Yaqubi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Luckas-bot (müzakirə | töhfələr)
k Bot redaktəsi əlavə edilir: es:Ya'qubi
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Şəxslər
|şəkil =
|şəkil məlumat =
|şəkil miqyası =
|Adı = Yəqubi
|Tam Adı =
|Digər Adları =
|Fəaliyyəti =
|Milliyəti =
|Doğum Tarixi =
|Doğum Yeri =
|Ölüm Tarixi = {{Vəfat_tarixi|897||}}
|Ölüm Yeri =
|Ölüm Səbəbi =
|Dəfn Yeri =
|Atası =
|Anası =
|Həyat yoldaşı =
|Uşaqları =
|Rəsmi vebsaytı =
|İmzası =
}}
|}
 
 
{{vikiləşdirmək}}
Yəqubi (?-897), tarixçi, səyyah
 
 
== Həyatı ==
 
Əhməd ibn Əbu Yəqub İshaq ibn Vazeh İsfahani tarixdə «"Yəqubi»"«"İbn Vazeh»" kimi daha məşhurdur. Onun üçüncü nəsildən babası Vazeh xəlifə Mənsur Dəvaniqinin qulamı idi. O, [[Bağdad]] şəhərinin salınmasında fəal iştirak etmiş, şəhərin böyük bir hissəsinin tikintisinə rəhbərliyi həyata keçirmişdi. [[775]]-ci ildə Mənsur onu Ərməniyyə vilayətinin valisi təyin etdi. Növbəti Abbasi xəlifəsi Mehdi onu Misirə vali göndərdi. Lakin az sonra Vazeh xəlifə Mehdinin əmri ilə edam olundu (785-786; bəzi məlumatlara görə Vazehin edamı Harun ər-Rəşidin zamanında baş vermişdir).
 
Əhməd ibn Əbu Yəqub İshaq ibn Vazeh İsfahani tarixdə «Yəqubi» və «İbn Vazeh» kimi daha məşhurdur. Onun üçüncü nəsildən babası Vazeh xəlifə Mənsur Dəvaniqinin qulamı idi. O, [[Bağdad]] şəhərinin salınmasında fəal iştirak etmiş, şəhərin böyük bir hissəsinin tikintisinə rəhbərliyi həyata keçirmişdi. [[775]]-ci ildə Mənsur onu Ərməniyyə vilayətinin valisi təyin etdi. Növbəti Abbasi xəlifəsi Mehdi onu Misirə vali göndərdi. Lakin az sonra Vazeh xəlifə Mehdinin əmri ilə edam olundu (785-786; bəzi məlumatlara görə Vazehin edamı Harun ər-Rəşidin zamanında baş vermişdir).
 
Yəqubi ehtimala görə [[Bağdad]]da doğulmuş, gənclik illərini Ərməniyyə vilayətində (yəni [[Azərbaycan]] torpaqlarında) keçirmişdi. Onun Tahirilərin xidmətində olması barədə də ehtimallar vardır (Yəqubi Tahirilərin fəthləri barədə müstəqil kitab da yazmışdır). Təqribən [[874]]-cü ildə Yəqubi əvvəlcə Hindistana, daha sonra Misirə və məğrib diyarına səfər edir. Çox güman ki, o, ömrünün sonuna kimi Şimali Afrikada yaşamış və Misirdə dünyasını dəyişmişdir.
Əsərlərindən məlum olduğuna görə, Yəqubi coğrafiya, nücum (astronomiya) və ədəbiyyatı yaxşı bilirmiş. Onun [[Bizans]] və [[Afrika]] tarixinə, habelə, sair mövzulara həsr olunmuş bir neçə əsəri itmişdir. Yəqubinin dövrümüzüdək gəlib çatmış ədəbi irsi məşhur tarix salnaməsi və qismən qorunub saxlanmış «"əl-Buldan»" (Şəhərlər) kitabı ilə məhdudlaşır.
 
Yəqubi hərtərəfli və ümumiləşdirilmiş tarix kitabı yazan ilk müsəlman müəllifi sayılır. O və «"əl-Əxbar-üt-tival»" əsərinin müəllifi Əbu Hənifə Dinəvəri monumental müsəlman tarixçiliyinin baniləridirlər. Yəqubinin əsəri Həzrət Adəmin (ə) yaradılışından başlayaraq, müəllifin yaşadığı dövrə kimi keçən mərhələni əhatə edir. Müəllif kitabı iki cilddə hazırlamışdır. I cild islama qədərki tarixi əhatə edir. Burada qədim peyğəmbərlərin tarixi, [[Hindistan]], [[Yunanıstan]] və [[Roma]], [[İran]] (Sasanilər), [[Çin]], [[Misir]] və [[Nubiya]] torpaqlarının tarixi, habelə, islamdan əvvəlki [[Ərəbistan]]da baş vermiş hadisələr işıqlandırılır. II cild isə Həzrət [[Məhəmməd peyğəmbər]]in (s) doğuluşundan 15-ci Abbasi xəlifəsi Mütəmidin hakimiyyətinin əvvəllərinə ([[873]]-cü il) qədərki xilafətin tarixini əks etdirir.
 
Yəqubi öz kitabında yalnız tarixi hadisələri sadalamaqla kifayətlənmir, yeri gəldikcə təsvir etdiyi dövrün ictimai-siyasi və mədəni mənzərəsini də verir. Əsərdə qədim dünya dövlətlərinin coğrafiyası, siyasi quruluşu, millətlərin adət-ənənələri və dini dünyagörüşləri barədə faydalı məlumatlara rast gəlirik. Məlumatlardakı bu zənginlik və dolğunluq yəqin ki, Yəqubinin müxtəlif bölgələrə etdiyi səyahətlər nəticəsində əldə olunmuşdur.
Sətir 19 ⟶ 42:
== Həmçinin bax ==
 
[[Kateqoriya:Şəxslər]]
[[Kateqoriya:Tarixçilər]]
[[Kateqoriya:Səyyahlar]]