Səbihə Sultan: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi|adı='''Ruqiyə Səbihə Sultan'''|orijinal adı=|şəkil=Osmanoglou-sabiha-2.jpg|şəklin ölçüsü=|doğum tarixi=|doğum yeri=[[Vahidəddin köşkü]], [[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]]|vəfat tarixi=|həyat yoldaşı=[[Ömər Fərrux Əfəndi]]|uşağı=[[Fatma Nəslişah Sultan]]<br/>[[Xanzadə Sultan|Xanzadə Zəhra Sultan]]<br/>[[Nəcla Sultan|Nəcla Hibətullah Sultan]]|atası=[[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]]|anası=[[Əminə Nazikəda Qadınəfəndi]]|vəfat yeri=[[İstanbul]], [[Türkiyə]]|dəfn yeri=Aşiyan məzarlığı, [[İstanbul]]|şəklin izahı=}}'''Ruqiyə Səbihə Sultan''' və ya '''Səbihə Osmanoğlu''' ({{DVTY}}) — [[Osmanlı sultanlarının siyahısı|son Osmanlı sultanı]] [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]]<nowiki/>in qızı.<ref>http://www.tarihcininyeri.net/forum/index.php?topic=2725.0;imode{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>https://www.hurriyet.com.tr/gundem/iste-ataturk-un-evlenmek-istedigi-osmanli-sultani-3802698</ref>
 
== Həyatı ==
Səbihə Sultan [[2 aprel]] [[1894]]-cü ildə atasına məxsus [[Vahidəddin köşkü]]<nowiki/>ndə dünyaya gəldi. Atası [[I Əbdülməcid|Sultan Əbdülməcid]]<nowiki/>in oğlu [[VI Mehmed|Vahidəddin Əfəndi]], anası isə onun ilk xanımı [[Əminə Nazikəda Qadınəfəndi]]<nowiki/>dir. Uşaq yaşlarında mükəmməl saray tərbiyəsi alan Səbihə Sultan bacısı [[Fatma Ülviyyə Sultan|Ülviyyə Sultan]]<nowiki/>la birlikdə babasının xidmətçilərindən Mihrifələk xanımın oğlu Rəfiq bəy nəzarətində saray təhsilini tamamlamışdır. Ənənəvi Osmanlı tərbiyəsiylə yanaşı, Mile Voçino adlı bir italyan musiqiçidən [[piano]] dərsləri də almışdır.
 
[[1 fevral]] [[1916]]-cı ildə [[Yusif İzzəddin Əfəndi|İzzəddin Əfəndi]]<nowiki/>nin müəmmalı şəkildə vəfatının ardından, atası [[VI Mehmed|Vahidəddin Əfəndi]] taxt varisi elan olundu. Bu səbəblə vəliəhdin qızı olaraq Səbihə Sultanın evləndirilməsi müzakirə edildi. Onun üçün seçilən namizədlər arasında Rauf Orbay, [[Əhməd Muxtar Paşa]]<nowiki/>nın qardaşı oğlu Mehmed Əli Paşa və bir çox başqa ordu mənsubu da vardı. Üstəlik, sonuncu [[Qacar dövləti|Qacar şahı]] [[Əhməd şah Qacar]] və o illərdə ordu daxilində yüksəlməyə başlayan [[Mustafa Kamal Atatürk|Mustafa Kamal Paşa]] da Səbihə Sultan üçün əmisi [[V Mehmed|Sultan Rəşad]]<nowiki/>a elçi düşmüşdü. Ancaq Səbihə Sultan o illərdə vəliəhd [[II Əbdülməcid|Əbdülməcid Əfəndi]]<nowiki/>nin oğlu [[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]]<nowiki/>ylə eşq yaşayırdı və bu səbəblə bu təkliflərin hamısını geri çevirdi.
 
[[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]]<nowiki/>nin ondan 4 yaş kiçik olmasıyla yanaşı, atası [[II Əbdülməcid|Əbdülməcid Əfəndi]] də [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]]<nowiki/>in vəliəhdi və ən güclü müxaliflərindən biri idi. Bu səbəblə atası [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]] başda bu evliliyə qarşı çıxdı. Ancaq cütlüyün anaları [[Əminə Nazikəda Qadınəfəndi|Nazikəda xanım]] və [[Şahsüvar Qadınəfəndi|Şahsüvar xanım]]<nowiki/>ın vasitəçiliyi ilə [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]] bu evliliyə razılıq verdi. Nəhayət, [[5 dekabr]] [[1919]]-cu ildə cütlük [[Topqapı sarayı]]<nowiki/>nın [[Topqapı sarayı#Müqəddəs əmanətlər kolleksiyası|Müqəddəs Əmanətlər bölümü]]<nowiki/>ndə nigahlandı. [[Osmanlı şeyxülislamları|Şeyxülislam]] [[Heydərizadə İbrahim Əfəndi]] tərəfindən nigahlanan cütlüyün toy mərasimi 4 ay sonra - [[29 aprel]] [[1920]]-ci ildə [[Ulduz sarayı]]<nowiki/>nda baş tutdu. Həmin ilin oktyabrında [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]]<nowiki/>in qızına hədiyyə etdiyi [[Nişantaşı]]<nowiki/>ndakı köşkə köçən ailə qış aylarını burada, yay aylarını isə [[Rumeli Hasarı|Rumelihisarı]]<nowiki/>ndakı sahilsarayında yaşadılar. Cütlüyün ilk övladı [[Fatma Nəslişah Sultan|Nəslişah Sultan]] da Nişantaşı köşkündə dünyaya gəldi.
 
Ancaq atası [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]] [[1922]]-ci ildə səltənətdən çəkildi və ölkədən qaçmağa məcbur oldu. [[Osmanlı sultanlığının ləğvi|Səltənətin ləğvi]]<nowiki/>ndən sonra qaynatası olan vəliəhd [[II Əbdülməcid|Əbdülməcid Əfəndi]] Osmanlı xəlifəsi olaraq taxta çıxdı. Əri [[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]] xəlifənin yeganə oğlu olaraq ailəsiylə birlikdə [[Dolmabağça sarayı]]<nowiki/>na köçürüldü. Cütlüyün ikinci övladı [[Xanzadə Sultan]] məhz burada dünyaya gəldi. Ancaq çox keçmədən [[3 mart]] [[1924]] tarixli [[Türkiyə Böyük Millət Məclisi|TBMM]] qərarı ilə digər [[Osmanlı xanədanı|Osmanlı sülaləsi]] üzvləri kimi, Səbihə Sultan da ailəsiylə birlikdə sürgünə göndərildi. İlk öncə [[İsveçrə]]<nowiki/>yə gedən ailə, ardından [[Fransa]]<nowiki/>nın [[Nitsa]] şəhərində məskunlaşdı. Cütlüyün sonuncu övladı [[Nəcla Sultan]] burada dünyaya gəldi.
[[Fayl:Sabiha Sultan and Omer Faruk Efendi.jpg|left|thumb|309x309px|Səbihə Sultan və əri [[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]]]]
O əsnada [[İtaliya]]<nowiki/>nın [[San-Remo]] qəsəbəsində sürgündə yaşayan atası [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]]<nowiki/>i və anası [[Əminə Nazikəda Qadınəfəndi|Nazikəda xanım]]<nowiki/>ı tez-tez ziyarət etdi. [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]]<nowiki/>in vəfatından sonra anasını bir müddət yanında saxlayan Səbihə Sultan, daha sonra [[1938]]-ci ildə bütün ailəsiylə birlikdə [[Qahirə]]<nowiki/>yə köçdü. Burada qızı [[Fatma Nəslişah Sultan|Nəslişah Sultan]]<nowiki/>ı [[Misir xidivliyi|Misir xədivi]] [[II Abbas Hilmi Paşa|II Abbas Hilmi]]<nowiki/>nin oğlu [[Məhəmməd Əbdül Moneim|Əbdül Moneim]]<nowiki/>lə evləndirən Səbihə Sultan həmin il digər qızları [[Xanzadə Sultan]]<nowiki/>la [[Nəcla Sultan]]<nowiki/>ı da Misirin kral ailəsindən şahzadələrlə evləndirdi.
 
Ancaq əri [[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]]<nowiki/>ylə münasibətləri pisləşmişdi. Üstəlik [[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]]<nowiki/>nin [[Əbdüləziz|Sultan Əbdüləziz]]<nowiki/>in nəvələrindən [[Mehriban Mihrişah Sultan|Mihrişah Sultan]]<nowiki/>la bir münasibəti başlamışdı. [[1944]]-cü ildə qaynatası [[II Əbdülməcid|xəlifə Əbdülməcid]]<nowiki/>in vəfatından sonra ailə rəisliyinə kimin seçiləcəyi müzakirə edildi. Bu müzakirələrdə [[Mehriban Mihrişah Sultan|Mihrişah Sultan]] [[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]]<nowiki/>ni dəstəkləsə də, xanımı Səbihə Sultanla qızları [[Fatma Nəslişah Sultan|Nəslişah]], [[Xanzadə Sultan|Xanzadə]] və [[Nəcla Sultan]]<nowiki/>lar ataları yerinə [[Əhməd Nihad Əfəndi]]<nowiki/>ni dəstəklədilər. Bu isə uzun müddətdir boşanmaq istəyən [[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]] üçün bir bəhanə oldu. Xanımını qızlarıyla arasını açmaqda günahlandıran [[Ömər Fərrux Əfəndi|Fərrux Əfəndi]] [[5 mart]] [[1948]]-ci ildə ondan boşandı və cəmi 4 ay sonra [[31 iyul]]<nowiki/>da [[Mehriban Mihrişah Sultan|Mihrişah Sultan]]<nowiki/>la nigahlandı.
 
Səbihə Sultan ərindən boşandıqdan sonra bir müddət [[Maadi]]<nowiki/>də qızı [[Fatma Nəslişah Sultan|Nəslişah Sultan]]<nowiki/>ın yanında yaşadı. Ancaq [[1952]]-ci ildə baş tutan Misir inqilabından sonra Səbihə Sultan qızı [[Xanzadə Sultan]]<nowiki/>la birlikdə [[Paris]]<nowiki/>ə getdi. Həmin il çıxan və [[Osmanlı xanədanı|Osmanlı sülaləsi]]<nowiki/>nin yalnız xanım üzvlərinə aid edilən əfv qanunuyla [[Türkiyə]]<nowiki/>yə qayıdan Səbihə Sultan [[Soyadı Qanunu (Türkiyə)|Soyadı qanunu]]<nowiki/>na uyğun olaraq, ''Osmanoğlu'' soyadını aldı. Qalan ömrünü [[İstanbul]]<nowiki/>da keçirən Səbihə Sultan [[26 avqust]] [[1971]]-ci ildə burada vəfat etdi. Atasının sürgündə vəfat etməsi və bir sultan türbəsinə dəfn edilməməsi səbəbilə, vəsiyyətinə uyğun olaraq cənazəsi Aşiyan məzarlığına dəfn olundu.
 
== Övladları ==