Nadir şah: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
k Abdullayev0909 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq White Demon tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Sətir 5:
|şəklin izahı = Nadir şahın London [[Viktoriya və Albert Muzeyi]]ndə saxlanılan Məhəmməd Rza Hendi tərəfindən çəkilmiş müasir saray portreti. 1740-cı il.
|şəklin ölçüsü = 220px
|titul = [[Əfşarlar dövləti]]nin ilk və sonI [[şah]]ı
|bayraq = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
|bayraq2 = Nadir Shah Flag.svg
|dövr əvvəl = [[8 mart]] [[1736]]
|dövr son = [[20 iyun]] [[1747]]<ref>Michael Axworthy's biography of Nader, ''The Sword of Persia'' (I.B. Tauris, 2006), pp. 165, 279</ref>
|sələfi = [[III Şah Abbas]] (''[[Səfəvilər|Səfəvi]] xanədanı'')
|xələfi = [[Adil şah]]
|tacqoyma = [[8 mart]] [[1736]]<ref>Michael Axworthy's biography of Nader, ''The Sword of Persia'' (I.B. Tauris, 2006), pp. 165</ref>
|dini = * ''taxta çıxmadan öncə:'' [[On iki imam şiəliyi (əqidə)|Şiə İslamı]]{{sfn|Axworthy|2006|p=34}}<br>
|dini = İslam (şiəlik)
''taxta çıxdıqdan sonra:'' [[Sünnilər|Sünni İslamı]]n Cəfəri məzhəbi<ref>Tucker, Ernest, "Nadir Shah and the Ja'fari Mazhab reconsidered", in ''Iranian Studies'', vol. 27, 1-4 (1994), 163–179.</ref>{{sfn|Tucker|2006c}}
<br>''(şəxsən dinsiz)''<ref>Lockhart, Laurence. ''Nadir Shah: A critical study based mainly upon contemporary sources''. London, Luzac & Co, 1938, p.278</ref>{{sfn|Axworthy|2006|pp=168–170}}
|titul_2 = [[Səfəvilər dövləti]]nin [[Səfəvilərin vəzirləri|baş vəziri]]
|bayraq_2 = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
Sətir 20 ⟶ 22:
|dövr son_2 = [[8 mart]] [[1736]]
|sələfi_2 = Rəcəbəli xan
|xələfi_2 = Mirzə Ələkbər Şirazi
|titul_3 = [[Xorasan bəylərbəyliyi|Xorasan]], [[Kirman bəylərbəyliyi|Kirman]] və Mazandaran bəylərbəyi
|bayraq_3 = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
Sətir 26 ⟶ 28:
|dövr əvvəl_3 = [[21 mart]] [[1730]]
|dövr son_3 = [[8 mart]] [[1736]]
|xələfi_3 = [[Rzaqulu mirzə Əfşar]]
|titul_4 = [[Səfəvi Qorçubaşılarının siyahısı|Qorçubaşı]]
|bayraq_4 = Lion and Sun Emblem of Persia.svg
Sətir 32 ⟶ 34:
|dövr əvvəl_4 = [[1726]]
|dövr son_4 = [[1730]]
|sələfi_4 = Məhəmməd xan abdallı
|xələfi_4 = Məhəmməd Rza xan abdallı
|uşağı = [[Rzaqulu mirzə Əfşar]], [[Murtuza Mirzə Əfşar (Nəsrullah Mirzə)|Murtuza Mirzə]], İmamqulu Mirzə, [[Cozef fon Semlin|Mustafəli Mirzə xan]]
|Milliyyəti=[[azərbaycanlı]]}}
 
'''Nadir şah Əfşar''' (22{{dil-fa|نادر oktyabrشاه}}; 1688,''Nâdir Dərgəz — 19 iyun 1747,şâh'') Qoçan{{DVTY}}) — [[Azərbaycan]], [[Türkistan]], [[İran]] və [[Hindistan]]ın şahı (1736–1747) və türksoylu [[Əfşar imperiyası|əfşarlar]] sülaləsinin banisi. Tarixdə, həmçinin '''Nadirqulu bəy''' və '''Təhmasibqulu xan''' adları ilə də tanınır. Hərbi nailiyyətləri,nailiyyətlərinə siyasətigörə və ağlına görəbəzi tarixçilər ona "Şərqin qılıncı",<ref>Axworthy, Michael (2006). ''Şərqin qılıncı: Nadir Şah, Qəbilə Döyüşçüsündən Zalım Zalıma qədər'' .</ref> "Şərqin [[Napoleon|Napoleonu"]] və "İkinci [[Makedoniyalı İsgəndər]]" kimi ləqəblər veriblər. [[Napoleon Bonapart|Napoleon Bonapartın]] özü isə Nadir şaha heyran qalırdı, o, [[Fətəli şah Qacar|Fətəli Şah Qacara]] yazdığı məktubda [[Nadir şah|Nadiri şahı]] tərifləyirtərfiləyir və özünü "İkinci Nadir" adlandırırdıhesab edirdi.
[[Fayl:Nader Shah afshar.jpg|thumb|Nadir şahxan Əfşar döyüşdəsəfərdə|296x296px]]
 
== II Təhmasib dövründə fəaliyyəti ==
Sətir 102 ⟶ 104:
[[Fayl:Nader shah and his sons.jpg|thumb|Nadir şah və oğulları]]
 
Hicri-qəməri tarixi ilə 1160-cı il Cəmadül-Sani ayının 11-i axşamı (bazar gecəsi, 1747-ci ilin iyun ayının 1920-da) Xəbuşan yaxınlığındakı Fəthabadda qurulan düşərgədə Məhəmməd bəy Qacar İrəvani, Musa bəy Əmirli Əfşar, Qoca bəy Kəndirli Əfşar, Saleh xan Qırxlının, keşikçibaşı Məmmədqulu xan Əfşarın və bir sıra digər keşikçilərin dəstəyi ilə gecəyarı Nadir şahın çadırına daxil oldular. Nadir şah həmin gecə arvadlarından Məhəmməd Həsən xanın qızı Sitarənin (Cukinin) çadırında yatmışdı. Qətlçilər Nadirin hansı çadırda yatdığını öyrənib, gözətçini boğdular və Sitarənin çadırına daxil oldular və Nadirin üzünü gördükdə qorxu onları elə bürüdü ki, onlar qapıdan içəri girməyə cəsarət etmədilər. Amma Məmmədqulu xan və Saleh xan çadırı xəncərlə cırdılar və bir neçə nəfər içəri daxil oldu. Nadir şah yerindən atılıb, Saleh xanı görən kimi onu söydü. Qılıncı çəkib onu qovdu və onlardan ikisini qılıncı ilə vurdu. Bu vaxt ayağı çadırın ipinə ilişib yıxıldı. Ayağa qalxana qədər Saleh xan onun kürəyinə bir qılınc vurdu. Bu zaman Məmmədqulu xan gəlib əzəməti göylər qədər olan, qüdrəti aləmə sığmayan Nadir şahı şərəfsizcəsinə qətlə yetirdi.
 
== Şəxsiyyəti ==