Sidney Opera Teatrı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot redaktəsi əlavə edilir: ru:Сиднейский оперный театр
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Memarlıq abidəsi
Opera binasının tikdirməyin əsas səbəbi möcüzələr ölkəsinə dünyanın müxtəlif ölkələrindən insanları cəlb etmək idi.
|ad = SİDNEY OPERA TEATRI
|Azərbaycan dilində =
|orijinaladı = Sidney opera teatrı
|şəkil = [[Şəkil:Sydney Opera House - Dec 2008.jpg|320px|]]
|tikili = [[Sidney]]in simvollarından biri
|statusu = <!-- Malik olduğu status -->
|ölkə = {{Avstraliya-bayraq}} [[Avstraliya]]
|şəhər = [[Sidney]]
|bölgə =
|kənd = <!-- Yerləşdiyi kənd -->
|başlanma =
|tamamlanma = [[20 oktyabr]] [[1973]]
|memarı = [[Yorn Utson]]
|üslubu =
|vəziyyəti = Opera teartı kimi fəaliyyət göstərir
|saytı = http://whc.unesco.org/en/list/166
}}
 
Opera''Sidney opera teatrı''' binasının tikdirməyin əsas səbəbi möcüzələr ölkəsinə dünyanın müxtəlif ölkələrindən insanları cəlb etmək idi.
İki hissədən ibarət olantavan formasının göstərilməsi ilə artıq bütün dünya Olimpiya oyunlarının həmin dövrdə harda keçiriləcəyini bildi. Sidney opera teatrı XX əsrə aid olan binadır, yeganə tikilidir ki özündə XIX əsrin memarlıq nümunələrini daşıyır, Bİq – Ben, Azadlıq heykəli və Eyfel qülləsi kimi. Aya Sofiya və Tac Mahal kimi bu tikili də son min illiyin ən yüksək mədənəi nümunəsi sayılır. Avstraliyalılar üçün də dünyada hündür binaların deyil, belə mədəni mərkəzlərin tikilməsi daha əhəmiyyətlidir.
 
İki hissədən ibarət olantavan formasının göstərilməsi ilə artıq bütün dünya Olimpiya oyunlarının həmin dövrdə harda keçiriləcəyini bildi. Sidney opera teatrı XX əsrə aid olan binadır, yeganə tikilidir ki özündə XIX əsrin [[memarlıq]] nümunələrini daşıyır, Bİq – Ben, Azadlıq heykəli və Eyfel qülləsi kimi. [[Aya Sofiya]][[Tac Mahal]] kimi bu tikili də son min illiyin ən yüksək mədənəi nümunəsi sayılır. Avstraliyalılar üçün də dünyada hündür binaların deyil, belə mədəni mərkəzlərin tikilməsi daha əhəmiyyətlidir.
Opera teatrından əlavə burada yerləşən körpü də insanlar üçün maraqlıdır. Bu körpü kral Georgi tərəfindən inşa edilmişdir, körpüyə bir dəfə baxdıqdan sonra yenidən seyr etmək fikrinə düşürsən. Tikinti işləri Britaniya firması “Dorman, Lonq və K” – nı az qala iflasa uğradacaqdı, qranitdən hazırlanmış körpü Sidney opera binası ilə sintez təşkil edir və mavi sularda əla görünüşə malikdir.
 
Sətir 8 ⟶ 27:
Sidneyin özü kimi Opera teatrı da britaniyalılar tərəfindən düşünülmüşdür. 1945 – ci ildə Avstraliyada Yudjin Qussens olmuşdur, bu şəxs skripkaçı və bəstəkar idi, hansı ki, Avstraliya televiziyası və radiosuna dəvət edilmişdi. Burada konsert zamanı dirijorluq etməli idi. Bu zaman Qussens yerli insanlarda musiqiyə olan dərin həvəsi görür. Lakin insanların musiqini dinləmək üçün Sidney ratuşasından əlavə gedə biləcəkləri bir yerin olmadığını öyrənir. Eyni zamanda həmin binanın da II imperiya dövründə tikilməsi və memarlıq cəhətdən 2 mərtəbəli tortu xatırlatması, hətta pis akustika və zalda yalnız 2500 yerin olması onu narahat etmişdir. Eyni zamanda yerli vətəndaşların xoş münasibəti və əvəzolunmaz təbiət, şəhərin gözəlliyi bəstəkarı valeh etmişdir.
 
[[Qussens]] düşündü ki, burdakı insanlar musiqini sevirlər, onlara bir opera sarayı tikmək kifayətdir ki, balet, teatr və konsert haqqında daha geniş məlumatları olsun. Kurt Langerin kompaniyası bütün şəhərə bəyanat verdi ki, ən gözəl yeri seçsinlər. Onlar da öz seçimlərini hazırkı yerdə etdilər hansı ki, həmin dövrdə avtobuslar üçün qaraj rolunu oynayırdı. Qussens seçilmiş yerin əla olduğunu vurğuladı və böyük zalda 3500 – 4000 tamaşaçı olacağını xəyal etdi.
 
[[17 may]] [[1955]] – ci ildə ştatın rəhbəri Opera teatrının Bennelonq Poyntda tikintisinə icazə verdi, yalnız bir şərtlə ki dövlət gücündən istifadə olunmayacaqdır. Tikili üçün beynəlxalq konkurs keçirildi. [[Qussens]] yolda gələrkən Yeni Şimali Uels tərəfindən ona böyük bir zərbə dəydi və çamadanından bəstəkara aid olmayan əşyalar taparaq onu günahlandırdılar. Bütün bunları təqzib etməsinə baxmayaraq onu məhkum etmək istədilər və beləcə bəstəkar Sidneyin simfnik orkestrını tərk edərək İngiltərəyə geri döndü və beləcə Opera teatrının birinci tikilmə cəhdi pis nəticələndi.
 
Müsabiqədə 223 iş çıxış etdi, bütün dünya yeni ideyalarla maraqlanırdı. Düçünülürdü ki, Opera teatrının iki zalı olsun, biri kiçik, digəri isə böyük, eyni zamanda opera hissəsini oxumaq üçün nəzərdə tutulmuş səhnə. Eyni zamanda baletin nümayişi və dramatik səhnələrin canlandırılması üçün hissələr və restoran. Qussens Avropanı gəzərkən tikinti işləri ilə yaxından maraqlanırdı. O, düşündü ki, adanın üzərində çox mərtəbəli binanın tikilməsi həmin dövr üçün məqsədəuyöun deyil və bütün bu düşüncələr puç oldu.
Sətir 18 ⟶ 37:
Utsonun həyatı atası Oge ilə birlikdə dənizlərdə keçmişdir. Bununla əlaqədar atasının fikirini də alan memar, daha sonradan göydə uçan quşu görərək rəssam Emerson Kertisə bu barədə fikirlərini söyləyir. Sidneylilər bir il müddətində işlərini II Dünya mühariəsi ilə əlaqədar dayandırmalı oldular. Sidney şəhəri işgüzar şəhərə çevrildi, burada minlərlə insan məskunlaşdı. Liftin meydana gəlməsi isə 16 mərtəbli binaların tikilməsinə də imkan yaratdı. Müharibə zamanı Utson Danimarkada təhsil alır, sonra İsveçdə və bu müddət ərzində iqtisadi yönümlü layihələrdə iştirak edə bilmir. Lakin müharibədən sonra hündür mərtəbəli binalar üçün layihələr göndərməyə başlayır. 1945–ci ildə tələbə yoldaşı ilə onu Kopenhagendə hazırladıqları konsert zalının layihəsinə görə qızıl medalla təltif edirlər. Bu layihə ömürlük kağızda qaldı və xüsusi platformaya çıxarılmadı. Bu ideyanı Utson Çin memarlığından götürmüşdü. Utsonun fikirlərinə görə belə tikililərin müsbət cəhəti şəhərin gözəlləşməsində əhəmiyyətli olmasıdır. 11 il keçdikdən sonra bu müəllif Sidneydə yer aldı.
 
1946–cı[[1946]]–cı ildə [[Utson]] Londondakı[[London]]dakı [[Xurustal saray]] tikilisi üçün nəzərdə tutulmuş müsabiqədə iştirak etdi, [[Cozef Pekston]] tərəfindən tikiləcəkdi. 1957–ci[[1957]]–ci ildə seçilmiş layihənin bir müsbət cəhəti onda idi ki, buna uyğun bir dənə də olsun plan verilməmişdi. Qalib ilk dəfə olaraq 1957–ci ildə həmin tikinti olacaq yerə gəldi və bildirək ki, tikinti üslubu hamını valeh etmişdi, Utson bu müddətdə dəniz xəritələri ilə tikiləcək yerlə maraqlanmışdı. Tikintiyə hesablamalar 3 milyon yarım funtun gedəcəyi haqqında məlumat verilmişdi. Utson öz işinə başlamaq üçün maddi dəstək gözləyirdi və bunu müxtəlif lotereyalardan əldə etməyə başladılar. Utson bu müddətdə yenidən Danimarkaya döndü, burda layihə üçün qrupu seçdi və iş başlanıldı. Hər bir kəs onun nə edəcəyini bilirdi. 8 il müddətinə iş davam etdirildi. Lakin buradakı pilləkanların verilməsi, səsin skustika yaratması sonra tikilinin binaya bənzədilməsi çox təndiqçilər tərəfindən durmadan səslənirdi. Almaniyada akustikanın yaranması üçün işləyən xüsusi mütəxəssislər var idi və [[Utson]] da düzgün davranaraq, Valter Unrunu Berlindən bura dəvət etdi. Layihənin yuxarısına gəlib çatdıqda isə bunun üçün maşınlara hetiyac olduğu aydın oldu, çünki insanlar hündürə qalxa bilmir və tikinti ləngiyirdi. Utson özü şəxsən Sidneyin gələcəyini qorudu. Qərara gəlindi ki, binanın yuxarı hissəsi 492 fut diametrə malik beton tpkmələrdən ibarət oldun. Utson akustik tavanları effektiv rənglədi; Böyük zalı al və qızılı, kiçiyi isə mavi və gümüşü. Saymond tualet otaqlarını, qapıları və digər hissələri yeni materialdan hazırlanması üçün layihə verdi.
 
Üç milyon yarım funt hesablanmış dəyər sən demə gözə yarı imiş, hansı ki, tikintinin fundamenti və müəyyən qədər qaldırılması üçün 2,75 milyon funt maddi vəsait sərf olunmuşdu. Utson tavan haqqında fikrini dəyişdirdiyi zaman yenidən fundamentə əlavələr edildi. 1963–cü ilin yanvarında müqavilə imzalandı və tavanların hazırlanması üçün 6, 25 milyon funt əldə olundu. 3 ay keçdi Utson Sidneyə qayıdarkən ümumi xərc 12, 5 milyona qədər qalxmışdı. 1965–ci ildə Yeni Şimali Uelsi Sidneydə aparılan Opera teatrının binası heyrətləndirirdi. Lotereyadan əldə olunan artıq gəlirlər isə parlamentin qərarı ilə məktəb, yol və xəstəxalara ayrılacaqdı. Ölkədə bir çox seçkilər keçirildi və Askin seçkilərin nəticəsini öyrəndikdən sonra tikinti ilə bir daha maraqlanmadı. 1981–ci ildə bina hazır olana qədər. Buradakı pəncərələr 60–cı illərlə eyni idi. 20 oktyabr 1973–cü ildə Opera teatrı Elizavet tərəfindən təntənəli surətdə açıq elan edildi. Tikinti üçün 102 milyon avstraliya dolları sərf edilmişdi. 75% hissəsi isə Utson layihəni tərk etdikdən sonra xərclənmişdi. Tikintini davam etdirən Piter Holl düşünürdü ki, bundan sonra ona çoxlu sifarişlər gələcəkdir, lakin belə olmadı. 1989–cu ildə o, Sidneydə vəfat etdi. Utson Danimarkada da boş oturmurdu, iki dəfə layihəni davam etdirmək üçün müraciət etsə də, nazirlik tərəfindən inkar cavabı aldı. 1968–ci ilin gecəsində Utson bu layihəni qəlbində basırdı və ona aid olan bütün plan və maketləri yandırdı. Malyorkada özünə ev tikməyə başladı. 1972–ci ildə isə Utson və onun oğlu Yanu Küveytdə Milli ansamblın tikintisi üçün dəvət olundu. Fras körfəzində ucaldılan bu bina Sidney operasını xatırladır. 1982–ci ildə bitirilən layihə 1991–ci ildə İraq hökümətinin hücumu ilə tamamilə dağıdıldı.
Sətir 28 ⟶ 47:
*[http://qalaktika.com/old/index.php?option=com_content&task=view&id=880&Itemid=183 Sidney opera teatrı]
 
{{memarlıq-qaralama}}
[[Kateqoriya:Teatrlar]]
[[Kateqoriya:Avstraliya]]