Berlin-Roma-Tokio oxu: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 2:
[[Fayl:Bundesarchiv Bild 183-L09218, Berlin, Japanische Botschaft.jpg|thumb|right|200px|[[Berlin]] şəhərində yerləşən ''Yaponiya səfirliyinin'' binasından asılmış [[Üçüncü Reyx]], [[İtaliya krallığı]] və [[Yaponiya]] bayraqları. (1940, sentyabr)]]
 
'''Ox dövlətləri''',<ref>{{Cite web |first=Zülfüqar |last=Rüfətoğlu |url=https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan/2014/05/140509_victory_day |title=İkinci Dünya Müharibəsi: Qərbin Bakını bombalamaq planı |date=9 may 2014 |access-date=10 sentyabr 2021 |work=[[BBC|BBC Azərbaycanca]] }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://portal.azertag.az/az/encyclopedia/post/18563 |title=İkinci dünya müharibəsi |date=26 noyabr 2020 |access-date=10 sentyabr 2021 |work=[[Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi|AzərTAc]] }}</ref> '''Məhvər dövlətləri'''<ref>{{Cite web |first=Bəxtiyar |last=Zamanov |url=https://www.amerikaninsesi.org/a/pearl-harbor/1726863.html |title=Tarixin qara səhifələri - Pearl Harbor [Video] |date=10 avqust 2013 |access-date=9 sentyabr 2021 |work=[[Amerikanın səsi]] }}</ref><ref>{{Cite book |url=http://anl.az/el/h/258786.pdf |author-link=Əli Həsənov (siyasətçi, 1960) |first=Əli |last=Həsənov |title=Geosiyasət. Dərslik |location=Bakı |publisher=Aypara |page=95–111 }}</ref> ({{dil-de|Achsenmächte}}, {{dil-ja|枢軸国}}, {{dil-it|Potenze dell'Asse}}) və ya '''Berlin-Roma-Tokio oxu'''<ref>{{Cite web |url=https://azvision.az/news/67631/nato-nun-gizli-elleri-sirrli-stay-behind-sebekesi-dosye.html |title=NATO-nun `gizli əlləri`: sirrli `Stay Behind` şəbəkəsi - DOSYE |date=10 avqust 2015 |access-date=9 sentyabr 2021 |work=AzVision }}</ref><ref>{{Cite newspaper |url=http://anl.az/down/meqale/medeni_maarif/12_2010/149286.pdf |title=Əzim Əzimzadə irsinin tədqiqi |first=Pərvanə |last=Əliyeva |newspaper=Mədəni Maarif |date=dekabr 2010 |page=14 }}</ref> — [[İkinci Dünya müharibəsi]] zamanı yaradılmış iki böyük ittifaqdan biri. ''Berlin-Roma-Tokio'' oxu [[Antihitler koalisiyası]]na qarşı mübarizə aparmış və tərəflər arasında dünyanın müxtəlif nöqtələrində hərbi toqquşmalar baş vermişdir. İttifaqın adı bura daxil olan üç əsas dövlətin ([[Üçüncü Reyx]], [[İtaliya krallığı]] və [[Yaponiya]]nın) paytaxtlarının adlarından götürülmüşdür. İttifaqın iki əsas məqsədi vardı: ''dünyavi müstəvidə genişlənmək, hərbi birləşmələrin hesabına dünya ağalığına nail olmaq, [[Birinci Dünya müharibəsi]] sonrası yaranmış siyasi-hərbi vəziyyətin ləğv edilməsi'' və ''Sovet [[kommunist]] sistemin məhv edilərək tamamilə aradan qaldırılması''.
 
[[Üçüncü Reyx]] və İtaliya krallığı arasında dostluq müqaviləsinin imzalanmasından bir həftə sonra, 1 noyabr 1936-cı ildə Roma-Berlin ittifaqı yaradılmış oldu. Nasist Almaniyası ilə [[Yaponiya]] arasında 1936-cı ilin 25 noyabr tarixində [[SSRİ]]-yə qarşı antikomentern paktın imzalanması [[Yaponiya]]nında prosesə qoşulması ilə nəticələnmişdir. İtaliya krallığı 1937-ci ilin 6 noyabrında antikomentr paktda qoşulduğunu elan etdi. Üçüncü Reyx və İtaliya krallığı arasında 1939-cu ilin 22 may tarixində [[Polad paktı]]ının imzalanması ilə tərəflər arasında hərbiləşdirilmiş münasibətlərin əsası qoyulmuş oldu. [[Polad paktı]]nda əsasən sözügedən iki dövlət öz aralarında öhdəlik qəbul edirdilər ki, əgər müttəfiqlərdən birinə hansısa üçüncü dövlət hərbi müdaxilə etsə onda digər müttəfiq dərhal ona yardım etməli idi.