Takahaşi Yoşitoki: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
{{nihonqo|'''Takahaşi Yoşitoki'''|高橋至時||{{DVTY}}}} – Edo dövründə yaşamış Yaponiya astronomu və təqvim islahatçısı.
 
== İlk illəri və karyerası ==
Takahaşi Yoşitoki 1764-cü ildə Yaponiyanın Osaka şəhərində doğulmuşdur. Atası Takahaşi Tokuciro aşağı rütbəli məmur idi. O, gənc yaşlarından etibarən riyaziyyata maraq göstərmişdir. 1779-cu ildə atasının peşəsini götürmüş, boş vaxtlarını intellektual fəaliyyətə həsr etməyə başlamışdır. 1787-ci ildə təqvim alimi Asada Qoryudan dərslər almışdır. O, Asadanın digər tələbəsi olan, varlı tacir və alət istehsalçısı Hazama Şiqetomi ilə yaxın münasibətlərmünasibət qurmuşdur.
 
Takahaşi Asadanın dəstəyi ilə daha dəqiq Ay təqvimi hazırlamaq üçün riyaziyyat və müşahidə texnikalarını öyrənməyə davam etmişdir. Asadanın məktəbində İqnatius Köqler tərəfindən redaktə olunmuş "Təqvim elmi və astronomiya kompendiumuna sikvel" əsərini oxuyaraq Kepler qanunları və Jan-DOminikDominik Kassininin Günəş ilə Ayın hərəkətləri haqqında olan işləri ilə tanış olmuşdur.
 
== Elmi töhfələri ==
Asada məktəbinin reputasiyasının güclənməsi və elmdə əldə olunan irəliləyişlərlə əlaqədar olaraq Tokuqava şoqunluğu istifadə olunan Horyaku təqviminin köhnəldiyi və təqvim islahatının vacib olduğu qənaətinə gəlmişdir. Təqvim islahatı layihəsinə Asada dəvət olunsa da, xəstə olduğu üçün Takahaşi və Hazamanı məsləhət görmüşdür. Onlar Edo şəhərinə getmiş və Takahaşi 1795-ci ildə Astronomiya bürosuna qəbul edilmişdir. Təqvim islahatı üçün planlar 1797-ci ildə tamamlanmış və Kansey təqvimi adlı yeni təqvim 1798-ci ildə rəsmi olaraq istifadə olunmağa başlamışdır.
 
Takahaşi hesab edirdi ki, Ay təqviminin dəqiq olması üçün coğrafi uzunluqların və enliklərin də dəqiq hesablanması lazımdır. O, tələbəsi İno Tadatakanın köməyi ilə milli ölçmə işi balatmışdırbaşlatmışdır. Gördükləri iş nəticəsində Yaponiya ilə bağlı böyük xəritə kolleksiyası yaranmışdır. Takahaşi İnonun coğrafi uzunluqlar və enliklər haqqındakı işlərinə böyük təsir göstərmişdir.
 
Takahaşi Qərbdən bir çox ideya götürmüş, trepidasiya üçün episiklik nəzəriyyə üzərində işləmişdir. O, Jerom Lalandın "Astronomiya haqqında traktat" əsərinin holland versiyasını tərcümə etməyə başlamış və "Lalandın astronomiyasının təhlili" adlı əsər tərtib etmişdir. ƏsərinLakin əsərin tərcüməsini tamamlaya bilməmişbilməmişdir. Həyatının sonlarına doğru planetlərin hərəkətini buhesablamaq işiüçün ikincidəqiq oğlumetodlar başahazırlamağa çatdırmışdırçalışmışdır.
 
== Ailəsi ==
Takahaşi İnonun coğrafi uzunluqlar və enliklər haqqındakı işlərinə böyük təsir göstərmişdir. Həyatının sonlarına doğru planetlərin hərəkətini hesablamaq üçün dəqiq metodlar hazırlamağa çalışmışdır.
Takahaşinin iki oğlu da astronom olmuşdur. O, öləndə böyük oğlu Takahaşi Kaqeyasu atasının Astronomiya bürosundakı yerini tutmuşdur. İkinci oğlu Takahaşi Kaqesuke isə Şibukava ailəsi tərəfindən qəbul edilmişdir.
 
Takahaşi Kaqesuke atasının yarımçıq işini götürərək Jerom Lalandın əsərinin tərcüməsini başa çatdırmışdır.
Takahaşinin iki oğlu da astronom olmuşdur. O, öləndə böyük oğlu Kaqeyasu Astronomiya bürosundakı yerini tutmuşdur. İkinci oğlu Kaqesuke isə Şibukava ailəsi tərəfindən qəbul edilmişdir.
 
== İstinadlar ==