Vikipediya

Anri Dünan: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k →‎Həyatı: vikiləşdirmə using AWB
The name of the organization is mentioned wrong in all sources in Azerbaijani. Here is a link to the parliament decision on organizational name: https://e-qanun.az/framework/13267
Sətir 28:
}}
 
'''Henri Dünan''' ({{Dil-fr|Jean-Henry Dunant, Henri Dunant}}; {{DVTY}}) — dünya şöhrətli isveçrəli xeyriyyəçi, iş adamı, ilk Nobel mükafatçısı, [[Beynəlxalq QırmızıQızıl Xaç və QırmızıQızıl Aypara Hərəkatı|Beynəlxalq QırmızıQızıl Xaç və QzılQızıl Aypara HərəkatıHərəkatının]]nın qurucusudur.
 
== Həyatı ==
Sətir 51:
[[Cenevrə]]yə qayıdandan sonra Dünan Solferinodakı əsgərlərin dəhşətli vəziyyətini kitabında təsvir etməklə kifayətlənmir. O, bütün dövlətlərin müharibə qurbanlarını qoruyacaq bir sazişi imzalaması ideyasını irəli sürür: "Bütün bu iztirablardan belə ətraflı söz açmaqda məqsəd nədir? Son dərəcə ümidsizliyi göstərən dəhşətli mənzərələri təsvir etmək nəyə lazımdır? Bu təbii suala sualla da cavab vermək lazımdır: Niyə müharibə zamanı yaralılara yardım göstərən və ya yardımı təşkil edən, onların qayğısına qalan könüllü cəmiyyətlər yaradılmasın?".
 
1863-cü ildə Dünan öz dostları ilə birlikdə bütün dünyada yaralılara yardım göstərəcək təşkilat yaratmaq qərarına gəlir. Bu təşkilat üçün emblem kimi qırmızıqızıl xaç seçılır. Ağ fon üzərində qırmızıqızıl xaç Henri Dünanın vətəni olan İsveçrənin bayrağına hörmət əlaməti olaraq emblem kimi qəbul edilmişdir. Vaxtilə [[türklər]] müharibə zamanı qırmızıqızıl xaçdan qorunma emblemi kimi istifadə etməkdən imtina etmişlər. Onlar bu emblemi dinlə əlaqələndirmiş və onu qırmızıqızıl aypara ilə əvəz etmişlər. O vaxtdan bəri bir çox müsəlman dövlətləri emblem kimi qırmızıqızıl xaçla eyni tutulan qırmızıqızıl ayparadan istifadə edirlər. [[Sanitariya]] işçilərinin və onların minik vasitələrinin daşıdığı bu emblemlər QırmızıQızıl Xaç və Qızıl Ayparanın işçilərinin hərbçi olmadığını göstərir. Bundan başqa, onların ixtiyarı var idi ki, döyüş meydanında olsunlar və hər iki tərəfin yaralılarına yardın göstərsinlər. 1869-cu ildən etibarən QırmızıQızıl Xaç bütün dünyada daşqın, zəlzələ, epidemiya, aclıq və s. fəlakətlərin qurbanlarına da yardım etməyə başlamışdır.
 
İş elə gətirir ki, bütün gücünü və var-dövlətini yaratdığı təşkilatın yolunda qoyan Henri Dünan 1869-cu ildən etibarən unudulmağa başlayır və həddindən artıq yoxsul vəziyyətdə yaşamalı olur. Bununla belə, 1901-ci ildə o, yenidən yada düşür. İnsansevərlik fəaliyyətinə görə ilk [[Nobel mükafatı]] ona təqdim olunur və bir neçə ölkə ona ömürlük müavinət ödəyir.
 
Bu məşhur isveçrəli hələ də unudulmayıb. Cenevrənin [[Bastion parkı]]nda ona abidə qoyulub. Əslində isə Henri Dünan üçün ən yaxşı abidə onun özünün əsasını qoyduğu və hazırda da fəaliyyət göstərən [[Beynəlxalq QırmızıQızıl Xaç və QırmızıQızıl Aypara Hərəkatı|Beynəlxalq QırmızıQızıl Xaç və Qızıl Aypara HərəkatıHərəkatıdır]]dır.
 
== İstinadlar ==
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Anri_Dünan"