Şahverdi sultan Ziyadoğlu-Qacar: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: Dəqiqləşdirmə keçidləri |
|||
Sətir 32:
Ərzurum yaxınlığında türklərlə döyüşdə göstərdiyi igidliyə və uğurlara görə Şahverdi Sultanın əlahiddə xidmətləri I Şah Təhmasib tərəfindən xususı qeyd olunmuşdur. Qarabağ bəylərbəyinə (burada onun adı artıq bəylərbəyi kimi çəkilir) əlavə vilayətlər və illik pul mükafatı verilir. Qarabağ bəylərbəyi, [[Ziyadoğlu oymağı]]nın igid oğlu Şahverdi Sultan 1556-cı, 1557-ci və 1560-1561-ci illərdə Gürcüstana üç uğurlu hərbi səfər etmişdi. Səfərlərin birində Gürcüstanın istiqlaliyyəti uğrunda barışmaz mübarizlərdən biri olan çar Luarsab həlak olmuş, çar Simon əsir götürülmüş, Şahverdi Sultanın qoşunları isə Tiflisdə qalmışdı. Tiflis hakimi Georgi Dadianini ([[1548]]-[[1582]]) də cəzalandırmışdı. Şahverdi Sultanın bəylərbəyliyinin nütuzu çox yüksək idi. Bütün tarixi xronikalar həmin illərin qızğın hadisələrinin zəncirində həlledici həlqələrdən biri kimi Qarabağ bəylərbəyliyini daim qeyd edir.<ref name="Şuşa123"/>
=== Şahverdi Sultanın nəsli - Qarabağ bəylərbəyləri ===
Sonra Qarabağda hakimiyyətə Şahverdi Sultanın oğlanları [[İbrahim sultan Ziyadoğlu-Qacar|İbrahim Sultan Ziyadoğlu Qacar]], Yusif Xəlifə Sultan Ziyadoğlu Qacar, Astrabad bəylərbəyi Xəlil Sultan Ziyadoğlu Qacar, daha sonra Peykər Ziyadoğlu Qacar və bu nəslin ən görkəmli nümayəndələrindən biri İmamqulu xan Ziyadoğlu Qacar, Məhəmməd xan Ziyadoğlu Qacar (Kaxetiya çan [[I Teymuraz|I Teymurazla]] müharibədə həlak olmuşdu) gəlmişlər. Məhəmməd xanın davamçısı onun oğlu Mürşüdqulu xan oldu. Sonra [[Qarabağ bəylərbəyliyi|Qarabağ bəylərbəyi]] vəzifəsinə onun kiçik qardaşı Məhəmmədqulu xan ([[1625]]-ci ildə vəzifəsindən çıxarılmışdı), ondan sonra onun oğlu Murtuzaqulu xan, daha sonra əmisi oğlu, istedadlı şair, elm və mədəniyyət hamisi Uğurlu xan Ziyadoğlu Qacar təyin olunur. Şahverdi Sultanın oğlanlarından biri Xəlil Sultan pəhləvan cüssəli igid idi. Astrabadın hakimi olarkən o, türkmən tayfaları ilə uğurlu müharibələr aparmışdı.
Qarabağ və Gəncə bəylərbəyliyi 1736-ci ildə Azərbaycanın şimalında, Muğanda Nadir şahın tacqoyma mərasimindən sonra parçalandı. Azərbaycanın hərbi əyanları özünün yüksəlişi ilə səfəvilərə borclu idi və əlbəttə, sülalənin dəyişməsinə qarşı çıxırdı. Yalnız Qarabağ və Gəncə bəylərbəyi Uğurlu xan Ziyadoğlu Qacar [[Nadir şah Əfşar|Nadir şahın]] əleyhinə açıq çıxış edir. Elə buna görə də o, sonralar torpaqlarının böyük bir hissəsindən məhrum oldu. Uğurlu xanın ixtiyarında yalnız Gəncə qaldı. [[Gəncə bəylərbəyliyi|Gəncə bəylərbəyi]] titulu saxlanıldı. Qarabağ qacarlarının böyük bir hissəsi [[Xorasan|Xorasana]] sürgün edildi.
Nadir şah Əfşarın ölümündən sonra Azərbaycanda bəylərbəyiliklərin yerini müstəqil xanlıqlar tutanda Gəncə xanlığının hakimləri yenə də
həmin nəslin qacarları qalır. Bu xanlığın ilk hakimi yenə Şahverdi xan Ziyadoğlu Qacar (1747-1760) olur, lakin artıq II Şahverdi xan Şahverdi Sultanın nəslindən olan sonuncu Gəncə xanı [[Cavad xan |Cavad xan Ziyadoğlu Qacar]] 1804-cü il yanvarın 3-də rus generalı, knyaz [[Pavel Sisianov|Sisianov]] tərəfindən
[[Gəncə qalası|Gəncə qalasının]] alınması zamanı həlak olur.
Qarabağda hakimiyyətə [[Pənahəli xan Cavanşir]] gəlir, bəzi Qarabağ Qacar ailələri isə Xorasandan vətənə qayıdır. [[Mirzə Adıgözəl bəy]] öz [[Qarabağnamə|“Qarabağnamə”sində]] yazırdı:
{{sitat|Qarabağınyeni hakimi Pənahəli xan qayıdanlar! sığınacaqla təmin etdi, onlardan öz mərhəmətini əsirgəmədi, onların ehtiyaclarını ödəyərək öz
qanadları altına aldı.}}
== Ailəsi ==
| |||