|
'''Lider''' ([[ingilis]]cə ( " leader " — birinci, aparıcı, qabaqda gedən ) — [[qrup]]da, [[kollektiv]]də hamının aparıcılığını qəbul etdiyi [[nüfuz]]lunüfuzlu [[şəxs]]. İnsanlar qrupu bu şəxsə ən məsul [[qərar]]larqərarlar qəbul etməyə [[səlahiyyət ]]verir, o kollektivin daxili təşkilində və fəaliyyətində əsas rol oynayır.
Psixologiya elmində liderlərin aşağıdakı təsnifatı vardır:
* [[ruh]]landıranruhlandıran lider;
* [[universal]] lider;
* [[situasiya]]yasituasiyaya görə lider;
* işgüzar lider ;.
Liderlərin fərqi:
* [[formal]] lider — o situasiyaya turduğu [[vəzifə]]yəvəzifəyə görə təsir edir ;
* [[qeyri-formal ]]lider — o situasiyaya [[qabiliyyət]]inəqabiliyyətinə,[[məlumat]]lılığına məlumatlılığına və ya hansısa xüsusiyyətinə görə təsir edir ;.
Liderlərin [[fəaliyyət ]] stili aşağıdakı kimi olur: ▼* [[Аvtoritar]]avtoritar - ciddi [[intizam ]] tətbiuqtətbiq edilir, dəqiq [[vəzifə ]] bölgüsü olur, onunla mübahisə edilmir, qrupun [[rəy]]inərəyinə qulaq asılmır, hamı onun qərarına tabe olmalıdır ; ▼* [[Demokratik]]demokratik - qrup üzvləri ilə məsləhətləşmələr aparılır, qrupun rəyi əsas götürülür, [[səlahiyyət]]in səlahiyyətin bir hissəsi qrupun digər üzvlərinə verilir; ▼* [[anarxiya]]lıanarxik - qrupda intizam yoxdur, qərarlar [[xaotik ]] qəbul olunur, liderlər tez-tez dəyişir, hər hansı qərar icrasına [[nəzarət ]] yoxdur . ▼
Lider formal, yaxud da qeyri-formal ola bilər. Formal lider təyin edilir, onun qərarları [[rəsmi ]] lider olduğuna görə yerinə yetirilir. Qeyri-formal lider rəsmi qruplarda qərar qəbulunda birbaşa iştirak etmir. Вunula Вununla belə onun rəyi daima bilinir və təsir imkanına malikdir. ▼▲Liderlərin [[fəaliyyət]] stili aşağıdakı kimi olur:
▲* [[Аvtoritar]] - ciddi [[intizam]] tətbiuq edilir, dəqiq [[vəzifə]] bölgüsü olur,onunla mübahisə edilmir, qrupun [[rəy]]inə qulaq asılmır,hamı onun qərarına tabe olmalıdır ;
▲* [[Demokratik]] - qrup üzvləri ilə məsləhətləşmələr aparılır,qrupun rəyi əsas götürülür,[[səlahiyyət]]in bir hissəsi qrupun digər üzvlərinə verilir;
▲* [[anarxiya]]lı - qrupda intizam yoxdur,qərarlar [[xaotik]] qəbul olunur,liderlər tez-tez dəyişir,hər hansı qərar icrasına [[nəzarət]] yoxdur .
Rəsmi və qeyri-rəsmi lider eyni şəxs olduqda qrupun fəaliyyəti daha [[effekt]]lieffektli olur. Qupun fəaliyyətinə cavabdeh olan yuxarı [[instansiya ]] pilləsi bu [[faktor]]uamili nəzərə almağa çalışır. Burada nəticə liderin rəhbərlik tipindən də çox asılı olur. ▼▲Lider formal,yaxud da qeyri-formal ola bilər.Formal lider təyin edilir,onun qərarları [[rəsmi]] lider olduğuna görə yerinə yetirilir.Qeyri-formal lider rəsmi qruplarda qərar qəbulunda birbaşa iştirak etmir.Вunula belə onun rəyi daima bilinir və təsir imkanına malikdir.
▲Rəsmi və qeyri-rəsmi lider eyni şəxs olduqda qrupun fəaliyyəti daha [[effekt]]li olur.Qupun fəaliyyətinə cavabdeh olan yuxarı [[instansiya]] pilləsi bu [[faktor]]u nəzərə almağa çalışır.Burada nəticə liderin rəhbərlik tipindən də çox asılı olur.
== Həmçinin bax ==
== Mənbə ==
* {{kнига
|заглавие = Развитие лидеров: Как понять свой стиль управления и эффективно общаться с носителями иных стилей
|оригинал = Leading The Leaders: How To Enrich Your Style of Management and Handle People Whose Style Is Different From Yours
|автор = [[Адизес, Ицхак|Ицхак Адизес]]
|ссылка =
|isbn = 978-5-9614-0721-1
|страницы = 259
|год = 2008
|издание =
|место = М.
|издательство = [[Альпина Паблишерз (издательство)|«Альпина»]]
}}
* {{kнига
|заглавие = Лидерство, основанное на принципах
|оригинал = Principle Centered Leadership
|автор = [[Кови, Стивен|Стивен Р. Кови]]
|ссылка =
|isbn = 978-5-9614-1000-6
|страницы = 302
|год = 2009
|издание =
|место = М.
|издательство = [[Альпина Паблишерз (издательство)|«Альпина Паблишерз»]]
}}
{{reflist|3}}
* <cite id=refBlake1964>{{cite book |last1=Blake|first1=R.|last2=Mouton|first2=J.|title=The Managerial Grid: The Key to Leadership Excellence |year=1964|publisher=Gulf Publishing Co.|location=Houston}}</cite>
* <cite id=refCarlyle1841>{{cite book |last=Carlyle|first=Thomas|authorlink=Thomas Carlyle|title=On Heroes, Hero-Worship, and the Heroic History|year=1841|publisher=Houghton Mifflin|location=Boston, MA}}</cite>
* <cite id=refFiedler1967>{{cite book | last = Fiedler | first = Fred E. | authorlink =Fred Fiedler | title = A theory of leadership effectiveness | publisher = Harper and Row Publishers Inc. | year = 1967 | location = McGraw-Hill }}</cite>
* <cite id=refHeifetz1994>{{cite book |last=Heifetz|first=Ronald|authorlink=Ronald Heifetz|title=Leadership without Easy Answers |year=1994|publisher=Harvard University Press|location=Cambridge, MA|isbn=0-674-51858-6}}</cite>
* <cite id=refHemphill1949>{{cite book |last1=Hemphill|first1=John K.|title=Situational Factors in Leadership|year=1949|publisher=Ohio State University Bureau of Educational Research|location=Columbus}}</cite>
* <cite id=refHersey2008>{{cite book |last1=Hersey|first1=Paul|last2=Blanchard|first2= Ken|last3= Johnson|first3= D.|title=Management of Organizational Behavior: Leading Human Resources|edition=9th|year=2008|publisher=Pearson Education|location=Upper Saddle River, NJ}}</cite>
* <cite id=refMiner2005>{{cite book | last = Miner| first = J. B. |year = 2005| title = Organizational Behavior: Behavior 1: Essential Theories of Motivation and Leadership| publisher = M.E. Sharpe | location = Armonk| isbn = }}</cite>
* <cite id=refSpencer1841>{{cite book |last=Spencer|first=Herbert|authorlink=Herbert Spencer|title=The Study of Sociology|year=1841|location=New York|publisher=D. A. Appleton}}</cite>
* <cite id=refTittemore2003>{{cite book |last1=Tittemore|first1=James A.|title=Leadership at all Levels|year=2003|location=Canada|publisher=Boskwa Publishing|isbn=0973291400}}</cite>
* <cite id=refVroom1973>{{cite book |last1=Vroom|first1=Victor H.|authorlink1=Victor Vroom|last2=Yetton|first2=Phillip W.|title=Leadership and Decision-Making| year=1973| location=Pittsburgh|publisher=University of Pittsburgh Press}}</cite>
* <cite id=refVroom1988>{{cite book |last1=Vroom|first1=Victor H.|authorlink1=Victor Vroom|last2=Jago|first2=Arthur G.|title=The New Leadership: Managing Participation in Organizations |year=1988|location=Englewood Cliffs, NJ|publisher=Prentice-Hall}}</cite>
* <cite id=refWormer2007>{{cite book |last1=Van Wormer|first1=Katherine S.|last2=Besthorn|first2=Fred H.|last3=Keefe|first3= Thomas|title=Human Behavior and the Social Environment: Macro Level: Groups, Communities, and Organizations|year=2007|location=US|publisher=Oxford University Press|isbn=0195187547}}</cite>
* <cite id=refCSUNCOBAE>{{cite book |last1=Montana|first1=Patrick J.|last2=Charnov|last2=Bruce H.|title=Management| year=2008|location=Hauppauge, New York|publisher= Barron's Educational Series, Inc}}</cite>
[[КатегорияKateqoriya:Terminlər]]
[[da:Førerskab]]
| 