Bəhaullah: Redaktələr arasındakı fərq

== Əkkaya sürgün ==

Əsgərlərin müşayəti ilə sürgün edilənlər Ədirnədən Qallipola gətirilirlər. Onlar nə aparıldıqları yer, nə də özlərinin gələcək taleləri haqqında heç nə bilmirdilər. Qallipolda Bəhaullah və ardıcıllarının çox hissəsi, o cümlədən Mirzə Yəhyanın bir neçə ardıcılı Əkka şəhərində məhbəsə, Mirzə Yəhyanın isə Bəhaullahın dörd ardıcılı ilə Kipr adasına sürgünə göndərildiyi elan edilir. Qallipoldan yola düşmək ərəfəsində Bəhaullah dostlarına qarşıdakı yolun çox çətin, hətta əvvəlkilərdən də qat-qat ağır olacağını xəbərdarlıq edir. O, həmçinin deyir ki, bu yolu qət etmək üçün kim özündə kifayət qədər güc hiss etmirsə, qoy onu indidən tərk etsin, çünki sonra geriyə çəkilmək gec olacaqdır. Lakin heç kim onu tərk etmir. Əkka şəhəri Osmanlı imperiyasının ucqarında məhbəs kimi istifadə olunan yer idi. Bura ölkənin hər yerindən ən qəddar caniləri sürgün edirdilər. Əkkanın suyu və havası çirkli, ərazisi isə yoluxucu xəstəliklər və zərərli həşaratlarla dolu idi. Əkka haqqında deyirdilər ki, bu şəhərin havası o qədər üfunətlidir ki, quş üstündən uçanda yerə ölü düşür. Əkkaya dəniz yolu məhrumiyyətlərlə dolu idi. Əkkaya 31 avqust 1868-ci ildə çatan məhbuslar bəhailərin dinsiz və qədar cinayətkar olması xəbərini eşidib qəzəblənmiş yerli əhali ilə üzləşirlər. Küçələrə çıxmış insanlar onları daşa basaraq, nalayiq sözlərlə təhqir edir və üstlərinə tüpürürdülər. Şəhər məscidinin qarşısında Bəhaullah və onun yoldaşlarının ömürlük sürgünə məhkum edilməsi haqqında sultanın əmri oxunur. Əmrdə yerli əhaliyə onlarla hər hansı bir formada əlaqə saxlamaq qadağan edilirdi. Əkkada məhbəs rejimi çox ağır idi. Bəhailərə öz aralarında və xarici aləmlə ünsiyyət saxlamağa icazə verilmirdi. Bəhaullah çirkli, yağış və küləyin içəri dolduğu pəncərəsiz kamerada yerləşdirilir, qalanlarını isə qonşu kameralara salırlar. Birinci gecə onlara nə yemək, nə də su verilir. İki nəfərdən başqa məhbusların hamısı malyariya və dizenteriyaya tutulur, üç nəfər isə xəstəlikdən ölür. İran və başqa ölkələrin bəhailəri Bəhaullahın təzə sürgün yerindən, onun, ümumiyyətlə, sağ qalmasından və ya həlak olmasından xəbərsiz idilər. Bəhaullah haqqında xəbərlər onlara çatanda bir çoxları Əkkaya yollanırlar. İlk vaxtlar onlar şəhərə girə bilmirdilər və Bəhaullahı həbsxana pəncərəsində bir an da olsa görmək ümidi ilə saatlarla qala divarlarının bayırında dururdular. Bəziləri özləri ilə dibçəklərdə bitki gətirirdilər. Səhradan keçərkən özlərinə suyu qıymayıb bitkiləri suvarırdılar. Əkka şəhərinin ətrafında bu bitkilərdən ibarət bağlar salınırdı. Əkka həbsxanasında Bəhaullahın ikinci oğlu Mirzə Mehdi həlak olur. O, həbsxananın damından yıxılaraq, zədədən ölür. Son nəfəsində atasından xahişi o olur ki, onun ölümü Bəhaullahı görmək həsrətində olanların əziyyətinin əvəzi kimi qəbul edilsin. Bir neçə aydan sonra həbsxananın kameraları türk hərbi hissələrinin yerləşdirilməsi üçün lazım olur. Məhbuslar oradan çıxarılıb şəhər evlərinin birində yerləşdirilirlər. Onlar burada da darısqal şəraitdə yaşamağa məcbur olurlar. Öncə Bağdad, [[İstanbul]], Ədirnədə baş verənlər tədricən Əkkada da baş verir; həbsxananın rəisi, şəhərin hakim dairələri, sadə şəhərlilər və digər sürgünə məhkum olunmuşlar Bəhaullahın təqsirsizliyini və onun müstəsna şəxsiyyət olmasını dərk edirlər. Ailənin təsərrüfat qayğılarını Öz üzərinə götürmüş Bəhaullahıın böyük oğlu Əbdül-Bəha Abbas şəhərlilərin ehtiram və məhəbbətini qazanır. Həbsxananın rəisi öz oğlunu Bəhaullahın yanına göndərir və düşünür ki, bu onun təlim-tərbiyəsi üçün faydalı olar. Bəhaullahı görməyə gəlmiş qubernator ona hansısa xidməti göstərmək arzusunda olduğunu söyləyir. Cavabında Bəhaullah şəhərin su kəmərini bərpa etməyi ondan xahiş edir. Bəhaullahın Əkkada məhbusluğunun doqquzuncu ili sultanın sürgün rejimi haqqında göstərişi əslində həbsxana və şəhər rəhbərliyi tərəfindən tamamilə unudulur. Əbdül-Bəha Abbas atası üçün şəhər kənarında böyük olmayan, lakin rahat bir evi kirayə edir. On il ərzində nə bir ağac, nə bir ot görməyən təbiət aşiqi olan Bəhaullah oraya köçür. İki il sonra Əbdül-Bəha Bəhcidə ev alır və Bəhaullahın yerdəki həyatının son on üç ili burada keçir. Əbdül-Bəha Abbas bütün cari işləri öz üzərinə götürdüyü üçün Bəhaullah büsbütün öz yazılarına qapılır. O, nadir hallarda şəxsən kiminləsə görüşürdü, lakin onun təsiri hər yerdə hiss olunurdu. Əyalətin hakim dairələri onun hakimiyyətinə və nüfuzuna qibtə ilə yanaşırdılar. Kembric universitetinin tanınmış şərqşünas alimi professor E.Q.Braun Bəhcidə beş gün olmuş və Bəhaullah ilə görüşü haqqında aşağıdakı xatirələrini yazmışdır: “Küncdə, divara yaxın qoyulmuş divanda qəribə ahıl adam oturmuşdu. Mənim gözlərim qarşısında dayanmış O Kəsin üzünü mən heç zaman unuda bilmərəm, hərçənd ki, Onu təsvir etmək gücünə də qadir deyiləm. Bu bəsirətli gözlər sanki insanın qəlbini oxuyurdu; Onun hündür alnı qüvvət və hakimiyyət nuru saçırdı. Kimin qarşısında olduğumu soruşmağa artıq ehtiyac yox idi. Kralların qibtə etdikləri, imperatorların nahaq yerə içlərini çəkdikləri, belə məhəbbət və ehtiram mərkəzinə çevrilmiş Kəs qarşısında mən baş əydim. Mülayim, ləyaqətlə ifa edilmiş səs məni oturmağa dəvət edərək, bunun ardınca dedi: “Allaha şükr olsun ki, sən gəldin! Sən məhbusu və sürgün olunmuşu görməyə gəldin... Dünyaya firavanlıq və xalqlara xoşbəxtlikdən başqa Biz heç nə arzulamırıq; bununla belə Bizi ədavət qızışdırıcıları və ağılları qarışdıranlar sayıb, qandala və sürgünə layiq görürlər... Əgər bütün millətlər bir din ətrafında birləşərsə və bəşər oğulları bir-birinə qardaş olarsa, insanlar arasında bir-birinə bağlılıq və birlik yolları möhkəmlənərsə, dini və irqi ayrı-seçkilik ləğv edilərsə, burada zərərli nə var ki?... Onsuz da bu baş verəcəkdir: mənasız çəkişmələr və viranedici müharibələr keçmişdə qalacaqdır və böyük Sülh bərqərar olacaqdır... Avropada sizə lazım olan bu deyilmi? İsa Məsih məgər bunu demirdimi?... Axı Biz görürük, sizin hökmdarlar bəşəriyyətə xoşbəxtlik gətirə biləcək sərvətlərini insan nəslini məhv edəcək vasitələrin yaradılmasına səxavətlə sərf edirlər... Bu çəkişmələr və qırğınlar, bu ixtilaflar kəsiləcəkdir və bütün insanlar bir böyük ailə olacaqlar... İnsanlar təkcə öz vətənlərini sevməklə deyil, bütün dünyanı sevməklə fəxr etməlidirlər ” Həyatının son illərində Bəhaullah dörd dəfə Hayfa şəhərində olmuş və Kərmil dağının ətəklərində öz çadırını qurmuşdur. O, Əbdül-Bəhaya Seyyid Babın məzarını yerləşdirməkdən ötrü qayalı yamacda yer göstərmişdir. Bu gün həmin yamacda ağaclar çiçək açır, yaşıl otlar boy atır, kiparislərin kölgəli sırası Seyyid Bab və onun gənc dostunun dəfn olunduğu ağ mərmərdən tikilmiş binanı əhatə edir. Bəhaullah 40 il məhbəs və sürgün həyatını yaşadıqdan sonra 29 mart 1892-ci ildə Öz dünyasını dəyişir. İyirmi dörd il əvvəl məhbusların gəlişini xəbərdarlıq edən Əkkanın kilsə zəngləri indi onun getdiyini car çəkirdi. Çoxlu insan Bəhaullahın Bəhcidəki evinə gələrək acı-acı ağlayırdı. Yeddi gün ərzində şəhərin tanınmış adamları və başçıları təşrif buyuraraq, öz son ehtiramlarını verirdilər. Sultana aşağıdakı məzmunda teleqram göndərilir: “Bəhanın günəşi qürub etdi!”

== Ədəbiyyat ==

# Bəhaullah. Qurdun oğluna məktub. Bakı,2003.

 

{{Şəxs-qaralama}}

[[Kateqoriya:Din adamları]]

[[Kateqoriya:Peyğəmbərlər]]