Qaramanoğlu Mehmed bəy: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
|şəkil məlumat= Məhəmməd bəy Qaramanoğlunun heykəli
|şəkil miqyası = 200
|Adı = MƏHƏMMƏD BƏY QARAMANOĞLU
|Tam Adı = Məhəmməd bəy Kərimüddin bəy oğlu Qaramanlı
|Digər Adları =
|Doğum Tarixi=
|Doğum Yeri = [[Ərmənək]], [[Türkiyə]]
|Ölüm Tarixi = [[{{Vəfat_tarixi|1280]] ||}}
|Ölüm Yeri = [[Ərmənək]], [[Türkiyə]]
|Ölüm Səbəbi =
|Rəsmi vebsaytı =
Sətir 20:
== Həyatı ==
Qaramanoğlu Məhəmməd Bəy Qaramanoğullarının ikinci bəyi Kərimüddin bəy Qaramanın oğludur. Doğum tarixi bəlli olmayıb ölümü 1280-ci ildir. Məhəmməd bəy əsgəri və idari yöndən bilgili bir dövlət adamı idi. Elm adamlarını ətrafına toplayıb onlara büyük önəm vermişdir.
 
 
== Məhəmməd bəyin dil islahatı ==
 
XIII yüzyıl ortalarında Səcçuqlular, ədəbi dil olarak [[Farsca]]nı, dövlət işlərində [[Ərəbcə]]ni işlədirdilər. Xalk isə öz dilləri olan [[Türkcə]]ni işlədirdi. Məhəmməd bəy millət olaraq birlikdə yaşamanın ilk şərti olan dil birliyinin olmasının gərəkliliyinə inanırdı. Bu birliyi gərçəkləştirmək üçün Toroslar üzərində yaşayan bütün Türkmən boylarını çevrəsində toplayaraq bir ordu yaratdı.
 
XIII yüzyıl ortalarında Səcçuqlular, ədəbi dil olarak [[Farsca]]nı, dövlət işlərində [[Ərəbcə]]ni işlədirdilər. Xalk isə öz dilləri olan [[Türkcə]]ni işlədirdi. Məhəmməd bəy millət olaraq birlikdə yaşamanın ilk şərti olan dil birliyinin olmasının gərəkliliyinə inanırdı. Bu birliyi gərçəkləştirmək üçün Toroslar üzərində yaşayan bütün Türkmən boylarını çevrəsində toplayaraq bir ordu yaratdı.
"Bugündən sonra divanda, dərgahta, bərgahta, məclistə və məydanda Türkçədən başka dil kullanılmayacaktır." 13 May 1277
.
Sətir 32 ⟶ 31:
== Hakimiyyəti ==
 
Ərmənək Qaramanoğlu bəyliyinin ilk yurd tutduğu yerdir. Gəlişib güçlənməsinə bağlı olaraq ən böyük yatırımlarını Ərmənək və yörəsinə qoymuşdur.Bəyliklərdə saray adət-ənənəsi yox idi.Diğər Anadolu bəyliklərində olduğu kimi Qaramanoğulları da mərkəz olaraq istifadə etdiyi Ərmənəkdəki ulu cami, bəyliyin divan toplanma yeri idi.Tol Mədrəsə, bəyliyin ali məktəbi idi. Meydan Cami, Sipas Cami, Akçaməscit, Qaramanoğullarının inşaatlarıdır.Günümüzədək çatan bir çox karvansara və hamam, Ərmənəkdəki Qaramanoğlu mirasıdır. Ala Köprü (Görməli) və Ərmənək'i çəvrəyə bağlayan 7 tanə köprü Qaramanoğlu mirasıdır. Karamanoğulları ailəsinin məzarlarını 7 asırdır bağrında saklayan Qaramanoğlulları Külliyəsi Ərmənək Balkusan köyümüzdədir.
 
Ərmənək Qaramanoğlu bəyliyinin ilk yurd tutduğu yerdir. Gəlişib güçlənməsinə bağlı olaraq ən böyük yatırımlarını Ərmənək və yörəsinə qoymuşdur.Bəyliklərdə saray adət-ənənəsi yox idi.Diğər Anadolu bəyliklərində olduğu kimi Qaramanoğulları da mərkəz olaraq istifadə etdiyi Ərmənəkdəki ulu cami, bəyliyin divan toplanma yeri idi.Tol Mədrəsə, bəyliyin ali məktəbi idi. Meydan Cami, Sipas Cami, Akçaməscit, Qaramanoğullarının inşaatlarıdır.Günümüzədək çatan bir çox karvansara və hamam, Ərmənəkdəki Qaramanoğlu mirasıdır. Ala Köprü (Görməli) və Ərmənək'i çəvrəyə bağlayan 7 tanə köprü Qaramanoğlu mirasıdır. Karamanoğulları ailəsinin məzarlarını 7 asırdır bağrında saklayan Qaramanoğlulları Külliyəsi Ərmənək Balkusan köyümüzdədir.
 
 
== Savaşları ==
Üzərinə göndərilən Səlçuklu və Moğol kuvvətlərini büyük bir yənilgiyə uğratarak Konya'ya girdi. Burada yaşayan Səlçuklu Türkləri Karamanoğulları ilə birlik oldular.
 
Kısa zamanda Konya vilayəti və bazı çəvrə illər Karamanoğullarının hakimiyəti altına girdi. Daha sonra Səlçuklu Sultanı İzzəttin Kəykavus'un oğlu Gıyasəddin Siyavuş'u başa gəçirən Məhəmməd Bəy'in kəndisi də vəzir oldu. İlk öncələri Moğol baskısına başarı ilə karşı koymasına birçok kərə galip gəlməsinə rağmən, daha sonraki çarpışmaların birində iki kardəşi ilə bərabər şəhit düşmüştür. İdarəciliği sırasında Türkçəyi rəsmi dil olarak ilan ədən fərmanını vərmiştir. Bu fərmanda "Bugündən sonra divanda, dərgahda və bargahta, məclistə və məydanda Türkçə'dən başka dil kullanılmayacaktır." diyərək siyasi və askəri bir zafər dəğil aynı zamanda kültürəl bir zafər kazanmıştır
 
==Həmçinin Baxbax==
 
[[Qaramanoğulları bəyliyi]]
 
[[Kateqoriya:Şəxslər]]
[[Kateqoriya:Hökmdarlar]]
[[Kateqoriya:1280-ci ildə vəfat edənlər]]