Şəkər çuğunduru: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
TXiKiBoT (müzakirə | töhfələr)
k Bot redaktəsi əlavə edilir: gv:Beetys shugyr
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 7:
| classis = [[İkiləpəlilər]]
| ordo = Qərənfilçiçəklilər/Caryophyllales
| familia = [[]]?
| subfamilia = [[tərəçiçəklilər]]
| genus = [[Çuğundur]]
| species = [[Adi çuğundur]]
| subspecies = [['''Şəkər çuğunduru]]'''
| latin = {{btname|Beta vulgaris|aut1=[[L.]]|subsp=vulgaris}}
| section name = [[syn.]]Sinonimləri
| section text =
* {{btname|Beta altissima|[[Steud.]]}}
Sətir 34:
}}
 
'''Şəkər çuğunduru'''- (''Beta vulgaris'')- [[Tərəçiçəklilər]] fəsiləsindən bitki yarımnövü. Şəkərli bitki olan şəkərlişəkər bitkininçuğundurunun vətəni [[Aralıq dənizi]] ölkələri ([[Yunanıstan]]) olmaqla sonradan toxumlarını [[Qafqaz]]a da gətirmişlər.
[[1747]]-ci ildə bu bitkidə insan orqanizmi üçün faydalı olan [[saxaroza]] maddəsi tapılmışdır. Çuğundurun tərkibində 6-25 % [[şəkər]] olmaqla, kökümsov bitkinin yarpaqlarından heyvandarlıqda, kökündən isə şəkər sənayesində istifadə edirlər. [[Naxçıvan Muxtar Respublikası|Naxçıvan MR]]-da [[Şərur]], [[Babək]], və [[Kəngərli]] rayonlarındakı suvarılan torpaqlarda şəkər çuğunduru plantasiyaları əkilib becərilir.
 
Hələlik Naxçıvanda emal zavodları olmadığından yığılmış məhsullar qonşu [[İran]] və [[Türkiyə]] dövlətlərinə göndərilir.
Xalq təbabətində çuğundurun közdə bişirilmiş formasından daxili xəstəliklərin və tənəffüs yolları iltihabına qarşı istifadə olunur. [[Xalçaçılıq]] məmulatlarının boyadılmasında çuğundurun qırmızı aşxana növündən təbii boyaq kimi istifadə olunur.