Vikipediya

Həsən Səbri Ayvazov: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
kRedaktənin izahı yoxdur
k Leylataxmazli tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq 91.247.96.47 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Sətir 33:
 
== Həyatı ==
Həsən Səbri Ayvazov 1878-ci ilin [[6 may|may ayının 6-da]] [[Krım]]ın [[Alupka]] qəsəbəsində kasıb bir tatar ailəsində doğulmuşdu. Doğulduğu qəsəbədəki mədrəsəni bitirdikdən sonra orada müəllimlik edən Həsən Səbri dünyanı dərk etdikcə xalqının əsarət altında inlədiyini görürdü. Azadlığın yollarını arıyırdı. [[İstanbul Arxeologiya Muzeyi|İstanbula]], [[Qahirə|Qahirəyə]] gedərək təhsilini artırırdı.
 
Xalqını oyatmaq üçün qəzetdən əvəzsiz bir tribuna kimi istifadə edir, teatr tamaşaları vastəsilə oxumaq bilməyən, yaxud azsavadlı insanlara təsir etmək istəyir. "Nədən bu hala qaldıq?" pyesini 1906-cı ildə Bakıdakı "Fyüzat" jurnalında çap etdirir. Heç bir il keçmir ki, (1907-ci ildə(1324 h.) pyes Bakıda kitab şəklində çap olunur, səhnəyə qoyulur.
Bu Həsən Səbri Ayvazovun [[Bakı|Bakıda]] çap olunan ilk kitabı deyildi. 1906-cı ildə "Üsüli-tədris və təlim-tərbiyə" adlı metodik bir əsər də çap olunmuşdu. Müəllif bu əsərdə dərs üsulları və pedaqogika haqqında geniş məlumat vermiş, müəllimlərə 12 qayda ilə dərs verməyi məsləhət görmüşdü. Hətta kitabın sonunda "Məktəbin müəllimlərinə aid nizamnaməsi", "Məktəbin şagirdlərə aid nizamnaməsi" adı ilə məktəb rejimi barədə təlimat verilmiş və kitaba təhsil müddəti 5 il olan məktəblər üçün proqram nümunəsi də əlavə etmişdi.
II Dövlət dumasına deptat seçilən istedadlı publisist, islahatçı görüşlərilə seçilən Rəşid Mediyev ana dilində bir qəzetin nəşrinə icazə alır. H. S. Ayvzaovun redaktoru olduğu bu qəzetin ilk sayı 1906-cı ilin may ayının 1-də Qarasubazarda işıq üzü görür. Çox təəssüf ki, "Vətən xadimi" qəzetini 1908-ci ildə hökumət tərəfindən bağlanır.
Bir müddət Moskvadakı Lazarev İnstitunun şərqşünaslıq fakültəsində dərs deyən Həsən Səbri ictimai-siyasi xadim kimi şöhrətlənir.
Özünü həmişə İsmayılbəy Kaspıralının tələbəsi sayan Həsən Səbri onun həm də köməkçisi və məsləkdaşı olmuşdu. "Tərcüman" qəzetinin redaktorluğunu da İsmayılbəy Kaspıralı məhz H.S.Ayvazova etibar etmişdi. Ölüm ayağında İsmayılbəy Kaspıralının başı üzərində olan və onun son sözlərini Türk dünyasına çatdıran da Həsən Səbri olmuşdu.
1917-ci ilin fevralında Rusyanı sarsıdan inqilab Krımdan da yan keçmir. Krımda azadlıqsevərlər ayağa qalxırlar. Onlar müstəqil dövlətlərini də qura bilirlər. 1917-ci ilin Martın 26-da [[Kırım Xalq Cumhuriyyət]]<nowiki/>iCumhuriyyəti elan edilir və Noman Çələbi Cihanın rəhbərliyində Krım Millî hökuməti qurulur.
Krımda çağrılan məşhur I Qurultayın əsas təşkilatçılarından biri də Həsən Səbri Ayvazov olur. 1917-ci ilin noyabrın 17-də Kırımda ilk dəfə qadınların da tam hüquqlu vətəndaş kimi iştirak etdiyi bir seçki keçirilir. Aralarında qadınlar da olan 76 deputat Baxçasarayda toplaşır. Krım Müsəlmanları İcra Komitəsi adından Noman Çələbi Cihan onları salamlayır. Qurultayda Krım Xalq Cümhuriyyətinin Anayasasını(konstitusiyasını) hazırlamaq üçün komissiya yaradılır. Bu komissiyaya Noman Çelebi Cihan, Cəfər Seyamət, Cəfər Ablay, H.S.Ayvazov üzv seçilir. Onların hazırladığı Anayasa geniş müzakirədən sonra dekabrın 13-də qəbul olunur. Ölkədə parlamentli respublika yaradıldığı elan edilir. Həsən Səbri Ayvazov yeni yaradılmış parlamentə sədr seçilir.
Beynəlxalq vəziyyət olduqca mürəkkəb idi. Bir tərəfdən Ukrayna Radası Qurultay iştirakçılarına təbrik məktubu göndərir, o biri tərəfdən Krımı "tarixi torpaqları" kimi öz tərkibinə qatmağa can atırdı.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Həsən_Səbri_Ayvazov"