Aişə Sultan (II Əbdülhəmidin qızı): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi|adı='''Aişə Sultan'''|orijinal adı=|şəkil=Ayşe-sultan-abdulhamid.jpg|şəklin ölçüsü=|doğum tarixi=|doğum yeri=[[Ulduz sarayı]], [[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]]|vəfat tarixi=|həyat yoldaşı=Əhməd Nami bəy<br/>Mehmed Əli bəy|uşağı=Sultanzadə Ömər Nami bəy<br/>Aliyə Namiyə xanım Sultan<br/>Sultanzadə Osman Nami bəy<br/>Sultanzadə Əbdülhəmid Rauf bəy|atası=[[II Əbdülhəmid]]|anası=[[Müşfiqə Qadınəfəndi]]|vəfat yeri=[[İstanbul]], [[Türkiyə]]|dəfn yeri=Yəhya Əfəndi məzarlığı, [[İstanbul]]|şəklin izahı=''Aişə Sultan və ilk əri Əhməd Nami bəy''}}'''Aişə Həmidə Sultan''' ({{DVTY}}) — [[Osmanlı sultanlarının siyahısı|34. Osmanlı sultanı]] [[II Əbdülhəmid]]<nowiki/>in qızı.
==Həyatı==
[[Fayl:Ayşe Sultan 1899.png|left|thumb|Uşaqlıq illəri, [[1899]]]]
Aişə Sultan [[31 oktyabr]] [[1886]]-cı ildə [[Ulduz sarayı]]<nowiki/>nda dünyaya gəldi. Atası [[II Əbdülhəmid|Sultan Əbdülhəmid]], anası isə onun [[Abxazlar|abxaz]] əsilli səkkizinci xanımı [[Müşfiqə Qadınəfəndi]]<nowiki/>dir. Onun doğum xəbərini eşidən atası [[II Əbdülhəmid|Sultan Əbdülhəmid]] xəbəri verən Filurya kalfaya bahalı bir cəvahirat, doğuşda iştirak edən Əbəzadə Kamilə xanıma isə 300 lirə hədiyyə etdi. Özündən bir ay kiçik olan bacısı [[Şadiyə Sultan]]<nowiki/>la birlikdə [[Ulduz sarayı]]<nowiki/>nda mükəmməl təhsil aldı. [[Coğrafiya]], [[tarix]], [[din]], [[Osmanlı türkcəsi]] ilə yanaşı, [[Ərəb dili|ərəbcə]] və [[Fars dili|farsca]] dərsləri də aldı. [[Hərəm]] xəzinədarlarından Dürrüyekta xanımdan (sonradan qardaşı [[Mehmed Səlim Əfəndi|Səlim Əfəndi]]<nowiki/>ylə evləndi) [[piano]] dərsləri aldı.
[[1908]]-ci ildə atasının istəyilə Fahri bəyin oğlu Əhməd Nami bəylə nişanlandı. Ancaq bir il sonra atası taxtdan endirilərək [[Saloniki]]<nowiki/>yə sürgün edildi. Sürgündə anası [[Müşfiqə Qadınəfəndi|Müşfiqə xanım]]<nowiki/>la birlikdə atasının yanında yer alan Aişə Sultan bir il sonra atasının istəyilə bacıları [[Şadiyə Sultan]] və [[Rəfiyə Sultan (II Əbdülhəmidin qızı)|Rəfiyə Sultan]]<nowiki/>la birlikdə [[İstanbul]]<nowiki/>a qayıtdı. [[1910]]-cu ilin iyununda [[Dolmabağça sarayı]]<nowiki/>nda keçirilən mərasimlə nişanlısı Əhməd Nami bəylə nigahlandı. Dövrün [[Osmanlı şeyxülislamları|şeyxülislam]]<nowiki/>ı [[Musa Kazım Əfəndi]] tərəfindən nigahlanan cütlüyün toy mərasimi isə [[9 avqust]] [[1910]]-cu ildə baş tutdu.
Bu evlilikdən 3 övladı olan cütlük [[II Əbdülhəmid|Sultan Əbdülhəmid]]<nowiki/>in ölümündən qısa müddət öncə [[İsveçrə]]<nowiki/>yə getdi və üçüncü övladı Osman Nami bəy burada dünyaya gəldi. Ancaq atasının ölüm xəbərini aldıqdan dərhal sonra [[İstanbul]]<nowiki/>a qayıdan Aişə Sultan çox keçmədən [[1921]]-ci ildə ərindən boşandı. Elə həmin il - [[3 aprel]] [[1921]]-ci ildə Nişantaşı köşkündə Rauf Paşanın oğlu Mehmed Əli bəylə evləndi. İkinci evliliyindən bir oğlu daha dünyaya gələn Aişə Sultan [[3 mart]] [[1924]] tarixli [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] qərarı ilə digər [[Osmanlı xanədanı|Osmanlı sülaləsi]] üzvləri kimi ailəsiylə birlikdə sürgünə göndərildi. Anası [[Müşfiqə Qadınəfəndi|Müşfiqə xanım]] isə mərhum Osmanlı padşahının dul xanımı olması səbəbilə, bu sürgün qərarından kənarda qaldı və [[1952]]-ci ildə çıxarılan əfv qanununa qədər yeganə övladı olan Aişə Sultanı bir daha görmədi.
Sürgündə [[Paris]] şəhərində məskunlaşan ailə burada ağır şəraitdə yaşadı. Böyük oğlu Ömər Nami bəy anasının, üzərinə ''İnnallahe maassâbirîn (Allah səbr edənlərlə bərabərdir)'' kəlamını naxışladığı məndilləri sataraq ailəni ayaqda saxlamağa çalışdı. [[1937]]-ci ildə əri Mehmed Əli bəy [[Paris]]<nowiki/>də vəfat etdi və cənazəsi [[Paris]] yaxınlığındakı müsəlman Bobigny məzarlığına dəfn olundu. [[1952]]-ci ildə çıxan və [[Osmanlı xanədanı|Osmanlı sülaləsinin]] yalnız xanım üzvlərinə aid edilən əfv qanunuyla [[Türkiyə|Türkiyəyə]] qayıdan Aişə Sultan anasıyla birlikdə Sərəncəbəy yoxuşundakı köşkdə yaşamağa davam etdi. [[1955]]-ci ildə atasının həyatı və uşaqlıq illəriylə bağlı xatirələrini ''"Babam Sultan Abdülhamid" (Atam Sultan Əbdülhəmid)'' başlığı ilə nəşr etdirdi.
Yaşadığı Sərəncəbəy köşkündə [[10 avqust]] [[1960]]-cı ildə vəfat edən Aişə Sultan Yəhya Əfəndi məzarlığına dəfn olundu. Anası [[Müşfiqə Qadınəfəndi|Müşfiqə xanım]] isə ondan bir il sonra - [[16 iyul]] [[1961]]-ci ildə 93 yaşında ikən vəfat etdi və qızının yanına dəfn olundu.
== Şəcərəsi ==
| |||