Hippolit Fizo: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Sətir 4:
XIX əsr fransız fiziki, Fransız və İngiltərə Elmlər Akademiyasının üzvü Hippolit Fizo 23 sentyabr 1819-cu ildə Parisdə tibb professoru ailəsində anadan olub.<ref>{{cite book |title=The Biographical Encyclopedia of Astronomers |last=Hockey |first=Thomas |year=2009 |publisher=[[Springer Publishing]] |isbn=978-0-387-31022-0 |access-date=August 22, 2012 |url=http://www.springerreference.com/docs/html/chapterdbid/58464.html}}</ref> Onun tədqiqatı işi fotoqrafiya proseslərinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı idi.<ref>{{cite journal |editor1-last=Solbert |editor1-first=Oscar N. |editor2-last=Newhall |editor2-first=Beaumont |editor3-last=Card |editor3-first=James g. |title=Hippolyte-Louis Fizeau (1819–1896) |journal=Image, Journal of Photography of George Eastman House |date=May 1952 |volume=1 |issue=5 |pages=3–4 |url=http://image.eastmanhouse.org/files/GEH_1952_01_05.pdf |access-date=22 June 2014 |publisher=International Museum of Photography at George Eastman House Inc. |location=Rochester, N.Y. |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714144808/http://image.eastmanhouse.org/files/GEH_1952_01_05.pdf |archive-date=14 July 2014 }}</ref> Fransua Araqonun təkliflərindən sonra Leon Fuko və Fizo işıq və istiliyin interferensiyası ilə bağlı bir sıra araşdırmalarda əməkdaşlıq etdilər.<ref name="EB1911">{{EB1911|inline=y|wstitle=Fizeau, Armand Hippolyte Louis|volume=10|page=452}}</ref> 1848-ci ildə [[elektromaqnit dalğaları]]nın [[qırmızı yerdəyişmə]]sini proqnozlaşdırdı.<ref>{{cite book | title=The Timetables of Science | last=Hellemans | author2=Bryan Bunch | publisher=Simon and Schuster | location=New York City | year=1988 | isbn=0-671-62130-0 | pages=[https://archive.org/details/timetablesofscie00hell_0/page/317 317] | first=Alexander | url-access=registration | url=https://archive.org/details/timetablesofscie00hell_0/page/317 }}</ref>
1849-cu ildə Fizo işığın sürətini Ole Romerin 1676-cı ildə müəyyən etdiyi əvvəlki qiymətindən daha yaxşı dəqiqliklə hesablanmış qiymətini əldə etdi. O, 8 kilometr uzaqlıqdakı güzgüdən əks olunan işıq şüasından istifadə etmişdi. Şüa sürətlə fırlanan çarxın dişləri arasındakı boşluqlardan keçirdi. Qayıdan işıq növbəti boşluqdan keçənə və görünənə qədər çarxın sürəti artırıldı.
 
Fizo [[İşıq sürəti|işığın sürətinisürəti]]<nowiki/>ni saniyədə 313.300 kilometr (194,700 mil/s) olaraq hesabladı ki, bu da düzgün dəyərdən (saniyədə 299,792,458 kilometr) 5 % artıq idi. Fizo 1849-cu ildə işığın sürətini təyin etmək üçün öz metodu ilə əldə etdiyi ilk nəticələri dərc etdiyayımladı.<ref>{{cite book |chapter=Experiments of MM. Fizeau and Gounelle |title=Maxwell's Theory and Wireless Telegraphy: Part 1 |last1=Poincaré |first1=H. |location=New York |publisher=McGraw Publishing Co. |year=1904 |pages=52–55 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=BvVUAAAAMAAJ&pg=PA52}}</ref> Fizeau made the first suggestion in 1864 that the "speed of a light wave be used as a length standard".<ref>[[Physics]] part 1 Resnick/Halliday p. 5.</ref> Fizo 1864-cü ildə təklif etdi ki, "işıq dalğasının sürəti uzunluq standartı kimi istifadə olunsun".<ref>[[Physics]] part 1 Resnick/Halliday p. 5.</ref>
 
Fizo fransız dilində Doppler-Fizo effekti olaraq adlanan [[Dopler effekti|Doppler effekti]]nin kəşfində iştirak etmişdir.<ref>{{cite journal |last=Houdas |first=Y. |date=April 1991 |title=Doppler, Buys-Ballot, Fizeau. Historical note on the discovery of the Doppler's effect |journal=Annales de cardiologie et d'angéiologie |volume=40 |issue=4 |pages=209–13 | pmid = 2053764 | language =fr}}</ref>
 
1853-cü ildə Fizo [[Kondensator (elektrik)|kondansator]]<nowiki/>un istifadəsini [[İnduktiv sarğaclar|induktiv sarğac]]<nowiki/>ının səmərəliliyini artırmaq üçün bir vasitə kimi təsvir etdi. Daha sonra o, bərk cisimlərin istilik genişlənməsini tədqiq etdi və [[kristallar]]<nowiki/>ın dilatasiyasının ölçülməsində işığın müdaxiləsi fenomenini tətbiq etdi. 1860-cı ildə [[Fransa Elmlər Akademiyası]]<nowiki/>nın üzvü oldu. 18 sentyabr 1896-cı ildə Ventuildə vəfat etdi. Onun adı ("Fizeau") [[Eyfel qülləsi üzərinə yazılmış 72 şəxsin adı|Eyfel qülləsinə yazılmış 72 ad]]<nowiki/>dan biridir. Fizo qüllənin 1889-cu ildə Ümumdünya Sərgisi üçün ictimaiyyətə açıldığı zaman hələ sağ olan yeganə şəxs idi. Ayın uzaq tərəfindəki Fizo krateri onun adını daşıyır.
 
== İstinadlar ==
{{istinad siyahısı}}