İsgəndər Həmidov: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 34:
|atası = Məcid Həmidov
}}
'''İsgəndər Məcid oğlu Həmidov'''{{Sfn|Zeynalov|1996}} ({{DVTY}}) — [[Azərbaycan]] siyasətçisi, polisi, keçmiş [[Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi|daxili işlər naziri]] (1992—1993), [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli Məclisin]] deputatı (1990–19951990—1995).
 
Atası [[SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı|NKVD]] zabiti olan Həmidov sonradan Bakıya köçmüş, burada [[Sosialist Əmlakının Oğurlanmasına Qarşı Mübarizə İdarəsi|OBXSS]] rəisi vəzifəsində çalışmışdır. [[Çaykənd əməliyyatı|"Çaykənd" əməliyyatında]] iştirak edən Həmidovun nüfuzu [[Qara Yanvar|"20 Yanvar" faciəsində]] yaralılara kömək etməsindən sonra artmış, [[Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)|Milli Azadlıq Hərəkatının]] və [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin rəhbərlərindən birinə çevrilmişdir. O, 15 may 1992-ci ildə prezident [[Ayaz Mütəllibov]]un [[15 may dövlət çevrilişi (1992)|devrilməsində]] əhəmiyyətli rol oynamış, ardınca daxili işlər naziri təyin edilmişdir. Vəzifədə olduğu dövrdə Bakıda çoxlu əməliyyatlar keçirmiş, cinayətkar dəstələrlə mübarizə aparmışdır. Həmçinin, onun komandanlıq etdiyi dəstələr [[Goranboy əməliyyatı|"Goranboy" əməliyyatı]]nda da iştirak etmiş, [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvanda]] hakimiyyətdə [[Heydər Əliyev|Heydər Əliyevin]] devrilməsi üçün [[Naxçıvanda dövlət çevrilişinə cəhd|muxtar respublikaya hərbi desant göndərmişdir]]. Vəzifəyə gəldikdən sonra Həmidovun fəaliyyəti çərçivəsində insan haqları pozuntuları müşahidə olunmuşdur. O, bir neçə jurnalisti yazılarını bəyənmədiyinə görə döymüş, canlı efirə daxil olaraq [[Azərbaycan Televiziyası|AzTV]]-dəki verilişin qonaqlarını təhqir etmişdir. [[General-leytenant]] rütbəsinə qədər qalxan Həmidov [[Kəlbəcər uğrunda döyüş|Kəlbəcərin işğalından]] sonra istefaya getmişdir.
 
İsgəndər Həmidov [[Azərbaycan milliyətçiliyi|milliyətçi]], [[Antikommunizm|antikommunist]] və [[Türkiyə]] meylli idi. O, [[Rusiya]] əleyhdarı idi, eləcə də Azərbaycanın hansısa xarici qüvvə tərəfindən idarə edilməsi fikrinə qarşı idi. O, Bozqurd Partiyasını (sonralar [[Azərbaycan Milli Demokrat Partiyası]]) yaratmış, [[Türkçülük|türkçü]] milislərə komandanlıq etmişdir.
Sətir 42:
1995-ci ildə həbs olunan Həmidov [[Avropa Şurası]] tərəfindən siyasi məhbus kimi qiymətləndirilmişdir. O, 2003-cü ildə prezident İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamla əfv olunmuş, 2008-ci ilə qədər AzMDEP-nin sədri olmuşdur. Həmidov bir müddət siyasətdən uzaqlaşmış, sonradan [[Demokratik Qüvvələrin Milli Şurası|Demokratik Qüvvələrin Milli Şurasına]] qoşulmuş, 2014-cü ildə isə müstəqil siyasətçi kimi fəaliyyətinə davam etmişdir. O, 2015-ci il [[Azərbaycanda Parlament seçkiləri (2015)|parlament seçkilərində]] bitərəf namizəd kimi iştirak etmiş, lakin seçki nəticələrində ikinci yerdə çıxmışdır. Həmidov 2019-cu ildə Azərbaycan Xalq Hərəkatının həmtəsisçisi olmuşdur. O, 2020-ci ildə vəfat etmişdir.
 
== İlkErkən illəri və ailəsi ==
İsgəndər Məcid oğlu Həmidov 10 aprel 1948-ci il tarixində [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]]-nin [[Kəlbəcər rayonu]] ərazisində yerləşən [[Bağlıpəyə|Bağlıpəyə kəndində]] anadan olmuşdur.{{Sfn|Zeynalov|1996}} Onun atası [[SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı|Xalq Daxili İşlər Komissarlığı]] zabiti idi.{{Sfn|Labirint|2020}} Həmidovun mənşəcə [[Azərbaycan kürdləri|kürd]] olduğu iddia edilsə də,{{Sfn|Qolts|2015|p=83}}{{Sfn|Bölükbaşı|2011|p=159}} o, bunu təkzib etmiş və [[Türk xalqları|türk]] əsilli [[Kolanı tayfası]]ndan olduğunu bildirmişdir.{{Sfn|Tuncay|2018}}
 
Sətir 118:
[[Fayl:Grey Wolves Gokturk Flag.svg|250px|thumb|right|Ülküçülər tərəfindən istifadə olunan qeyri-rəsmi bayraq.]]
 
İsgəndər Həmidov [[Azərbaycan milliyətçiliyi|milliyətçi]], [[Antikommunizm|antikommunist]] və [[Türkiyə]] meylli idi. O, [[Rusiya]] əleyhdarı idi, eləcə də Azərbaycanın hansısa xarici qüvvə tərəfindən idarə edilməsi fikrinə qarşı idi.{{Sfn|Davişa|Perrott|p=148}} Amerikalı jurnalist [[Tomas Qoltz]]un sözlərinə görə, Həmidov Azərbaycanda [[türkçülük]] və [[ülküçülük]] ən çox bağlı olan şəxsə çevrilmişdi. Həmidov özünün siyasi partiyasını, polis qüvvələrini və qəzetini "Bozqurd" adlandırmışdı. O, ofisində totem kimi doldurulmuş [[Adi canavar|boz canavar]] fiqurumüqəvvası saxlayırdı. Həmidov Türkiyənin [[Milliyətçi Hərəkat Partiyası (Türkiyə)|Milliyətçi Hərəkat Partiyasının]] lideri [[Alparslan Türkeş]]in antikommunist və milliyətçi ideyalarına bağlı idi.{{Sfn|Qolts|2015|pp=259–260}} İsgəndər Həmidov daxili işlər naziri olduğu dövrdə "[[demokratiya]] oynamağın" lazım olmadığını qeyd etmişdir.{{Sfn|BBC|2019}}
 
İsgəndər Həmidov 2003-cü ildə azadlığa buraxıldıqdan sonra fərqli mövqelər tutmağa başlamışdır. O, köklü islahatlar adı altında seçki qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi, məhkəmələrin müstəqilliyinə nail olunması, [[Mətbuat azadlığı|mətbuat azadlığına]] təminat verən qanunvericiliyin qəbulu, səhiyyə, təhsil sistemində normal vəziyyətin yaradılması, icra hakimiyyətlərinin səlahiyyətlərinin bələdiyyələrin xeyrinə azaltmaq, iqtisadiyyatda məmur monopoliyasına və [[Korrupsiya|korrupsiyasına]] son qoymaq üçün struktur islahatlarının keçirilməsi, [[Dağlıq Qarabağ|Dağlıq Qarabağla]] bağlı siyasi iradə nümayiş etdirməyi nəzərdə tutduğunu bildirmişdir.{{Sfn|Meydan TV|2019}} Həmidovun fikirlərinə görə, rüşvətxorluğa qarşı mübarizə tək repressiv qaydada aparılmamalı, rüşvəti yaradan amilləri aradan götürülməlidir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2012}} O, [[Yeni Azərbaycan Partiyası]] hakimiyyətinin Qarabağ siyasətini tənqid etmiş,{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2018a}} Qarabağı azad etməyi bacarmadığı bildirmişdir.{{Sfn|Azadlıq Radiosu|2018b}} Həmidov əlavə olaraq qeyd etmişdir ki, "Azərbaycanda ermənilərin sayı, [[Zəngəzur|Zəngəzurda]] yaşayan azərbaycanlıların sayı qədər olmalıdır".{{Sfn|Meydan TV|2019}}