Tofiq Kazımov: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Vusal1981 (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 23:
Bakıda mövcud olan bir sıra mədəni-maarif cəmiyyətləri (məsələn, "Nicat", "Səfa") teatr
truppalarının rəhbərlərindən idi.
Tofiq Kazımov [[14 yanvar]] [[1923]]-cü il Bakıda[[Bakı]]da doğulub və yeddiillik təhsilini burada alaraq
teatr məktəbini bitirib ([[1939]]-[[1942]]). Böyük Vətən müharibəsində iştirak edib. Döyüşlərdə
yaralanaraq [[1943]]-cü ildə qayıdıb və Gənc Tamaşaçılar Teatrında aktyor işləyib. Əyyub Abbasovun
"Məlik Məmməd", [[Abdulla ŞaiqinŞaiq]]in "Ana" dramlarının tamaşalarında Bulud və Əmrah rollarını
oynayıb.
[[1945]]-[[1951]]-ci illərdə Moskvada[[Moskva]]da Ümumittifaq Teatr Sənəti İnstitutunda [[rejissor]] təhsili alıb.
Tələbə ikən Ağdam Dövlət Dram Teatrında Həsən Qasımovun "Kür sahilində" pyesini tamaşaya
hazırlayıb.
[[1951]]-ci ildə Akademik Milli Dram Teatrında diplom tamaşası kimi Hüseyn Muxtarovun
"Ailə namusu" ("Allanın ailəsi") pyesinə səhnə quruluşu verib. [[1952]]-ci il [[25 aprel|aprelin 25]]-də Gənc
Tamaşaçılar Teatrına baş rejissor göndərilib, ancaq burada tamaşa hazırlamayıb. Elə həmin il
[[1 oktyabr|oktyabrın 1]]-də Akademik teatra rejissor götürülüb. [[1964]]-cü il [[16 mart|martın 16]]-da bu teatra baş rejissor
təyin olunub.
Tofiq Kazımov [[1980]]-ci il [[2 avqust|avqust ayının 2]]-də avtomobil qəzasında həlak olana qədər baş
rejissor işləyib.
[[1958]]-ci ildə kinostudiyaya işə qəbul olunaraq "Azərbaycanfilm"də çəkilən "[[Səhər (1960)|Səhər]]"
kinolentində [[rejissor]] kimi çalışıb. Elə həmin il rus dram teatrında [[Ənvər MəmmədxanlınınMəmmədxanlı]]nın "Şərqin
səhəri" pyesini tamaşaya hazırlayıb. [[1960]]-cı ildə kinostudiyadan çıxaraq yenidən Akademik teatra
quruluşçu rejissor götürülüb.
Tofiq Kazımov [[1960]]-cı ildə Musiqili Komediya Teatrında [[Tofiq QuliyevinQuliyev]]in "Qızıl axtaranlar"
(dramaturq: [[Həsən Seyidbəyli]]) operettasma quruluş verib. [[Naxçıvan]] teatrında Məmmədəli
Tarverdiyevin "Kölgəli dağ" ([[1964]]), Quba teatrında Rza Şahvələdin "Qız qalası" ([[1961]]), [[Şıxəli
QurbanovunQurbanov]]un "Əcəb işə düşdük" ([[1963]]), Gəncə teatrında [[Altay MəmmədovunMəmmədov]]un "Yadındamı" ([[1969]])
dramlarına quruluş verib.
Tofiq Kazımov uzun illər teatr institutunda aktyor və rejissor sənətindən dərs deyib. Xalq
artistləri [[Ağasadıq Gəraybəyli]], [[Məmmədəli Vəlixanlı]], [[Kazım Ziya]], [[Əliağa Ağayev]] (Zəfər
Nemətovla birgə), [[İsmayıl Osmanlı]] barədə monoqrafiyalar yazıb. "Çağırış", "İşıqlı yollarda",
"Şəfəq", "Qoçaq Polad" və digər pyeslərin müəllifidir. Mətbuatda teatr sənətinə, müxtəlif tamaşalara
aid resenziya və məqalələrlə çıxış edib.
Tofiq Kazımov [[1965]]-ci ildə "Antoni və Kleopatra" (Vilyam[[Uilyam Şekspir]]) və [[1979]]-cu ildə
"Şəhərin yay günləri" ([[Anar]]) tamaşalarına görə Dövlət mükafatları ilə təltiflənib. Respublikanın
əməkdar incəsənət xadimi ([[1961]]) və xalq artisti ([[1 iyun]] [[1974]]) fəxri adlarına layiq görülüb.
Akademik teatrda sıravi rejissor kimi Karlo Haldoninin "Məzəli hadisə" (1952), [[Mirzə Fətəli
AxundzadəninAxundzadə]]nin "Lənkəran xanının vəziri", Lope de Veqanın "Sevilya ulduzu" ([[1953]]), "Dəlilər"
(1963), [[Maksim QorkininQorki]]nin "Vassa Jeleznova" ([[1954]]), [[Rəsul RzanınRza]]nın "Qardaşlar", [[Nazim HikmətinHikmət]]in
"Qəribə adam" ([[1956]]), [[Ənvər MəmmədxanlınınMəmmədxanlı]]nın "Şirvan gözəli" ([[1957]]), [[Şıxəli QurbanovunQurbanov]]un "Əcəb
işə düşdük", Aleksis Parnisin "Gözıllik və sevgi adası" ("Afrodita adası"., [[1961]]), [[Viktor HüqonunHüqo]]nun
"Mariya Tüdor" ([[1962]]), [[Sabit RəhmanınRəhman]]ın "Sevimli rollar" ([[1963]]) pyeslərinə səhnə təfsiri verib.
Baş rejissor kimi Akademik teatrda [[Vilyam ŞekspirinŞekspir]]in "Antoni və Kleopatra" ([[1964]]),
"Hamlet" ([[1968]]), "Fırtına" ([[1974]]), [[İlyas ƏfəndiyevinƏfəndiyev]]in "Sən həmişə mənimləsən" ([[1964]]), "Unuda
bilmirəm" ([[1968]]), "Məhv olmuş gündəliklər" ([[1969]]), "Bağlardan gələn səs" ([[1975]]), [[Cəlil
MəmmədquluzadəninMəmmədquluzadə]]nin "Ölülər" ([[1966]]), [[Şıxəli QurbanovunQurbanov]]un "Sənsiz" ([[1967]]), [[Əbdürrəhim bəy
HaqverdiyevinHaqverdiyev]]in "Pəri cadu" ([[1969]]), Branislav Nuşiçin "Nazirin xanımı" ([[1970]]), [[Sabit RəhmanınRəhman]]ın
"Yalan" ([[1965]]), "Küləklər" ([[1970]]), [[Bəxtiyar VahabzadəninVahabzadə]]nin "Yağışdan sonra" ([[1971]]), Yucin O'Nilin
"Qızıl" ([[1971]]), [[Cəfər CabbarlınınCabbarlı]]nın "Aydın" ([[1972]]), [[İmran QasımovunQasımov]]un "Nağıl başlananda" ([[1973]]),
Aleksandr Vampilovun "Övlad" ([[1974]]), [[Məmməd Səid OrdubadininOrdubadi]]nin "Qılınc və qələm" ([[1976.]],
Səhnələşdirənisəhnələşdirəni özüdür), [[Maqsud İbrahimbəyovunİbrahimbəyov]]un "Ümid" ([[1976]]), [[Mirzə İbrahimovunİbrahimov]]un "Bəşərin
komediyası və yaxud Don Juan" ([[1977]]), Anatoli Safronovun "Daşqın", Dmitri Asenovun "Qızıldan
qiymətli" ([[1977]]), [[Mirzə Fətəli AxundzadəninAxundzadə]]nin "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah" ([[1978]]), [[Əkrəm
ƏylislininƏylisli]]nin "Quşu uçan budaqlar" ([[1978]]), "Yastı təpə", Taufiq əl Hakiminin "Karıxmış sultan"
([[1980]]) pyeslərini tamaşaya hazırlayıb.
Tofiq Kazımov baş rejissorluğu dövründə teatra çoxlu istedadlı gənc cəlb etdi.
Tofiq Kazımov yeni teatr poetikası yaratmaqla, onun estetik səciyyələrini müəyyənləşdirdi.
Sətir 82:
Tofiq Kazımov qaysaqlanıb köhnəlmiş səhnə şərtiliklərini cəsarətlə sındırırdı. Onun quruluş
verdiyi tamaşalarda pərdə obraz-rəmzə çevrilirdi.
Tofiq Kazımov klassik dramlara "doqmadoğma", "toxunulmaz" kimi baxmaq flkrinin əleyhinə
çıxır, həmin əsərlərin tamaşalarında cəsarətli eksperimentləri, inamlı axtarışları, dəyərli nəticələri ilə
diqqəti cəlb edirdi.
Sətir 98:
Akademik teatrda həmişə gənc qəhrəman rolları tanınmış, müəyyən fəxri adlarla təltiflənmiş
50-60 yaşlı aktyorlara verilirdi. Bu səmərəsiz ənənəni məhz Tofiq Kazımov cəsarətlə sındırdı. O,
"Sən həmişə mənimləsən" tamaşasında 18 yaşlı Nargiləni tələbə [[Amaliya PənahovayaPənahova]]ya, "Ölülər"dəki
gənc İsgəndəri 28 yaşlı [[Həsən TurabovaTurabov]]a... tapşırdı.
Tofiq Kazımovun tamaşalarında həm fikir, həm də estetik forma baxımından həmişə təzətərlik,
təravət vardı.