Mərv: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k image |
k links |
||
Sətir 5:
== Ümumi tarixi ==
Bu qədim sivilizasiyanın paytaxtı isə [[Türkmənistan]]ın Marı şəhərindən 30 kilometr şərqdə yerləşən Mərv şəhəri olub. Eramızdan əvvəl V-III əsrlərdə çiçəklənməyə başlayan Irani-Margian sivilizasiyası [[Orta Asiya]], [[Cənub-Şərqi Asiya]], indiki [[Əfqanıstan]], [[İran]], [[Ərəbistan yarımadası]], Yaxın və Orta Şərqin mədəni inkişafında mühüm rol oynayaraq min illər boyu onlar üçün mədəni, mənəvi, elmi mərkəz rolunu oynayıb. Sonrakı dövrlərdə [[Parfiya]] və Oğuz-Səlcuq mədəniyyəti tarixində dərin izlər buraxan bu qədim sivilizasiya mərkəzi bölgədə islamın yayılması ilə bağı yeni bir inkişaf dövrü yaşayıb. Ərəb xəlifələrindən olan Abbasilər dövründə Mərv şəhəri ərəb mədəniyyətinin Türküstandakı mədəniyyət mərkəzinə çevrilmişdi. Burada onlarla kitabxana fəaliyyət göstərirdi. Samanilər və Səlcuqlular dövründə isə Mərv öz inkişafının ən yüksək mərhələsinə çatmışdı. Səlcuqlu sultanı [[Əhməd Səncər|Sultan Səncərin]] dövründə Mərv şəhəri əhalisinin sayına və gözəlliyinə görə Bağdad və İstanbul (Konstantinopol) şəhərlərini belə geridə qoyurdu. O dövrdə Mərvi dünya şəhərlərinin çarı ("Şahı-cahan") adlandırırdılar.
Məşhur ərəb alimi və səyyahı Əl Makdisi yazır: "Hicazda şəhərlərin anası Məkkə, Xorasanda isə Mərvdir".
Sətir 30:
== Mərv və səlcuqlular ==
[[Fayl:Sultan Sanjar mausoleum.jpg|thumb|right|250px|Mərvdə [[Əhməd Səncər|Sultan Səncərin]] türbəsi]]
Səlcuqlar [[I Məsud]]un [[Hindistan]]da olmasından istifadə edərək, Bəlx, Tus, Mərv şəhərlərini ələ keçirdilər. Qəznəvi qoşununu məğlub edib, 1038-ci ildə Xorasanın əsas şəhəri Nişapuru tutdular. Beləliklə, 1038-ci ildə mərkəzi Nişapur olan Böyük Səlcuq imperatorluğu yarandı.
| |||