Məməlilər: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→‎top: Söz düzəldildi, Qrammatika düzəldildi
Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə Android tətbiqi ilə edilmiş redaktə
kRedaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə Yeni gələn tapşırığı
Sətir 30:
| beabs =
}}
'''Məməlilər''' ({{lang-la|Mammalia}}) — [[xordalılar]] tipinin [[onurğalılar]] yarımtipinə aid heyvan sinfidir. Məməlilər onurğalılar tipinin ən ali sinfidir.
 
[[Məməlilər|Məməlilərin]] sinfinə aid iki - [[İlk məməlilər]] (''Prototheria'') və [[Vəhşi heyvanlar]] (''Theria'') yarımsinifləri var.
 
Synapsida, məməlilər və onların nəsli kəsilmiş qohumlarını ehtiva edən qrup, [[Pensilvaniya]] yarımdövründə (~323 milyondan ~300 milyon il əvvəl) onların sürünənlər nəslindən ayrıldıqları zaman yaranmışdır. Keçid qrupu məməlilər Erkən Yura dövründə əvvəlki məməli formalarından [[təkamül]] keçirmişlər. Kladoqramma məməliləri keçid qrupu kimi qəbul edir.
 
Dünyada 4500-ə qədər məməli növü vardır. Məməlilərin 1229 cins, 153 fəsilə, 29 dəstəsi məlumdur. Məməlilərin balaları əsasən, müəyyən bir inkişaf dövrünü tamamlayana qədər analarının qarnında saxlanılır. Doğum zamanı balanın formalaşması məməli növünə görə dəyişir. Kor (və əsasən çılpaq) doğulan və bəzən illərlə anası tərəfindən böyüdülən məməli növləri olduğu kim, doğulduqdan qısa müddət sonra yeriməyə və ya üzməyə başlayan məməli növləri də var. Ancaq ümumilikdə balaların müəyyən müddət ana tərəfindən baxılması məcburidir. Dişi məməlilər balalarını zəngin tərkibli süd ilə qidalandırır.
 
Məməlilərin bədəni isti və ya soyuq iqlimdə yaşamaq üçün fərqli xüsusiyətlərə sahibdir. Quru məməliləri qalın bir qış kürkünə , dəniz məməliləri isə dəri altında qalın bir yağ təbəqəsi və ya yağlanmış bir kürkə sahibdir. Bəzi məməlilər qış yuxusuna yataraq bu dövrdə enerjiyə qənaət etmiş olurlar. Qidanın bol olduğu dövrdə yığdığı [[Kalori|kaloriləri]], qidanın az olduğu dövrdə yuxu zamanı sərf edirlər ([[sincablar]], [[Ayı|ayılar]] və porsuqlar kimi).
 
Məməliər həmçinin bir çox [[Helmintlər|helmintlərin]] aralıq və ya əsas sahibi ola bilər: [[Qaraciyər sorucusu|(Qaraciyər sorucusu]][[Öküz soliteri|, Öküz soliteri]], [[Exinokokk]], [[İnsan askaridi]] və s.)
 
== Ümumi xarakteristika ==