Vikipediya

Leopoldin Alman Milli Elmlər Akademiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2
Sətir 31:
[[Image:Miscellanea Curiosa title1692.jpg|thumb|Miscellanea Curiosa (1692)]]
[[File:Acta Eruditorum - IV fisica, 1712 – BEIC 13380725.jpg|thumb|Acta Eruditorum-dan illustrasiya. 1712-ci il]]
Leopoldin 1652-ci il yanvarın 1-də imperatorun Şvaynfurt şəhərində latın adı ilə Academia Naturae Curiosorum adı ilə qurulmuşdur, bəzən ingilis dilinə "Təbiətə Maraqlılar Akademiyası" kimi tərcümə olunur.<ref>As for instance in the monumental ''A History of Magic and Experimental Science'' by [[Lynn Thorndike]] (see [https://books.google.com/books?id=M8zF_ESLDd0C&pg=PA77&dq=%22Academy+of+the+Curious+as+to+Nature%22+inauthor:Thorndike&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&num=100&as_brr=0&cd=1#v=onepage&q=%22Academy%20of%20the%20Curious%20as%20to%20Nature%22%20inauthor%3AThorndike&f=false online] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220706070018/https://books.google.com/books?id=M8zF_ESLDd0C&pg=PA77&dq=%22Academy+of+the+Curious+as+to+Nature%22+inauthor:Thorndike&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&num=100&as_brr=0&cd=1#v=onepage&q=%22Academy%20of%20the%20Curious%20as%20to%20Nature%22%20inauthor%3AThorndike&f=false |date=2022-07-06 }}).</ref> O, dörd yerli həkim: İohann Laurentius Baux, cəmiyyətin ilk prezidenti, İohann Maykl Fer, Georq Balthasar Metzqer və Georq Balthasar Vohlfars tərəfindən təsis edilmişdir. Leopoldin arxivləri, XVII əsrə aid qeydlərin saxlanıldığı, dünyanın ən qədim arxivlərindən biridir.<ref name=":0" />
 
1670-ci ildə cəmiyyət ilk elmi jurnallardan biri olan, tibbə və təbiət fəlsəfəsinin botanika və fiziologiyasına aid mövzuları özündə cəmləşdirən''Efemeriden'' və ya ''Miscellanea Curiosa-nı'' nəşr etməyə başladı.<ref name="a2">[http://www.leopoldina.org/en/about-us/about-the-leopoldina/history/the-history-of-the-leopoldina/ Self-produced overview of the Leopoldina] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171114081010/http://www.leopoldina.org/en/about-us/about-the-leopoldina/history/the-history-of-the-leopoldina/ |date=2017-11-14 }} (accessed Apr. 29, 2016)</ref><sup>, s.&nbsp;7–8</sup> Onu 1677-ci ildə akademiyaya çevirən imperator I Leopold tərəfindən tanındıldı və sonra 1687-ci ildə onu İmperator Akademiyası elan edərək, ''Sacri Romani Imperii Academia Caesareo-Leopoldina Naturae Curiosorum'' adlandırdı və onun adını daşımasına icazə verdi.<ref name="a2" /><ref name="b">[http://www.groschenheft.de/aus_leopoldina.htm Groschenheft magazine on the Leopoldina's anniversary (German)] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20070311200937/http://www.groschenheft.de/aus_leopoldina.htm |date=March 11, 2007 }} (accessed May 27, 2005)</ref>
[[File:Leopoldina_Halle_Jaegerberg2.JPG|alt=|center|thumb|272x272px|Halledəki Leopoldininin əsas binası.]]
Cəmiyyət ilk vaxtlar işini yazışma yolu ilə aparırdı və prezidentin işlədiyi yerdə yerləşirdi. Şvaynfurtdan sonra Akademiya 1878-ci ildə [[Halle|Halledə]] daimi yerləşməmişdən əvvəl bir çox yerdə iqamət etmişdir. Şvaynfurtdan sonra ardıcıl olaraq: [[Nürnberq]], [[Auqsburq]], Altdorf, [[Erfurt]], [[Erlangen]], [[Bonn]], [[Yena]], [[Drezden]] və nəhayət [[Halle|Halledə]] yerləşmişdir.<ref name=":0" /><ref name="a2" /><sup>, s.&nbsp;8–9</sup>
Sətir 41:
1933-cü ildə [[Adolf Hitler]] Almaniyanın kansleri olanda Leopoldinin yəhudi üzvlərini xaric etməyə başladı.<ref name=":0" /> [[Albert Eynşteyn]] ictimai təzyiqə görə ilk qurban oldu. 1938-ci ildə nasist hökumətinə bütün yəhudi üzvlərin xaric edildiyi barədə bəyanat verilsə də, reallıqda 70-ə yaxın üzvün indeks kartları gizlədildiyi halda, artıq heç bir rəsmi üzv siyahıları dərc edilmədi və kartlar alman kapitulyasiyasından bir gün sonra yenidən inteqrasiya olundu.<ref>{{citation|surname1=Sybille Gerstengarbe|periodical=Jahrbuch 1993, Leopoldina|title=Die Leopoldina und ihre jüdischen Mitglieder im Dritten Reich|volume=R. 3, Jg. 39|publication-place=Halle|date=1994|language=German
}}</ref> Onlardan səkkizi [[İkinci Dünya müharibəsi|II Dünya müharibəsi]] zamanı nasistlər tərəfindən öldürülüb.<ref name="meulen">[http://www.leopoldina.org/fileadmin/user_upload/Nova_Acta/2010/ProbeNALSu22.pdf Speech of Leopoldinas president Volker ter Meulen 2009] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110723062333/http://www.leopoldina.org/fileadmin/user_upload/Nova_Acta/2010/ProbeNALSu22.pdf |date=July 23, 2011 }}</ref> Buna baxmayaraq, Leopoldin o zamankı Leopoldininin prezidenti Emil Abderhalden sayəsində digər alman akademiyaları kimi nasist rejiminin təsirindən çox da əziyyət çəkmədi.<ref>{{citation|surname1=Sybille Gerstengarbe|periodical=Jahrbuch 1993, Leopoldina|title=Die Leopoldina und ihre jüdischen Mitglieder im Dritten Reich|volume=R. 3, Jg. 39|publication-place=Halle|date=1994|language=German
}}</ref><ref name=":0" /> Akademiyanın bölmələrini yenidən təşkil etməklə, 1932-ci ildə “Alman təbiətşünaslarının tərcümeyi-halı” adlı yeni seriyanı təqdim edərək nasist təzyiqlərinə müqavimət göstərdi.<ref>{{Cite web|url=http://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Societies/German_Academy.html|title=German Academy of Scientists Leopoldina|website=mathshistory.st-andrews.ac.uk|access-date=2020-04-10|archive-date=2020-02-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206235522/http://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Societies/German_Academy.html|url-status=live}}</ref>
 
II Dünya müharibəsindən sonra Halle Şərqi Almaniyaya qatıldı. Bu müddət ərzində [[Almaniya Demokratik Respublikası]] bütün cəmiyyətləri bağladı
Sətir 95:
== Prezidentləri ==
[[File:Schreber Johann Christian Daniel von 1739-1810.jpg|thumb|right|İohann Kristian Daniel fon Şreber]]
Akademiyaya Senat tərəfindən seçilən, sədr vəzifəsini icra edən prezidentdən, dörd vitse-prezidentdən və digər ümumi üzvlərdən ibarət Rəyasət heyəti rəhbərlik edirdi. Bu vəzifə müddəti beş ildir və eyni şəxs iki dəfə bu vəzifəni icra edə bilər. Akademiyanın Senatı hazırda elmin müxtəlif bölmələrini və fənlərini təmsil edən 39 üzvdən, həmçinin İsveçrə və Avstriyadan olan nümayəndələrdən ibarətdir. Senat üzvləri dörd il fəaliyyət göstərir və yalnız bir dəfə yenidən seçilə bilərlər. Akademiyanın son prezidenti, Berlindən olan Dr. Cerald Haug 1 mart 2020-ci ildə vəzifəyə başlayanda Akademiyanın 27-ci prezidenti idi.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.leopoldina.org/en/about-us/about-the-leopoldina/presidium-and-boards/presidium/|title=Presidium|website=www.leopoldina.org|language=en|access-date=2020-03-19|archive-date=2022-09-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20220922044426/https://www.leopoldina.org/en/about-us/about-the-leopoldina/presidium-and-boards/presidium/|url-status=live}}</ref>
 
Leopoldinin keçmiş prezidentləri:
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Leopoldin_Alman_Milli_Elmlər_Akademiyası"