Haşimilər: Redaktələr arasındakı fərq

'''Haşimilər''' ({{lang-ar|الهاشميون|al-Hāshimīyūn}}) və ya '''Haşim sülaləsi''' - İordaniyanı 1921-ci ildən bəri idarə etmiş sülalə. Bu sülalə [[Hicaz Krallığı]] (1916-1925), [[Suriya Ərəb Krallığı]] (1920) və [[İraq Krallığı]]nın (1921-1958) hakim ailəsi olmuşdur. Haşimilər 10-cu əsrdən sonra təkrar-təkrar, əsasən, xarici qüvvələrin vassalı kimi Məkkə şəhərini idarə etdilər. [[Birinci Dünya müharibəsi]]ndən sonra [[Britaniya İmperiyası]] ilə qurduğu müttəfiqlik sayəsində Hicaz, Suriya, İraq və İordaniyanın taxtı Haşimi ailəsinə verilmişdi.<ref>{{cite book|author1-last=Ibn Fahd|author1-first=‘Izz al-Dīn ‘Abd al-‘Azīz ibn ‘Umar ibn Muḥammad|editor1-last=Shaltūt|editor1-first=Fahīm Muḥammad|script-title=ar:غاية المرام بأخبار سلطنة البلد الحرام|title=Ghāyat al-marām bi-akhbār salṭanat al-Balad al-Ḥarām|date=1986|orig-year=composed before 1518|publisher=Jāmi‘at Umm al-Qurá, Markaz al-Baḥth al-‘Ilmī wa-Iḥyā’ al-Turāth al-Islāmī, Kullīyat al-Sharīʻah wa-al-Dirāsāt al-Islāmīyah|location=Makkah|volume=1|edition=1st|pages=480–482|language=ar|ref=harv}}</ref>{{sfn|Teitelbaum|2001|p=9}} Tarixdə bu razılaşma [[Şərifi həlli]] adlanır.<ref>{{cite book|authorlink=Antonius|title=Arab Awakening|url=https://books.google.com/books?id=IrllAgAAQBAJ&pg=PT303|date=19 December 2013|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-1-317-84769-4|pages=303–|access-date=24 December 2020|archive-date=3 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803003315/https://books.google.com/books?id=IrllAgAAQBAJ&pg=PT303|url-status=live}}</ref>

Ailə Haşimilər olaraq da adlandırılan, Məkkə şərifi Həsənilərin qollarından biri olan Dəvu Əvna aiddir.<ref>{{cite web | title=The Hashemites | website=King Abdullah II Official Website | url=https://kingabdullah.jo/en/page/the-hashemites/hashemites | access-date=2019-08-29 | archive-date=2020-04-06 | archive-url=https://web.archive.org/web/20200406193824/https://kingabdullah.jo/en/page/the-hashemites/hashemites | url-status=live }}</ref> Onların eyniadlı əjdadı olaraq qəbul edilən [[Haşim ibn Əbdi Mənəf]] Məhəmməd peyğəmbərin ulu babasıdır.{{sfn|Lawrence|2000|p=48}} Haşimilərin əjdadı Qətədə ibn İdris<ref>{{cite book|last=Curatola|first=Giovanni|title=The Art and Architecture of Mesopotamia|url=https://books.google.com/books?id=E7DpAAAAMAAJ|year=2007|publisher=Abbeville Press|isbn=978-0-7892-0921-4|access-date=2020-12-24|archive-date=2022-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20220517053700/https://books.google.com/books?id=E7DpAAAAMAAJ|url-status=live}}</ref> daxil olmaqla, Məkkənin Həsəni şərifləri Məmlüklərin son mərhələsində və Osmanlının erkən dövrlərində Sünniliyin Şafi məzhəbinə keçənə qədər, Zeydi şiələr idi.<ref>{{cite web | title=Shiʿites in Arabia | website=Encyclopædia Iranica | url=http://www.iranicaonline.org/articles/shiites-in-arabia | access-date=2019-08-29 | quote=The Zaydi denomination of the (Ḥasanid) Sharifian rulers of Mecca and the Imāmi-Shiʿi leanings of the (Ḥosaynid) emirs of Medina were well known to medieval Sunni and Shiʿi observers. This situation gradually changed under Mamluk rule (for the development over several centuries, up to the end of the Mamluk period, see articles by Mortel mentioned in the bibliography below). A number of Shiʿite and Sunnite sources hint at (alleged or real) sympathy for the Shiʿa among the Hāshemite (officially Sunni) families of the Ḥejāz, or at least some of their members | archive-date=2019-12-08 | archive-url=https://web.archive.org/web/20191208032450/http://www.iranicaonline.org/articles/shiites-in-arabia | url-status=live }}</ref>

Hal-hazırki sülalənin əsasını 1908-ci ildə [[II Əbdülhəmid]] tərəfindən Məkkə şərifi olaraq təyin edilən [[Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi]] qoymuşdur.<ref>{{cite book|last=Kayali|first=Hasan|title=Arabs and Young Turks: Ottomanism, Arabism, and Islamism in the Ottoman Empire, 1908-1918|chapter-url= https://publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docId=ft7n39p1dn;brand=ucpress |date=3 September 1997|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-20446-1|chapter= 5.A Case Study in Centralization: The Hijaz under Young Turk Rule, 1908–1914, The Grand Sharifate of Husayn Ibn ‘Ali|access-date=24 December 2020|archive-date=14 April 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220414215957/https://publishing.cdlib.org/ucpressebooks/view?docId=ft7n39p1dn;brand=ucpress|url-status=live}}</ref> [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlıya]] qarşı 1916-cı ildə [[Ərəb üsyanı]]nı başlatdıqdan sonra o, ailəni Ərəb ölkələrinin kralı olaraq elan etdi (Ancaq Hicaz Kralı olaraq tanındı). Onun oğulları 1921-ci ildə [[I Abdulla]] və [[Feysəl ibn Hüseyn əl-Haşimi]] İordaniya və İraq taxtının varisi olaraq qəbul edildilər.{{sfn|Paris|2004|p=50}}