Məmmədhəsən Adıgözəlov: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 2:
== Həyatı ==
Bir məlumata görə o [[23 iyun]] [[1866]]-ci ildə [[Bakı]] qəzasın [[Xırdalan]] kəndində anadan olub, digər məlumata görə isə onun doğum tarixi [[1860]]-ci il hesab olunur.
[[1872]]-ci ildə neft quyularının satın alınmasını ləğv edən çar höküməti, torpaqların xərracda sərbəst alınması və satılması ilə əvəz etdi. Baş vermiş dəyişiklik Abşeron yarımadasında neft sektorunun inkişafına və bazar münasibətlərinin əmələ gəlməsinə səbəb oldu. Ağır keçən kənd təsərrüfatı həyatını 15 yaşından yüksək gəlirli və prespektivli olan neft sənayəsinə dəyişən Məmmədhəsən Adigözəlov bütün ömrünü neft sənayesinə və neft sənayesində çalışan işçilərin mənafelərinin müdafiəsinə həsr etdi. Yeniyetmə yaşlarında ikən fiziki göstəricilərinə, boyuna, bacarığına və işə olan həvəsi ilə seçilirdi. O dövrdə peşəkar buruq ustası olmaq üçün ən azı 25 il təcrübə tələb olunurdu. Bu 25 il ərzində mükəmməl
Mədənlərdə normal iş şəraitinin yaradılmasına atılan ilk cəhdlər mədən sahibləri və çar höküməti tərəfindən müqavimətlə qarşılandı. Neft mədənlərində ədaləti bərpa etməyi çalışan hər bir kəsi polis idarələri izləyərək məsuliyyətə cəlb edirdi. [[1904]]-cü ildə mədən sahibləri və fəhlələr bağlanmış ilk kollektiv saziş məcazi olaraq dünyada ilk “mazut konstitusiyası” adlandırıldı. Danışıqlarda və sazişin imzalanmasında Məmmədhəsən Adigözəlov fəal iştirak etmişdir. Bu fəhlələrin ilk hüquqi rəsmiləşdirilmiş qələbəsi idi. 1904-ci ildə Bibiheybət mədənlərində Məmmədhəsənin və Stalinin ilk görüşü tarixi əhəmiyyət daşıyır. Xanlar Səfərəliyev Bakıda Stalini müşahidə edən bir zaman usta Məmmədhəsənə dedi: “Bu gecə mən sizi mərkəzdən bir yoldaş ilə tanış edəcəm”. Görüş alındı. Orta boylu, möhkəm bədənli, bığlı, üzü çopurlu bir insan əl uzadıb özünü təqdim etdi. Koba. O Məmməhəsənin inqilabı hərəkatı və ailə vəziyyəti ilə tanış olub, İvan Vatsiki və Xanlar Səfərəliyevi yanına dəvət edərək Məmmədhəsən Adigözəlovu partiyaya qəbul etmələrinə göstəriş verdi. Növbəti mərhələ [[1906]]-ci ildə Balaxanıda Neft Sənayesinin Həmkarlar İttifaqının yaradılması və Məmmədhəsən Adigözəlovun idarə heyyətinin üzvü seçilməsi, 1907-ci il yanvarda isə daimi xəzinədarı seçilməsi oldu. Qeyd etmək lazımdır ki, bu ən iri Həmkərlar İttifaqı idi. İttifaq neftçıxarma, neftemalı və nəqliyyat strukturunu özündə cəmləşdirirdi. O vaxt Bibiheybət bölməsinin katibi Klim Varaşılov idi. O hər ay üzvlük haqqları qəbzləri Məmmədhəsən Adigözəlova verirdi. Məmmədhəsən Adigözəlov öz növbəsində qəbzləri Məmmədhəsən Fərəməzov adı altında qəbul edirdi, üzvlük haqqlarını isə bankda öz əsl soyadı altında saxlayırdı. Bu da ilk əvvəl çar posilinin diqqətini cəlb etmirdi. 1906-ci ildə Məmmədhəsən Adigözəlov Hümmət sosial demokratik partiyasına qəbul olur və müsəlman əhalisini partiyaya cəlb eləməsində, çar hökümətinin öz başnalığına son qoyulmasına və sosial ədalətin bərqərar olmasında fəal rol oynayır. Öz inqilabı fəaliyyətində o [[Nəriman Nərimanov|N.Nərimanov]], [[Məmməd Əmin Rəsulzadə|M.Ə.Rəsulzadə]], [[İ.Stalin]], [[A.Caparidze]], [[K.E.Baraşılov]], [[M.B.Qasımov]], [[X.Səfərəliyev]], [[İ.Vatsek]], [[S.M.Məcidov]], [[M.Əzizbəyov]], [[A.Süleymanov]], [[A.Tağızadə]], [[S.Yaqubov]], [[İ.Fioletov]], [[B.Sərdarov]], [[M.Məmmədyarov]] və başqaları kimi şəxsiyyətlərlə əməkdaşlıq edirdi. [[1909]]-ci ildən başlayan axtarış nəticəsində Hümmət SDT-nın rəhbərləri nəzarət altına düşürlər. Qafqaz Müdafiə Xüsusi Tapşırıq məmur Rotmisterin imzası ilə qeyd olunur: “Təşkilat böyük deyil, 100 nəfərə qədər işçi çalışır, öz işlərini Bakı fəhlələri arasında aparırlar, mütəmadi olaraq müsəlman dilində vərəqələr buraxırlar. Persiya İnqilabı dövründə Hümmət komitəsi silahları və könülliləri Qafqazdan Persiyaya göndərirdilər. Hal-hazırda tamamilə müsəlman Bakı fəhlələri arasında təbliğat və təşviğat işləri aparır.” Hümmət komitənin rəhbərləri – 6 nəfər sadalanır.
Nəşr olunmuş və yayılmış Qudok qəzeti və [[1906]]-ci ildən [[Bakinskiy Raboçiy]] Neft Fəhlələrin İttifaq xəzinadarı Məmməhəsən Adigözəlovun hər tərəfli yardımı ilə həyata keçirdi.
|