Qalliya: Redaktələr arasındakı fərq

'''Qalliya''' ({{Dil-la|Gallia}}; [[Fransızca]]: {{Dil-fr|La Gaule}}) —[[Qərbi Avropa|Qərbi Avropanın]] ilk dəfə [[Romalılar]] tərəfindən tanınan bir bölgəsiydibölgəsi idi. Bugünkü [[Fransa]], [[Lüksemburq]],[[Belçika]] və [[İsveçrə|İsveçrənin]] böyük hissəsi, və Şimali [[İtaliya]],[[Niderland|Hollandiya]] və [[Almaniya|Almaniyanın]] bir qismi, əsasən, [[Reyn|Reyn çayı]] hövzəsinin qərb sahillərində vaxtı ilə [[Keltlər]] yaşamışlar. Bura 494.000 km^2 (191.000 mil^2) ərazini əhatə edirdi. [[Qay Yuli Sezar|Qay Yuli Sezara]] (e.ə 100-44) görə Qalliya 3 hissəyə bölünürdü:

# Kelt Qalliyası( lat.Gallia Celtica),
# Belçika (lat.Belgica) və
# Akvitaniya(lat.Aquitania).
Arxeoloji olaraq Qalliyalılar M.Ö 5 ilə 1-ci əsrlərdə bütöv Qalliyaya və ayrıca olaraq [[Raetiya]], [[Noric|Norik]] ,[[Pannoniya]] və Cənub-Qərbi Almaniyaya qədər uzanan [[Lantene (En)|La- Tene]] mədəniyyətinin daşıyıcılarıdırlar. M.Ö 2 ilə 1-ci əsrlərdə Qalliya Roma hökmranlığına girir. M.Ö 123-cü ildə Narbon Qalliyası, M.Ö 120-ci ildə isə Yuxarı Almaniya və Cənubi Qalliya Romalılar tərəfindən fəth edildi. Nəhayət, Yuli Sezar QallarlarQallarlara apardığı 7 illik müharibənin (M.Ö 58-51) nəticəsi olaraq M.Ö 51-ci ildə [[Alesia savaşı|Alesia savaşında]] Qall hökmdarı [[Versinqetorik|Versinqetoriksi]] məğlub edərək bütün Qalliyada hakimiyyəti ələ keçirmişdir.

Yunanca və Latıncadan '''''Galatia''''' (ilk dəfə M.Ö. IV əsrdə [[Tauromen Timeyus|Tauromen Timeyusun]] əsərində rast gəlinir ) və ''Gallia'' bir Kelt etnik terminindən ''Gal (a) -to- soyundan qaynaqlanır.'' . Ellinist xalq etimologiyası Qalatiyalıların (Γαλάται, ''Galátai'' ) adını GallilərinQallilərin guya "süd-ağ" dərisi (γάλα, ''gála'' "süd") ilə ''əlaqələndirdi.''

Qallar insan təbiətini göllərə,çaylara,dağlara və digər təbii obyektlərə aid edərək onları ilahiləşdirirdi. Qalların savaş tanrısı [[Andraste]] idi. Onun yer üzündəki siması olaraq,onun ruhunu şahin daşıyırdı. Qallar şahini müqqəddəs quş hesab edir, və ona sitayiş edirdilər. Qalların dini rəhbərləri Druidlər idi. [[Druid|Druidlər]] meşələrdə və həm də məbədlərdə edilən insan və heyvan qurbanlarına rəhbərlik edirdilər. Druidlərin dini tətbiqləri sinkretik və əvvəlki bütpərəst ənənələrdən götürülmüşdür, ehtimal ki, [[Avropa]] kökləri var. Druidlər adi Qalliyalıların dininə nəzarət edir və aristokratların maarifləndirilməsindən məsul idilər. Qədim Qalliyada dünyəvi cəmiyyətdən də ayrılmaq mənasını verən ibadətçilər məclisindən kənarlaşdırma formasını tətbiq etdilər. Beləliklə, Druidlər GallikQallik cəmiyyətinin mühüm bir hissəsi idi. Britaniya istisna olmaqla, qədim GaliyanınQalliyanın ərazi torpaqlarının əksəriyyətindən Kelt dilinin demək olar ki, tam və sirli şəkildə itməsi., Fransa, Kelt druidlərinin Kelt şifahi ədəbiyyatının və ya ənənəvi müdrikliyin yazılı məktubuna sadiq qalmasına icazə verməməsi ilə əlaqələndirilə bilər.