[[Fayl:Turkestan. Asie no. 54. (Dresse par Ph. Vandermaelen, lithographie par H. Ode. Deuxieme partie. - Asie. Bruxelles. 1827).jpg|thumb|220x220px|alt=Mərkəzi Asiya.1927|Mərkəzi Asiyanın xəritəsi.1927]]
'''TürküstanTürkistan''' (türklərin yurdu) — [[Mərkəzi Asiya]]nın tarixi [[Türküstan legionu|Türküstan]]Türkistan ərazisinə müasir [[Özbəkistan]], [[Türkmənistan]], [[Tacikistan]], [[Qırğızıstan]], [[Qazaxıstan]], [[Çin]]in Sintsyan-Uyğur milli rayonu, [[Sibir]] cənubunun [[Türk dilləri|türk dilli]]türkdilli regionları, [[Əfqanıstan]]ın şimalı və [[İran]]ın şimal-şərq hissəsi aid edilir. İlk dəfə olaraq "Avesta" da" iti sürətli atlara malik olan" tur tayfasının adı ilə bağlı Turyana ([[Turan]]) ölkəsinin adı çəkilir."[[Avesta]]" da turlar İran dillərində danışan müasir xalqların ulu əcdadları olan [[Arilər]]in qatı düşməni,həm də onlardan fərqli etnos kimi göstərilir və Turan İrana(ari etnonimindən) qarşı qoyulur.İranda Sasanilər sülaləsi dövrünə aid ədəbi abidələrdə,IX əsr və sonrakı dövr tarixçilərin əsərlərində və [[Firdovsi]]nin "Şahnamə"sində Turan TürküstanTürkistan, Turanlılar isə türklər adlandırılır.Azərbaycanın XIV əsrin ikinci yarısı və XV əsrin I yarısında yaşamış görkəmli coğrafiyaşünas alimi [[Əbdürrəşid Bakuvi]] TürküstanınTürkistanın bütün Türk ölkələrinin ümumı adı olduğunu və onun sərhədlərinin 1-ci iqlim qurşağından başlayaraq şərqin dərinliklərinə doğru 7-ci iqlimə qədər uzandığını yazmışdır.Bakuvi həmçinin türklərin cənubdan şimala doğru bütün iqlimlərdən şərqdə yaşadıqlarını göstərmişdir. XVII–XIX əsrin əvvəllərində [[Qərbi Avropa]] və [[Ruslar|Rus]]rus tədqiqatçıları TürküstanınTürkistanın mühüm ticarət, siyasi və mədəni mərkəzi olan [[Buxara]]nın adı ilə indiki Mərkəzi Asiyanı bəzən "Böyük Buxariyə",ondan şərqdə yerləşən torpaqları isə" Kiçik Buxariyə"adlandırırdılar. XVIII əsrin ortalarında TürküstanınTürkistanın Mərkəzi Asiyadan şərqdəki ərazisi ("Kiçik Buxariyə") Çinə birləşdirildikdən sonra çinlilər ona [[Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonu|Sintszyan]] (" Yeni sərhəd", "Yeni ərazi") adı veriblər. XVIII–XIX əsrlərdə Şərqdə,sonra isə [[Rusiya]] və [[Avropa]]da Böyük Buxariyə və Kiçik Buxariyə birlikdə TürküstanTürkistan adlandırıldı və həm də "Buxara TürküstanıTürkistanı" və Çin TürküstanıTürkistanı hissələrinə bölünürdü. XIX əsrin ortalarından başlayaraq Buxara TürküstanıTürkistanı Qərbi TürküstanTürkistan, Çin TürküstanıTürkistanı isə Şərqi TürküstanTürkistan adlandırılmağa başlanmış və sonralar bu coğrafi istilahlar vətəndaşlıq hüququ qazanmışdır. XIX əsrdə və XX əsrin əvvəllərində müasir Mərkəzi Asiya və Qazaxıstan,Mərkəzi Asiyanın türk xalqları yaşayan hissəsin əhatə edən coğrafi vilayət TürküstanTürkistan adlanır və şərti olaraq Qərbi (və ya Rusiya), Şərqi (və ya Çin), Cənubi (və ya Əfqanıstan) TürküstanınaTürkistanına bölünürdü. Rusiyaya birləşdirilmiş Qərbi TürküstandaTürkistanda 1867-ci ildə TürküstanTürkistan general-qubernatorluğu təşkil olunmuşdu. 1886-cı ildən "TürküstanTürkistan ölkəsi" adı rəsmiləşdirildi. 1918-ci ilin aprel ayında Qərbi TürküstanTürkistan ərazisində [[Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası|RSFSR]]-in tərkibinə daxil olan [[TürküstanTürkistan MSSR]] yaradılmışdı. TürküstanTürkistan Sovet Respublikalarının milli dövlət sərhədlərini müəyyənləşdirilməsi ilə əlaqədər 1924-cü il oktyabrın 7- də "TürküstanTürkistan" istilahı "Mərkəzi Asiya" istilahı ilə əvəz olunur. Müasir dövrdə Qərbi TürküstanınTürkistanın ümumi coğrafi adı kimi "[[Mərkəzi Asiya]]" adı işlədilir. "Qərbi TürküstanTürkistan"dan fərqli olaraq "Şərqi TürküstanTürkistan" coğrafi adı elmi ədəbiyyatda daha çox işlədilir.
