Türkmənçay müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 15:
| vikimənbə = Türkmənçay müqaviləsi
}}
'''Türkmənçay sülh müqaviləsi''' ([[Rus dili|rusca]]:Туркманчайский договор, [[Fars dili|farsca]]:عهدنامه ننگین ترکمنچای) — [[Qacarlar|Qacar İran-imperiyası]] ilə [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyası]] arasında imzalanan və [[Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828)|İkinci Rusiya-İran müharibəsi]]ni bitirən müqavilə. 10 fevral [[1821|1828]]-ci ildə [[Təbriz]] yaxınlığındakı [[Türkmənçay]] kəndində imzalanmışdır. Bu müqaviləyə əsasən [[Gülüstan müqaviləsi|Gülüstan sülhü]]ndə [[Rusiya]]ya keçən ərazilərdən başqa [[İran]] [[İrəvan|,İrəvan]], [[Naxçıvan]] və [[Talış (dəqiqləşdirmə)|Talış]] xanlığının özlərin də qalmış hissəsinin də [[Rusiya İmperiyası|Rus imperiyası]]nın ərazisi olduğunu qəbul edirdi. İki imperiya arasında sərhəd kimi [[Araz|Araz çayı]] qəbul edilirdi. [[Rusiya]]ya keçən torpaqlar hal-hazırki [[Ermənistan Respublikası]]nın ərazisini, [[Naxçıvan Muxtar Respublikası]]nın ərazisini, [[Azərbaycan|Azərbaycan Respublikası]]nın [[cənub]] bölgəsini bir hissəsini və indi [[Türkiyə|Türkiyə Cümhuriyyəti]]nin ərazisi olan [[İğdır]] bölgəsini əhatə edirdi.<ref>{{Cite web |title='''Записка о переселеніи армянъ изъ Персіи въ наши области.''' |url=http://feb-web.ru/feb/griboed/texts/piks3/3_4_v3.htm |access-date=2018-09-25 |archive-date=2016-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160113142046/http://feb-web.ru/feb/griboed/texts/piks3/3_4_v3.htm |url-status=live }}</ref>
 
Müqaviləni [[İran]] tərəfindən vəliəhd şahzadə [[Abbas Mirzə]] və [[Fətəli şah Qacar|Fətəli şah]]ın nümayəndəsi Allahyar xan Əsəf əl-Dövlə, [[Rusiya]] tərəfindən isə general [[İvan Paskeviç]] imzalamışdır. [[Gülüstan müqaviləsi]]ndə olduğu kimi bu müqavilə də [[Rusiya]]nın qəti qələbəsi ilə bitən müharibədən sonra imzalanmışdır və bütün şərtlər [[Rusiya]] tərəfindən diktə edilmişdir. Hətta general Peskeviç [[İran]] nümayəndələrinə bildirmişdi ki, [[Rusiya]]nın təklif etdiyi şərtlərlə razılaşmazsa Rus ordusu [[Tehran]]ı tutacaqdır.<ref>{{cite book|first=M |last=Zirisnky |authorlink= |title=“Reza Shah’s abrogation of capitulation, 1927-1928” in The Making of Modern Iran: State and Society Under Riza Shah 1921-1941|year= 2013|location=London |publisher= |url= |ref=harv}}</ref>