Suraxanı rayonu: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə |
|||
Sətir 1:
{{digər məna|Suraxanı (dəqiqləşdirmə)}}
{{YM}}
'''Suraxanı
== Tarixi ==▼
▲'''Suraxanı rayonu''' – [[Bakı]]da inzibati rayon. [[Bülbülə]], [[Əmircan (Suraxanı)|Əmircan]], [[Qaraçuxur]],[[Yeni Günəşli]], [[Yeni Suraxanı]], [[Hövsan]], [[Zığ]] qəsəbələri və [[Dədə Qorqud (Suraxanı)|Dədə Qorqud]] yaşayış sahəsi<ref>[http://www.municipality.az/?category=none&altname=vDidi_Qorqudv_yaeayde_massivini_qisibi_stasusu_verilicik]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> bu rayona aiddir.
Suraxanı toponimi tat leksikasına mənsubdur. Məlumdur ki Suraxanıda qədimdən irandilli [[tatlar]] məskunlaşmışlar. Suraxanı toponimi iki komponentdən ibarətdir: surax
Suraxanı rayonu
▲==Tarixi==
== Mədəniyyəti ==▼
▲Suraxanı toponimi tat leksikasına mənsubdur. Məlumdur ki Suraxanıda qədimdən irandilli [[tatlar]] məskunlaşmışlar. Suraxanı toponimi iki komponentdən ibarətdir: surax - fars və tat dillərində çala, çuxur, oyuq, deşik, xanı isə mənbə, qaynaq, çeşmə, fəvvarə deməkdir. S. Aşurbəyli yazır ki, ''“Suraxanı oyuqdan, deşikdən qaynayıb daşan, fəvvarə vuran deməkdir.”''<ref name="ReferenceA">S. Aşurbəyli - Şirvanşahlar dövləti, Bakı, 2007</ref>
▲Suraxanı rayonu [[3 noyabr]] [[1934]]-cü ildə yaradılıb, [[18 aprel]] 1990-cı ilədək [[Orconikidze rayonu]] adlanırdı<ref>[http://www.elibrary.az/docs/azerbaijan/gl2.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI. İnzibati-ərazi vahidləri. Səh. 8]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>. Həmin tarixdən isə [[Bakı|Bakı şəhəri]]nin [[Orconikidze rayonu]] Suraxanı rayonu adlandırıb<ref>[http://www.elibrary.az/docs/azerbaijan/gl2.pdf Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin PREZİDENT KİTABXANASI. İnzibati-ərazi vahidləri. Səh. 5]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>.
▲==Mədəniyyəti==
'''Tarix və mədəniyyət abidələri'''
[[Atəşgah|"Atəşgah" məbədgahı]]
Od məbədi olan
Qoruğun sahəsi 4,2 min kvadratmetrdən 15 min kvadratmetrə qədər genişləndirilmişdir. Sahəsi iki min kvadratmetrdən artıq olan əsas bina xüsusi memarlıq üslubunda inşa olunmuşdur. Məbədlə həmahəng inşa olunan əsas binada idarə, dəmirçi kürəsi, dəmirçi emalatxanası, mis və çini qablar, taxta üzərində oyma, xalça, kəlağayı və həsir toxuma emalatxanaları, suvenirlər, rəsm qalereyası mövcuddur. Xüsusi memarlıq üslubunda yaradılan muzeydə [[Bakı şəhəri]] və [[Abşeron rayonu]] ərazisində vaxtilə mövcud olan qədim yaşayış binalarını və abidələri əks etdirən guşələr yaradılmışdır. Burada əcdadlarımızın istifadə etdikləri məişət əşyaları və incəsənət nümunələri nümayiş olunur. Muğam evində isə buraya gələn ziyarətçilərin istirahətinin yüksək səviyyədə təşkili məqsədilə ayrıca guşə yaradılmışdır. Burada [[Muğam|Azərbaycan muğamı]]nın təbliği məqsədilə müxtəlif konsertlərin təşkili də nəzərdə tutulmuşdur.
2013-cü il martın 29-da [[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] cənab [[İlham Əliyev]] və [[Heydər Əliyev Fondu]]nun Prezidenti, [[UNESCO|YUNESKO]] və [[İSESKO]]-nun Xoşməramlı səfiri, [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Mİlli Məclis]]in deputatı [[Mehriban Əliyeva|Mehriban xanım Əliyeva]]
[[Atəşgah]] məbədi
Beşkünc planda tikilmiş abidənin həyətində mərkəzi səcdəgahın yuxarısı günbəzlə tamamlanan dördkünc tikili ucalır. Giriş portalının üstündə [[Abşeron yarımadası|Abşeron]]da ənənəvi olan qonaq otağı
== Qəsəbələr ==
* [[Bülbülə]]
* [[Əmircan]]
Sətir 54 ⟶ 36:
* [[Zığ]]
== İqtisadiyyatı ==
2017-ci ilin 9 ayında Suraxanı rayonunda sənaye məhsulunun istehsalı 229,9 milyon manat, tikinti-quraşdırma işləri 24,0 milyon manat, nəqliyyat xidmətləri 11,7 milyon manat, əsas kapitala yönəldilən investisiyalar 25,9 milyon manat, kənd təsərrüfatı 4,9 milyon manat, pərakəndə ticarət dövriyyəsi 235,8 milyon manat, orta aylıq əmək haqqı 590 manat təşkil etmiş, əhaliyə
Müxtəlif mənbələr hesabına rayonda küçələrə və məhəllədaxili ərazilərə 250,0 min
Rayonda tikinti-quraşdırma işləri davam etdirilmiş, Yeni Günəşli
Rayonda eyni zamanda Qaraçuxur qəsəbəsi, Əhməd Mehbalıyev küçəsi 34 və 36, Qəzənfər Vəliyev küçəsi 13 ünvanda yerləşən istismara yararsız 3 ədəd yaşayış binalarının əvəzinə 12 və 14 mərtəbəli yaşayış binasının tikintisi,
Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının yaşayış sahələrinə olan ehtiyacını ödəmək, onların mənzil-məişət şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədilə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin sərəncamı ilə Bakı şəhəri, Suraxanı rayonu, Hövsan qəsəbəsinin qərb hissəsində 20,0 ha torpaq sahəsi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyinin tabeliyində olan
Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin Mənzil-Kommunal Təsərrüfatı Departamentinin dəstəyi ilə Suraxanı Rayon Mənzil-Kommunal Təsərrüfatı Birliyi tərəfindən Hövsan qəsəbəsi
3 saylı Xüsusi Təyinatlı MKTB tərəfindən Qaraçuxur qəsəbəsi Əhməd Mehbalıyev küçəsində 2, Muxtar Fətəliyev küçəsində 3, Zaur Şərifov küçəsində 1, Cəlal Qurbanov küçəsində 1 binanın həyəti, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunovun yaşadığı Əmircan qəsəbəsi, 8/6 saylı binanın divarına onun xatirə lövhəsinin vurulması ilə əlaqədar binanın ətrafı, Zaur Şərifov küçəsində 4 ədəd binanın həyəti abadlaşdırılmış, Elxan Həsənov küçəsində yerləşən 3 ədəd yaşayış binası təmir edilmişdir.
Ümumilikdə rayonun qəsəbələrində bu dövr ərzində 20
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin tapşırığına əsasən əhalinin məşğulluq səviyyəsinin artırılması məqsədilə işsiz vətəndaşların ödənişli ictimai faydalı işlərə cəlb edilməsi proqramı davam etdirilmiş, bu il həmin proqrama əsasən rayon üçün 1435 yeni iş yeri açılmış, Rayon MKTB-yə
Bu dövr ərzində ekoloji məsələlərin həllinə diqqət artırılmış, Zığ və Bülbülə göllərinin ekoloji vəziyyətlərinin yaxşılaşdırılması işləri davam etdirilmiş, rayonda operator şirkətlər tərəfindən ümumi sahəsi 1,5 hektar olan 45 gölməçə müxtəlif növ tullantılardan təmizlənmiş,
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
Sətir 71 ⟶ 54:
== Xarici keçidlər ==
{{Vikianbar kateqoriyası|Suraxanı Rayon}}
* [http://suraxani.info/index.php?option=com_content&view=article&id=172&Itemid=191&lang=en Suraxanı Rayonu İcra Hakimiyyətinin rəsmi saytı]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
{{Suraxanı rayonunun yaşayış məntəqələri}}
|