Erzyanlar: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎top: texniki düzəlişlər
Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.1
Sətir 3:
|şəkil = [[Fayl:Erzya women.jpg|250px]]
|şəklin izahı = Milli geyimli erzyan qadınları
|ümumi sayı =400 min.<ref name="БРЭ">[https://bigenc.ru/ethnology/text/4937592 Эрзя] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20200508101333/https://bigenc.ru/ethnology/text/4937592 |date=2020-05-08 }} статья в БРЭ</ref>
|ərazi1 = {{bayraq|Rusiya}} [[Rusiya]]:
 
Sətir 36:
|qeyd =
}}
'''Erzyanlar'''<ref>Гл. ред. С. А. Кузнецов. Большой толковый словарь русского языка. Первое издание: СПб.: Норинт, 1998.</ref><ref>Отв. ред. В. В. Лопатин. Русский орфографический словарь Российской академии наук. 2007</ref> ({{lang-myv|эрзят}}) — [[Mordvalar]]a aid etnik qrup<ref name="БРЭ">[https://bigenc.ru/ethnology/text/4937592 Эрзя] статья в БРЭ</ref><ref>Эрзя // Советская историческая энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия . Под ред. Е. М. Жукова. 1973—1982.</ref><ref>Эрзя // Энциклопедический словарь. 2009.</ref>. Ural ailəsinin Fin-Uqor şöbəsinin, Fin-Volqa sinfinin Erzyan Mordva qrupuna daxildirlər. Erzyanlar əsasən [[Mordoviya]]nın şərqində, Mokşa və [[Sura çayı|Sura]] çaylarının hövzəsində, həmçinin [[Volqa]] və [[Ağidel çayı|Ağıdel]] çayları arasındakı ərazilərdə yaşayırlar.
== Etimologiya və tarix ==
=== Etimologiya ===
Sətir 43:
Erzyanlar da daxil olmaqla Baltik Fin dilli xalqların əksəriyyəti və Komi-Zıryanların bir hissəsi Avropoid irqinin Ağ-Baltik versiyasına aiddir. Mokşalar isə Ural irqinə və onun daxilində Mokşa subural alt tipə aid olunurlar<ref>Антропология современных финно-угорских народов / Рос. акад. наук, Ин-т этнологии и антропологии им. Н. Н. Миклухо-Маклая; отв. ред. А. А. Зубов Москва :2000</ref>.
=== Erzyan dilinin formalaşması ===
Dilçilər arasında üstünlük təşkil edən fikir ondan ibarətdir ki, yarım min il əvvələ qədər ortaq qədim mordva dili mövcud olmuşdur. Yarım min il əvvəl bu dilin artıq mokşa və erzyan dillərinə bölünməsi baş verir<ref name="Вихляев 2017">[https://cyberleninka.ru/article/n/mogilniki-mordvy-iii-v-vv-i-problema-edinstva-drevney-kultury{{Cite web |title=Вихляев В. И. Могильники мордвы III—V вв. и проблема единства древней культуры. Поволжская Археология. № 1 (19) 2017] |url=https://cyberleninka.ru/article/n/mogilniki-mordvy-iii-v-vv-i-problema-edinstva-drevney-kultury |access-date=2020-05-08 |archive-date=2019-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190525102514/https://cyberleninka.ru/article/n/mogilniki-mordvy-iii-v-vv-i-problema-edinstva-drevney-kultury |url-status=live }}</ref>.
== Milli bayramları ==
Erzyanların əsas xalq bayramı, Rasken Ozks (xalq duası) 10 iyul 2004-cü ildə atyan ezeminin (ağsaqqallar şurası) qərarı ilə 3 illik tezliyi ilə, iyulun ikinci şənbə günü Mordoviya Respublikasının Bolşeiqnatovski rayonunun Çukalı kəndində təşkil edilir. Sonuncu bayram [[13 iyul]] 2019-cu ildə qeyd edilmişdir<ref>[{{Cite web |title=В Большеигнатовском селе Чукалы состоялся праздник эрзян «Раськень озкс», или «Родовое моление» |url=https://ntm13.ru/news/v-bolsheignatovskom-sele-chukaly-sostoyalsya-prazdnik-erzyan-rasken-ozks-ili-rodovoe-molenie/ В|access-date=2020-05-08 Большеигнатовском|archive-date=2020-09-28 селе|archive-url=https://web.archive.org/web/20200928073800/https://ntm13.ru/news/v-bolsheignatovskom-sele-chukaly-sostoyalsya-prazdnik-erzyan-rasken-ozks-ili-rodovoe-molenie/ Чукалы|url-status=live состоялся праздник эрзян «Раськень озкс», или «Родовое моление»]}}</ref>. İllik Velen Ozks (kənd duası) iyulun sonunda keçirilir. Bu iki bayramdan əlavə olaraq, Erzyanlar arasında təqvimin daha çox qırmızı günləri var, lakin kənd yerlərində yaşayan bu xalqın kiçik nümayəndələri tərəfindən qeyd olunur.
 
16 aprel 1993-cü ildən etibarən ilk Erzyan professoru [[Anatoli Ryabov]]un doğum günündə<ref name="finugor.ru">[http://finugor.ru/news/16-aprelya-otmechaetsya-den-erzyanskogo-yazyka-erzyan-kelen-chi finugor.ru. 16 апреля отмечается День эрзянского языка — Эрзянь келень чи] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190914035844/http://finugor.ru/news/16-aprelya-otmechaetsya-den-erzyanskogo-yazyka-erzyan-kelen-chi |date=2019-09-14 }}{{Ref-ru}}</ref> [[Erzyan dili günü]] qeyd olunur ({{Lang-myv|Эрзянь Келень Чи}}).
 
== İstinadlar ==