Qroznı Neft Elmi-Tədqiqat İnstitutunun binası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 1:
{{Tarixi abidə
|adı = Qroznı Neft Elmi-Tədqiqat İnstitutunun binası
|orijinal adı =
|şəkil = Grozny Oil Research Institute 57.jpg
|şəkil_izah = Qroznı Neft Elmi-Tədqiqat İnstitutunun qəzalı binasının görünüşü
|ölkə = {{USSR}}
|şəhər = [[Qroznı]]
|yerləşir = Şeyx-Mansur rayonu
|aidiyyatı =
|hündürlük = =
|tikilmə_tarixi = 1928
|memar =
|vəziyyəti = Qəzalı
|üslubu = [[Qotika (memarlıq)|Qotika]]
|Commons kateqoriyası =
|nişanlama2 =
|nişanlama2_vaxtı =
|nişanlama2_rəsmiadı =
|nişanlama2_tipi =
|nişanlama2_kriteriya =
|nişanlama2_nömrəsi =
|nişanlama2_hissəsi =
|nişanlama2_sərbəst1ad =
|nişanlama2_sərbəst1dəyər =
|nişanlama2_sərbəst2ad =
|nişanlama2_sərbəst2dəyər =
|nişanlama2_sərbəst3ad =
|nişanlama2_sərbəst3dəyər =
|Xəritəsi = =
}}
'''Qroznı Neft Elmi-Tədqiqat İnstitutunun binası''' — Qroznı şəhərində Şeyx-Mansur rayonunda 1920-ci ildə tikilmiş bina. Binanın tikintisinin sifarişçi [[Qroznı]]da böyük nümayəndəliyi olan [[İngiltərə]]nin "Shell" neft şirkəti idi. Bina [[Qotika (memarlıq)| qotika]] memarlıq üslubunda tikilmişdir.
 
== Tarixi ==
Rusiyada sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Xalq Komissarları Sovetinin 20 (7) iyun 1918-ci il tarixli “Neft"Neft sənayesinin milliləşdirilməsi haqqında”haqqında" dekreti əsasında müəssisənin əmlakı dövlətin xeyrinə milliləşdirildi. Ancaq Yeni İqtisadi Siyasət dövründə vətəndaş müharibəsindən sonra sənayeni bərpa etmək üçün bolşeviklər tərəfindən yenidən xarici şirkətlər ölkəyə cəlb edildi.<ref>{{Cite news|accessdate=2020-05-11|date=2003-08-16|title=Чечня: английский след|url=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/russia/newsid_3155000/3155665.stm|author=Сапият Дахшукаева|website=}}</ref>. Bu şirkətlərdən biri də, hətta inqilabdan əvvəlki dövrdə də Qroznıda geniş miqyaslı neft istehsalı ilə məşğul olan İngiltərənin "Royal Dutch Shell" şirkəti idi.<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://www.kommersant.ru/doc/423238|title=Керосиновые воины|author=Евгений Жирнов|website=www.kommersant.ru|date=2003-10-27|publisher=Коммерсант деньги|accessdate=2020-06-14}}</ref><ref>125 лет Shell в России: 1892—2017 / Н. В. Манвелов. — Москва: ФАКТОТУМС, 2016. — 208 с.: ил. ISBN 978-5-9908878-0-0</ref> Ancaq yerli tarixçilərə görə, binanın inşası Amerika inşaat şirkəti tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu şirkət Qroznıda daha bir neçə bina tikintisini həyata keçirmişdir. Bunların arasında "Transmaş" zavodundakı keçmiş buxar elektrik stansiyasının binası, kerosin istehsalı üçün iki emalatxana, Qroznının mərkəzindəki Putin prospektindəki [[Barski evi]] və İngilis Qalası olmuşdur. Bu binaların arasında əsas bina isə İnstitutun yaradılması üçün əsas tikili olan Qrozneft laboratoriyası idi.<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://news.rambler.ru/other/36951171-dom-s-istoriey-angliyskiy-zamok-v-groznom/|title=Дом с историей. «Английский замок» в Грозном|publisher=Рамблер/новости|accessdate=2020-05-11}}</ref>
| accessdate = 2020-05-11
| date = 2003-08-16
| title = Чечня: английский след
| url = http://news.bbc.co.uk/hi/russian/russia/newsid_3155000/3155665.stm
| author = Сапият Дахшукаева
| website =
}}</ref>. Bu şirkətlərdən biri də, hətta inqilabdan əvvəlki dövrdə də Qroznıda geniş miqyaslı neft istehsalı ilə məşğul olan İngiltərənin "Royal Dutch Shell" şirkəti idi.<ref>{{Cite web
| lang = ru
| url = https://www.kommersant.ru/doc/423238
| title = Керосиновые воины
| author = Евгений Жирнов
| website = www.kommersant.ru
| date = 2003-10-27
| publisher = Коммерсант деньги
| accessdate = 2020-06-14
}}</ref><ref>125 лет Shell в России: 1892–2017 / Н. В. Манвелов. — Москва: ФАКТОТУМС, 2016. — 208 с.: ил. ISBN 978-5-9908878-0-0</ref> Ancaq yerli tarixçilərə görə, binanın inşası Amerika inşaat şirkəti tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu şirkət Qroznıda daha bir neçə bina tikintisini həyata keçirmişdir. Bunların arasında "Transmaş" zavodundakı keçmiş buxar elektrik stansiyasının binası, kerosin istehsalı üçün iki emalatxana, Qroznının mərkəzindəki Putin prospektindəki [[Barski evi]] və İngilis Qalası olmuşdur. Bu binaların arasında əsas bina isə İnstitutun yaradılması üçün əsas tikili olan Qrozneft laboratoriyası idi.<ref>{{Cite web
| lang = ru
| url = https://news.rambler.ru/other/36951171-dom-s-istoriey-angliyskiy-zamok-v-groznom/
| title = Дом с историей. «Английский замок» в Грозном
| publisher = Рамблер/новости
| accessdate = 2020-05-11
}}</ref>
 
== Təsviri ==
Qroznı Neft Elmi-Tədqiqat İnstitutu Dubinin Qardaşları küçəsində minarə qülləsi ilə bəzədilmiş üç mərtəbəli binada yerləşirdi. Bina kütləvi sovet tikililərindən fərqlənir. Belə ki, burda tağlı dairəvi vestibüllər, sütunlar, böyük pəncərələr vardır.
 
Binaya minarəyə bənzər tikili məqsədli şəkildə əlavə edilmişdi. Belə ki, o yanğın qülləsi kimi xidmət edirdi. Yanğın təhlükəli obyektlər bir-birinə bitişik ərazidə yerləşirdi. Bina o dövrdə Qroznıda ən hündür bina idi və orada daimi yanğınsöndürmə məntəqəsi var idi. Buradan növbətçi bütün şəhərə baxırdı.
 
İnstitut 1928-ci ildə bu binada işləməyə başladı. Laboratoriyanın özü zirzəmidə, işçilərin kabinetləri isə birinci və ikinci mərtəbələrdə yerləşirdi.<ref>{{Cite web
| lang = ru
| url = https://zen.yandex.ru/media/zabroshkophilia/zabroshennyi-angliiskii-zamok-v-groznom-5d2f27c531878200ad93f3de
| title = Заброшенный «английский замок» в Грозном
| publisher = Яндекс Дзен {{!}} Платформа для авторов, издателей и брендов
| accessdate = 2020-05-11
}}</ref>
 
Qroznı Neft Elmi-Tədqiqat İnstitutu dünyada neft emalı sənayesinin ilk institutlarından biri, SSRİ-də isə ilk neft sənayesi institutu olmuşdur.<ref>{{Cite web
| lang = ru
| url = https://www.grozny-inform.ru/news/review/44854/
| title = Английский замок в Грозном («[[Молодёжная смена]]») {{!}} Информационное агентство «Грозный-Информ»
| publisher = www.grozny-inform.ru
| accessdate = 2020-05-11
}}</ref><ref>{{Cite web
| lang = ru
| url = https://www.grozny-inform.ru/news/review/29120/
| title = Улица Индустриальная. Заводской район («Вести республики») Информационное агентство «Грозный-Информ»|author=Адиз Кусаев|website=|date=|publisher=www.grozny-inform.ru|accessdate=2020-05-11}}</ref>
| author = Адиз Кусаев
| website =
| date =
| publisher = www.grozny-inform.ru
| accessdate = 2020-05-11
}}</ref>
 
Birinci və ikinci Çeçen müharibələri zamanı bina ciddi ziyan gördü. Hazırda bina qəzalı vəziyyətdədir. 2020-ci ilin iyun ayına kimi olan məlumata görə baxımsız vəziyyətdədir.