Bəylərbəyi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k //Vandalizm - 188.253.230.14̩; Teqlər: Əllə geri qaytarma Vizual redaktor: Keçid etmə |
|||
Sətir 1:
'''Bəylərbəyi''' — [[Səfəvilər]] dövründə əyaləti idarə edən qubernator.
== Etimologiya ==
Fars dilinə keçmiş [[Azərbaycan mənşəli sözlər|azərbaycanizm]]dir.<ref>Зәринәзадә Һ. Һ. Фарс дилиндә Азәрбајҹан сөзләри / Под ред. А. Азери. — Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР, 1962.
== Tarixi ==
[[Vladimir Minorski|V. Minorski]] güman edir ki, bəylərbəyilik [[I Şah Abbas]] Səfəvinin hakimiyyəti dövründə meydana gəlmişdir.
Azərbaycan bu dövlətin tərkibində [[Cənubi Azərbaycan]] (paytaxtı [[Təbriz]]), [[Qarabağ]] (paytaxtı [[Gəncə]]), [[Şirvan]] (paytaxtı [[Şamaxı]]) və [[Çuxursəəd]] (paytaxtı [[İrəvan]]). Əyalətlərə mərkəzdən, şah tərəfindən təyin olunan bəylərbəyi başçılıq edirdi. Bəylərbəyilərin əsasən xan titulu olurdu. Əyalətlər vilayətlərə bölünürdü. Azərbaycan əyalətinin tərkibində [[Qaradağ]], [[Ərdəbil]], [[Urmiya]] və başqa vilayətlər vardı. Vilayətlərə hakimlər rəhbərlik edirdilər. Hakimlərin xan, bəzən də sultan titulu olurdu. Vilayətlər qəzalara bölünürdü. Qəzalara hakim və qazı başçılıq edirdi. Qəzalar mahallara ayrılırdı. Mahallara naiblər, bəzi hallarda isə məliklər rəhbərlik edirdilər. Mahallar nahiyələrə ayrılırdı. Nayiyələrə bəylər başçılıq edirdilər. Nahiyələr kənd və obalara bölünürdülər. Bu inzibati ərazilərə yerinə görə kədxuda, kovxa, yüzbaşı rəhbərlik edirdi. Əyalətlərdə olan ellərə yerinə görə elxanlar, elbəyilər, minbaşılar başçılıq edirdilər. Oymaqları kələntər adlanan oymaqbəyiləri idarə edirdilər. Bəylərbəyilik çox zaman irsi idarəçilik hüququna malik idi. [[Azərbaycan]]ı ([[Cənubi Azərbaycan]]ı) Türkmanlar, [[Qarabağ]]ı [[Qacarlar]], [[Şirvan]]ı Ustaclılar, Çuxursəədi isə Ustaclılar və [[Qacarlar]] idarə edirdilər. Bəylərbəyi əyalətin hakimi, silahlı qüvvələrin baş komandanı olduğuna görə xüsusi qızıl kəmər, zərli çalma, xalat, tuğ və təbil daşıyırdı.
== İstinadlar ==
Sətir 16:
== Həmçinin bax ==
* [[Səfəvilər]]
* [[Səfəvilər dövründə inzibati-ərazi vahidləri]]
[[Kateqoriya:Səfəvilər dövrünün titulları]]
|