Qəbələ rayonu: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 217.168.176.3 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Sortilegus tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. |
|||
Sətir 25:
1999 - cu ilin 27 yanvar - 4 fevral tarixlərində aparılmış siyahıya almanının yekunlarına əsasən 82,803 nəfər (78,04%-i [[azərbaycanlılar]] , 16,71%-i [[ləzgilər]] , 4,78%-i [[udinlər]] , 0,3%-i mesxeti türkləri , 0,17%-i digər millətlər olmaqla) əhalisi var idi<ref>[http://www.azstat.org/region/az/005_3.shtml Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi : Qəbələ rayonunun etnik tərkibi (1999)]</ref> .
== Tarixi ==
[[Image:Waterfall Gabala Azerbaijan 02.jpg|right|300px|thumb|Qəbələ rayonunda bir şəlalə]]
[[Image:Gabala lake.jpg|right|300px|thumb|Qəbələ rayonunda bir göl]]
Qəbələ rayonu indiki rayon mərkəzindən 20 km cənub-qərbdə yerləşən IX əsrdə [[Qafqaz Albaniyası]]nın paytaxtı olmuş Qədim Qəbələ şəhərinin adını daşıyır. Qədim Qəbələ dünyanın [[Babil]], [[Troya]], [[Pompey]] kimi qədim və məşhur şəhərlərilə müqayisə ediləcək dərəcədə mühüm, siyasi-iqtisadi və ticarət mərkəzlərindən biri olmuşdur.
[[1959]]-cu ildən müntəzəm qazıntı aparan Qəbələ arxeoloji ekspedisiyası şəhərin daha qədim və böyük hissəsini aşkara çıxardı və buranın e.ə. IV - b.e. I əsrlərinə aid olduğunu müəyyənləşdirdi. Müxtəlif tarixi hadisələrlə əlaqədar şəhər bir neçə dəfə dağıntılara məruz qalmışdır. Eramızdan əvvəl 60-cı illərdə [[Roma]] qoşunları Albaniyaya hücum etsələr də, Qəbələni işğal edə bilməmişlər. Sasanilər dövründə Qəbələ çox böyük ticarət və sənətkarlıq mərkəzi olmuşdur. Xilafət dövründə də Qəbələ ticarət və sənətkarlıq mərkəzi kimi əhəmiyyətini qoruyub saxlamışdır. XIII əsrdə [[Monqol]]ların hücumu zamanı Qəbələ tənəzzülə uğrasa da, sonralar yenidən dirçəlmişdir.
XVIII əsrin ortalarında Qəbələ öz əvvəlki əzəmət və əhəmiyyətini itirmiş, əhali tədricən buradan köçmüşdür. XVIII əsrin ortalarında Qəbələ ərazisində kiçik feodal dövləti olan Qutqaşın sultanlığı yaradılmışdır. Qutqaşın sonralar mahal kimi [[Şəki xanlığı]]nın tərkibinə daxil olmuş, Şəki xanları tərəfindən təyin olunan naiblər tərəfindən idarə edilmişdir. [[Şəki xanlığı]]nın süqutundan sonra Qutqaşın mahal kimi Şəki qəzasının tərkibinə daxil olmuşdur. [[1930]]-cu ildə Qutqaşın rayonu yaradılmışdır. [[1991]]-ci ilin martında rayonun adı dəyişdirilərək rayon ərazisində yerləşən qədim Qəbələ şəhərinin adı ilə adlanmışdır.
== Abidələri ==
| |||