Aral gölü: Redaktələr arasındakı fərq

'''Aral dənizi''' və ya '''Aral gölü''' ({{Dil-kz|Арал теңізі}}, {{Dil-uz|Orol dengizi, Орол денгизи}}, {{Dil-kaa|Aral ten'izi, Арал теңизи}})— [[Mərkəzi Asiya]]da, [[Qazaxıstan]] və [[Özbəkistan]] sərhədində, [[Turan ovalığı]]nda axarsız şor [[göl]]. [[1960-cı il|XX əsrin 60-cı illərindən]] [[dəniz]]in əsas qida mənbəyi [[Amudərya]] və [[Sırdərya]] çayları [[su]]yunun [[kənd təsərrüfatı]] ehtiyaclarına daha çox işlədilməsi nəticəsində

 

-ə, həcmi 175&nbsp;km³-ə, duzluluğu 46–59%-ə çatmış, sahil xətti onlarla km geriyə çəkilmişdir. Amudərya və Sırdərya çaylarının suyu bəzi illərdə Aral dənizinə gəlib çatmır. 1989-cu ildə dəniz iki hissəyə parçalandı — Şimali (Kiçik), Cənubi ([[Böyük Aral|Böyük) Aral]] dənizi. Aral dənizinin şimal sahilləri bəzi yerlərdə hündür, bəzi yerlərdə alçaq, şərq sahilləri qumluqdur; cənub sahilini, əsasən, Amudəryanın [[delta]]sı, qərb sahilini [[Üstyurd]] platosunun uçurumu (hünd. 250 m-dək) tutur. Aral dənizində çoxlu sayda [[ada]] var. Ən böyükləri [[Kokaral adası|Kokaral]], [[Barsakelmes]] və [[Vozrajdeniya adası|Vozrojdeniyedir]]. [[İqlim]]i kontinentaldır. [[Hava]]nın orta [[temperatur]]u [[yay]]da 24–26 °C, qışda–7-dən –13,5-°C-yə qədərdir. Suyun səthində temperatur yayda 28–30 °C, [[qış]]da 0°C-dən aşağıdır. İllik yağıntı 110–150 mm-dir. Axınlar [[saat]] əqrəbi istiqamətindədir. Aral dənizi [[balıqçılıq]] təsərrüfatını və [[nəqliyyat]] əhəmiyyətini itirmiş, [[ekoloji fəlakət]] zonasına çevrilmişdir. Dənizin qurumasının qarşısını almaq, [[fauna]] və [[flora]]sını bərpa etmək üçün elmi cəhətdən əsaslandırılmış yollar axtarılır.<ref>{{AME|1|587}}</ref>

[[Fayl:Aralsee.gif|200px|thumb|right|Aral dənizinin səviyyəsinin aşağı enməsi 1960–2010-cu illər.]]