref> və tək bir işçi — naviqasiya avadanlıqlarına kömək istehsal qrupunun rəhbəri tərəfindən idarə olunur.<ref name="маяк">{{Cite web
| url = https://welcomedagestan.ru/dagestan/mahachkala/mahachkalinskij-mayak-o-mifah-starejshego-sooruzheniya-dagestana/
| title = Махачкалинский маяк – о мифах старейшего сооружения Дагестана
| author =
| website = WelcomeDagestan.ru
| date = 2013-11-30
| publisher = Ваш путеводитель по Дагестану
| accessdate = 2019-09-20
}}</ref> 2014-cü ildə mayakda avadanlıqlara texniki qulluq işləri aparılmış və modernləşdirilmiş işıq-optik qurğular quraşdırılmışdır.<ref>{{Cite web
| url = https://structure.mil.ru/structure/forces/navy/news/more.htm?id=11989609@egNews
| title = Специалисты гидрографической службы Каспийской флотилии модернизировали 5 световых маяков в российском секторе Каспия
| author =
| website = Минобороны России
| date = 25.09.2014
| publisher =
}}</ref>
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Ədəbiyyat ==
* {{kitab3
| автор =
| заглавие = История моего города. Махачкала
| ответственный =
| издание =
| место = Махачкала
| издательство =
| год = 2017
| страницы =
| страниц = 160
| isbn =
| isbn2 =
}}
== Xarici keçidlər ==
* {{Cite web
| url = https://www.culture.ru/institutes/26810/makhachkalinskii-mayak
| title = Махачкалинский маяк
| author =
| website = Культура.РФ
| date =
| publisher =
}}
* {{Cite web
| url = https://prodji.ru/maxachkalinskij-mayak/
| title = Махачкалинский маяк
| author =
| website = Проджи
| date = 25.09.2012
| publisher =
}}
* {{Cite web
| url = https://www.youtube.com/watch?v=bhZ3tXDHPFk
| title = Махачкалинский маяк сегодня отмечает юбилей
| author = РГВК «Дагестан»
| website = YouTube
| date = 25.04.2016
| publisher =
}}
[[Kateqoriya:Xəzər dənizi mayakları]]
[[Kateqoriya:Rusiya mayakları]]
|