Vo Nquyen Zyap: Redaktələr arasındakı fərq

1.087 bayt əlavə edildi ,  1 il öncə
Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2
k şablon parametrləri
Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2
Sətir 4:
 
== Həyatı ==
Vo Nquyen Zyap 1911 və ya 1912-ci ildə Quanqbin əyalətinin (Mərkəzi Vyetnam) Anxa kəndində anadan olmuşdur. Atası Vo Quanq Nqiyem, əkinçi idi. 1885 və 1888-ci illərdə [[fransızlar]]a qarşı üsyanlarda iştirak etmişdi. 1919-cu ildə hələ on yaşı olmayan Vo Nquyen Zyapın atası təxribatçı fəaliyyətinə görə həbs edildi. Həbsindən bir neçə həftə sonra Nqiem həbsxanada, işgəncə nəticəsində öldü. Nqiem həbsindən qısa müddət sonra Vo Nquyen Zyapın böyük bacısı da öldü. Bu hadisələrin Vo Nquyen Zyapın xarakterinə və müstəmləkəçilərə münasibətinə əhəmiyyətli təsir göstərdiyinə inanılır.<ref>[{{Cite web |title=«General Giap», The Economist,Oct 12th 2013 |url=https://www.economist.com/obituary/2013/10/12/general-giap |access-date=2019-11-27 «General|archive-date=2021-11-27 Giap»,|archive-url=https://web.archive.org/web/20211127010752/https://www.economist.com/obituary/2013/10/12/general-giap The|url-status=live Economist,Oct 12th 2013]}}</ref>
 
Vo Nquyen Zyap ibtidai təhsilini atasının rəhbərliyi altında evdə aldı. 1920-ci illərin ortalarında Avropa tipli təhsil verən Hue Dövlət Liseyində oxudu. Kollecdə oxuyarkən Vo Nquyen Zyap Xo Şi Minin [[pamflet]]ini oxudu və [[inqilab]]i gənclər təşkilatına qoşuldu. 1927-ci ildə, on beş yaşında, hakimiyyətin özbaşınalığına etiraz olaraq lisey şagirdlərinin tətilini təşkil etdi, sonra təhsil müəssisəsindən qovuldu. Bundan sonra o, yeraltı inqilabi fəaliyyətlərdə fəal iştirakını davam etdirdi. 1930-cu il uğursuz anti-Fransız qiyamından sonra həbs olundu və burada gələcək həyat yoldaşı Min Tay ilə görüşdü.
Sətir 10:
Sərbəst buraxıldıqdan sonra təhsilini Hue-də bitirməyə icazə verildi və 1933-cü ildə hüquq təhsili aldığı Hanoy Universitetinə daxil oldu. 1930-cu illərdə yeraltı inqilabi qəzetlərdə fəal yazılar yazdı və Hindokina Kommunist Partiyasına üzv oldu. Eyni zamanda, gələcək komandir Napoleon və Sun Tzunun bir çox əsərini oxudu, Fransa imperatorunun fanatına çevrildi. Vo Nquyen Universitetini bitirdikdən sonra təxminən bir il özəl Hanoy litseyində tarix müəllimi işləmişdir. 1930-cu illərin sonlarında Vo Nquyen Zyap ilk dəfə evləndi. İlk həyat yoldaşı Minq Tay ilə həyatı haqqında bilinən şey, onların bir qızı olmasıdır.
 
Nquyen Zyap 1946 və ya 1947-ci ildə yenidən evləndi, ikinci arvadı Danq Tay Hai idi. Zyap, 1950-ci illərdən bəri yüksək təzyiqdən və dövri baş ağrılarından əziyyət çəkirdi.<ref>[{{Cite web |title=Kỳ 3: Cuộc đấu tranh trong nội bộ |url=https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/05/060510_leduan_part3.shtml |access-date=2019-11-27 Kỳ|archive-date=2016-02-02 3|archive-url=https://web.archive.org/web/20160202091635/http://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/story/2006/05/060510_leduan_part3.shtml Cuộc|url-status=live đấu tranh trong nội bộ]}}</ref>
 
== Fransa ilə müharibə ==
Sətir 21:
 
== Vyetnam müharibəsi ==
1954-cü ilin iyulunda Cenevrə Sazişləri imzalandıqdan sonra, Vyetnam müvəqqəti olaraq iki hissəyə, kommunist Şimal və Fransız tərəfdarı olan Cənubi bölgələrə ayrıldı. Çox keçmədən Nqo Dinh Zyem, Cənubi Vyetnamda, qətiyyətli Amerika tərəfdarı xəttinə sadiq qalaraq hakimiyyətə gəldi. 1956-cı ildə ümumi seçkidən sonra Vyetnamın birləşməsini təmin edən Cenevrə Sazişinin icrasını pozmağa müvəffəq oldu. Zyem hökumətinin avtoritar idarəetmə tərzi və uğursuz daxili siyasəti Cənubi Vyetnamın Milli Azadlıq Cəbhəsi olaraq bilinən silahlı müxalifətin yaranmasına təkan verdi. 1959-cu ildə Şimali Vyetnam rəhbərliyi, ölkənin birləşməsinin dinc yollarını görməyərək, cənubdakı partizan birləşmələrini dəstəkləmək qərarına gəldi.<ref>[https://vrns.ru/history/2188{{Cite web |title=Вьетнамский генерал Во Нгуен Зяп — полководец азиатской цивилизации] |url=https://vrns.ru/history/2188 |access-date=2019-11-27 |archive-date=2020-11-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201124171708/https://vrns.ru/history/2188 |url-status=live }}</ref>
 
Cənubdakı müharibəyə müdaxilənin başlaması ilə ordunun siyasi şöbəsinin müdiri və şəxsi rəqibi Nquyen, Ti Tan ilə ümumi fəaliyyət strategiyası haqqında uzun bir müzakirələrə başladı. Tan müntəzəm müharibə növünə uyğun böyük döyüşlərin təşkil olunmasını təklif etdi. 1965-ci ildə [[ABŞ]] maliyyə və siyasi dəstəyindən Cənubi Vyetnama müharibədə birbaşa iştirak etmək üçün keçdi, cənuba müntəzəm qoşunlar göndərdi və şimalı bombalamağa başladı.
Sətir 29:
 
== Şəxsi həyatı ==
1976-cı ilin iyulunda Vyetnamın iki hissəsinin birləşməsindən sonra Vo Nquyen Zyap baş nazirin müavini təyin edildi. 1980-ci ilin fevralında Zyap müdafiə naziri vəzifəsinə keçirildi.1982-ci ildə Vyetnam Siyasi Bürosundakı vəzifəsini itirəndən sonra general Zyap hökumətdə hər hansı bir əhəmiyyətli rol oynamağı dayandırdı. 1991-ci ildə bütün vəzifələrdən uzaqlaşdırıldı. Ömrünün son illərində, qapalı bir həyat tərzi sürdü və nadir hallarda xalq arasında danışırdı, məsələn, 2004-cü ildə o zaman "[[İraq müharibəsi (2003-2011)|ABŞ İraq müharibəsində]] qalib gələ bilməyəcəyini" elan etdi.<ref>Г. Дункель.[http://left.ru/2004/8/dunkel107.html ВЬЕТНАМСКИЙ ГЕРОЙ СРАВНИВАЕТ ИРАК С ВЬЕТНАМОМ] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190326062948/http://left.ru/2004/8/dunkel107.html |date=2019-03-26 }}</ref> Bununla birlikdə, Vyetnam rəhbərliyindəki [[korrupsiya]]nı tənqid etməyə davam etdi.<ref>[{{Cite web |title=«Красный Наполеон» |url=http://liva.com.ua/vo-nguyen-giap.html |access-date=2019-11-27 «Красный|archive-date=2016-12-20 Наполеон»]|archive-url=https://web.archive.org/web/20161220114432/http://liva.com.ua/vo-nguyen-giap.html |url-status=live }}</ref> 2010-cu ildə Zyap, Vyetnamın Mərkəzi Dağlarında genişmiqyaslı [[boksit]] [[mədən]] layihəsini tənqid etdi. O, 1980-ci illərdə mütəxəssislər tərəfindən aparılan araşdırmaların, mədən işlərinin ciddi ekoloji risklərə səbəb olacağını göstərdi.
 
4 oktyabr 2013-cü ildə 2009-cu ildən bəri olduğu Hanoy Hərbi Xəstəxanasında vəfat etdi.<ref>[{{Cite web |title=Умер самый знаменитый вьетнамский полководец |url=https://lenta.ru/news/2013/10/04/general/ Умер|access-date=2019-11-27 самый|archive-date=2016-03-11 знаменитый|archive-url=https://web.archive.org/web/20160311234442/http://lenta.ru/news/2013/10/04/general вьетнамский|url-status=live полководец]}}</ref>
 
== İstinadlar ==