Vudu: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot redaktəsi əlavə edilir: ga:Vúdú |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Vudu''' ([[Benin]]da: ''Vodun''; [[Haiti]]də: ''Vodou''; [[Dominikan Respublikası]]nda: ''Vudu'') [[Qərbi Afrika]] mənsəli animist bir dinidir.
Vudu tarixi:
Vudu ibadəti ilk dəfə 1750-85ci illər ərzində dünyanın ən sirli adası olan Haitidə yaranmışdır. Müstəmləkəçilər həqiqətən Vudu magiyasından qorxurdular. İlk dəfə Vudu haqqında məlumata təxmini 1750ci ildə yazılmış bir kitabda rast gəlmək olardı. Qeyd edim ki, bu kitabın müəllifi bəlli deyil.
Tərcümədə Vudu “ zənci cadugəri” mənasını verir. Bu termin, yəni Vudu, Valdo, Waldenses, Vaudois, Vo, Vodu kimi də səslənir.
Anqola, Liviya, Efiopiya, Malaki tayfalarının Loa –nın Vududa genişlənməsində böyük əməyi olmuşdur. Loa- ruhların mislidir, hansısa fikirləşməyi bacaran, bizim dünyada öz təcəssümünü tapan bir enerjidir.
Vudunun əsasında sadəcə düşüncəsiz şamanizm yox, möhkəm bünovrəyə malik olan xüsusi struktur durur ki, bunu ən pis bir qəza belə dağıda bilməz. Bu mədəniyyətdə fransız dili afrikan dili ilə qarışmışdır.
Vudu müəllimləri:
Vududa 2 müəllimlik axını var: Bokor- qara Vudu keşişi, Babalavo- ağ keşiş. Burda belə hesab olunur ki, Bokor Vudu magiyasına qoşulan hər kəsin bəlasıdır. Vududa mənfi və müsbət arasında sərhəd vardır. Bokor və Babalavo həm qara, həm də ağ magiyadan istifadə edə bilərlər. Onların əsas fərqi isə, Bokor qapalı keşişdir, amma Babalavo isə nisbətən kömək etmək arzusu ilə yanan insanlar üçün açıqdır.
Vudu məktəbi
Hər bir Vuduya ibadət edən kəs sanki 2 dünyada yaşayır: maddi və mənəvi dünyalarda. Yeniləri Vududa Fel-di-santu adlandırırlar. Fel-di-santu- 2 paralel dünyaların adamıdır, həm mənəvi həm də maddi olaraq. Burda təfəkkür iki istiqamətdədir. Birinci onu sadəcə düşünməyə, digəri isə tanrı Zambinin iştirakı ilə onun qoruyucu mələyi tərəfindən xaç suyuna salınmağa imkan verir.
Qoruyucu mələk Fel-di-santunun himayəçisi olur. Tanrı Zambi isə onun atası. Bu iki varlıq ona yeni həyata başlamaq üçün güc verir. Bütün bu ruhlar onun müəllim və rəhbəri olur.
Bundan başqa Fel-di-santunun biliyi ilə Bokor və Babalavo məşğul olur.
Dərslər gizli olaraq həyata keçirilir. Dərslər keçirilən cəmiyyət Sosiette adlanır. Hərdən bütün Vudunun öyrənilməsinə bir ömr gedir.
Fel-di-santu gələcəyi deməyi bacarmalı, trans rəqslərini öyrənməli, magik mahnıları ifa eləməyi bacarmalı, özü siqil (tanrı meyvələri) və baraban hazırlamalıdır. Tanrılarla danışmağı da öyrənməlidir ki, onu anlasınılar.
Vudu magiyası güclü magiyalardan sayılır. Onlar daha çox parçadan düzəldilmiş kuklalarla cadu edirlər.
Zombi
Bu Vuduların ən əsas miflərindən biridir. Bir çoxları inanır ki, vudu cadugəri xüsusi tozlar vasitəsi ilə insanı öldürə, sonra da öz işi üçün onu dirildə bilər. İnsan bu zaman nitq və yaddaşını itirir, yiyəsinin dediklərini etməli olan heyvana çevrilir, sanki.
Başqa sözlə zombiləşdirmə mif deyil, reallıqdı.
Cadugərlərin hazırladığı tozlarda əsas komponent zəhər tetradotoksin olur. Bu maddə balıqların ətində də olur. Buna görə də fuqu adlanan balıqdan istifadə edirlər.
Yaponiyada fuqu balığı qorxulu ləzzətdi. Aşpazın işi burda çox çətindi, o bu balığı hazırlayanda, mümkün qədər balıqda olan bu zəhərli maddənin azalmasına fikir verməliridir, əks halda onu yeyən insan paraliç olar.
Koma vəziyyətində insan uzun müddət ola bilər. Afrika praktikasına görə komaya düşənləri xüsusi bitki olan “zombi xiyarı” ilə oyadırlar. Bu bitki insanın hərəkət qabilliyətini bərpa edir.
{{din-qaralama}}
| |||