|
'''Məktəb medalları''' — Orta məktəb şagirdlərinin təhsil müddətindəki biliyinin qiymətləndirilməsi üçün verilən medallar. Əsasən qızıl və gümüş medaldan ibarətdir.
== İlk medallar ==
Orta məktəb şagirdlərinin təhsil müddətindəki biliyinin qiymətləndirilməsi üçün medalların verilməsi ənənəsi hələ [[XIX əsr]]də olub. Rusiyada məktəb medallarının tarixi [[1828]]-ci ildə “Məhəllə, qəza məktəbləri və gimnaziyalarının əsasnamələri”nin qəbulu ilə başlayıb. Azərbaycanın da daxil olduğu SSRİ-də isə məktəb medallarının verilməsi qaydaları ittifaqın İcraiyyə Komitəsinin 1247 saylı qərarı ilə 1945-ci ilin mayın 30-dan tətbiq edilib. ▼
▲Orta məktəb şagirdlərinin təhsil müddətindəki biliyinin qiymətləndirilməsi üçün medalların verilməsi ənənəsi hələ [[XIX əsr]]də olub. Rusiyada məktəb medallarının tarixi [[1828]]-ci ildə “Məhəllə, qəza məktəbləri və gimnaziyalarının əsasnamələri”nin qəbulu ilə başlayıb . Azərbaycanın da daxil olduğu SSRİ-də isə məktəb medallarının verilməsi qaydaları ittifaqın İcraiyyə Komitəsinin 1247 saylı qərarı ilə 1945-ci ilin mayın 30-dan tətbiq edilib.
== SSRİ medalları ==
Azərbaycanın da daxil olduğu SSRİ-də isə məktəb medallarının verilməsi qaydaları ittifaqın İcraiyyə Komitəsinin 1247 saylı qərarı ilə 1945-ci ilin mayın 30-dan tətbiq edilib.
İlk qızıl və gümüş medallar 583 qızıl və 925 gümüş probundan hazırlanırdı. Dairəvi formada, diametri 32 mm olan medallar həmin vaxt ittifaq respublikalarında mövcud olan 16 variantda ştamplanırdı. Əsl qızıl medallar demək olar ki, həmin illərdə hazırlananlar hesab edilə bilər. Çünki 1954-cü ildə qənaət məqsədilə qızıl medalların istehsalında ilk texniki dəyişiklik edilir və medaldakı qızılın probu 375-ə enməklə keyfiyyəti aşağı salınır. Gümüş medalların tərkibi isə olduğu kimi saxlanır.
1960-cı ildə məktəb medallarının yeni nümunəsi tətbiq edilir. Medalların diametri 40 mm-dək böyüdülür, amma əvəzində onların tərkibindəki qiymətli metalların çəkisi azaldılır. Qızıl medallarda qiymətli metalların çəkisi 0,3 qrama, gümüş medallarda isə 0,2 qrama çatır. Bu qiymətli metalların yerini isə qızıl medallarda tompaklar (mis ilə sink ərintisi; bürünc növü), gümüş medallarda melxior (nikellə misdən alınan gümüşə oxşar ərinti) tutur. Beləliklə, medallarda qiymətli metallar yalnız toz halında qalmış olur.
{| border="1" align=center cellpadding="2" cellspacing="0"
<table border="1" cellspacing="0" cellpadding="0" class="Table1"><tr class="Table11"><td colspan="5" style="text-align:left;width:1.2715in; " class="Table1A1"><p align="center" class="P1"><strong>Qızıl </strong></p></td></tr><tr class="Table11"><td bgcolor="#FFFF00" class="Table1A2" style="text-align:left;width:1.2715in; "><p align="center" class="P1">il </p></td><td bgcolor="#FFFF00" class="Table1A2" style="text-align:left;width:1.0521in; "><p align="center" class="P1">diametr </p></td><td bgcolor="#FFFF00" class="Table1A2" style="text-align:left;width:1.0208in; "><p align="center" class="P1">Tərkib </p></td><td bgcolor="#FFFF00" class="Table1A2" style="text-align:left;width:1.0924in; "><p align="center" class="P1">Ustə çəkilmə </p></td><td bgcolor="#FFFF00" class="Table1E2" style="text-align:left;width:1.209in; "><p align="center" class="P2"><span class="T1">Qiymətli metal</span></p></td></tr><tr class="Table11"><td style="text-align:left;width:1.2715in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">1945 </p></td><td style="text-align:left;width:1.0521in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P2"><span class="T1">32 mm</span></p></td><td style="text-align:left;width:1.0208in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">qızıl 583 </p></td><td style="text-align:left;width:1.0924in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">qızıl 900 </p></td><td style="text-align:left;width:1.209in; " class="Table1E3"><p align="center" class="P1">10,45 qram </p></td></tr><tr class="Table11"><td style="text-align:left;width:1.2715in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">1954 </p></td><td style="text-align:left;width:1.0521in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P2"><span class="T1">32 mm</span></p></td><td style="text-align:left;width:1.0208in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">qızıl 375 </p></td><td style="text-align:left;width:1.0924in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">qızıl 900 </p></td><td style="text-align:left;width:1.209in; " class="Table1E3"><p align="center" class="P1">5,87 qr. </p></td></tr><tr class="Table11"><td style="text-align:left;width:1.2715in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">1960-cı ildən başlayaraq </p></td><td style="text-align:left;width:1.0521in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P2"><span class="T1">40 mm</span></p></td><td style="text-align:left;width:1.0208in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">Tompak </p></td><td style="text-align:left;width:1.0924in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">qızıl </p></td><td style="text-align:left;width:1.209in; " class="Table1E3"><p align="center" class="P1">0,3 qr. </p></td></tr><tr class="Table11"><td colspan="5" style="text-align:left;width:1.2715in; " class="Table1E3"><p align="center" class="P1"><strong>Gümüş </strong></p></td></tr><tr class="Table11"><td bgcolor="#CCCCCC" class="Table1A7" style="text-align:left;width:1.2715in; "><p align="center" class="P1">il </p></td><td bgcolor="#CCCCCC" class="Table1A7" style="text-align:left;width:1.0521in; "><p align="center" class="P1">Diametr </p></td><td bgcolor="#CCCCCC" class="Table1A7" style="text-align:left;width:1.0208in; "><p align="center" class="P1">Tərkib </p></td><td bgcolor="#CCCCCC" class="Table1A7" style="text-align:left;width:1.0924in; "><p align="center" class="P1">Ustə çəkilmə </p></td><td bgcolor="#CCCCCC" class="Table1E7" style="text-align:left;width:1.209in; "><p align="center" class="P1">Qiymətli metal </p></td></tr><tr class="Table11"><td style="text-align:left;width:1.2715in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">1945 </p></td><td style="text-align:left;width:1.0521in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P2"><span class="T1">32 mm</span></p></td><td style="text-align:left;width:1.0208in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">gümüş 925 </p></td><td style="text-align:left;width:1.0924in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">- </p></td><td style="text-align:left;width:1.209in; " class="Table1E3"><p align="center" class="P1">15,0 qram </p></td></tr><tr class="Table11"><td style="text-align:left;width:1.2715in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">1954 </p></td><td style="text-align:left;width:1.0521in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P2"><span class="T1">32 mm</span></p></td><td style="text-align:left;width:1.0208in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">gümüş 925 </p></td><td style="text-align:left;width:1.0924in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">- </p></td><td style="text-align:left;width:1.209in; " class="Table1E3"><p align="center" class="P1">15,0 qr. </p></td></tr><tr class="Table11"><td style="text-align:left;width:1.2715in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P2"><span class="T1">1960-cı ildən etibarən</span></p></td><td style="text-align:left;width:1.0521in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P2"><span class="T1">40 mm</span></p></td><td style="text-align:left;width:1.0208in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">melxior </p></td><td style="text-align:left;width:1.0924in; " class="Table1A3"><p align="center" class="P1">gümüş </p></td><td style="text-align:left;width:1.209in; " class="Table1E3"><p align="center" class="P1">0,2 qr. </p><p align="center" class="P3"> </p></td></tr></table>
|-
| Qızıl
|-
! bgcolor="gold" |il
! bgcolor="gold" |diametr
! bgcolor="gold" |Tərkib
! bgcolor="gold" |Ustə çəkilmə
! bgcolor="gold" |Qiymətli metal
|-
| 1945
| 32 mm
| qızıl 583
| qızıl 900
| 10,45 qram
|-
| 1954
| 32 mm
| qızıl 375
| qızıl 900
| 5,87 qr.
|-
| 1960-cı ildən başlayaraq
| 40 mm
| Tompak
| qızıl
| 0,3 qr.
|-
| Gümüş
|-
! bgcolor="silver" |il
! bgcolor="silver" |Diametr
! bgcolor="silver" |Tərkib
! bgcolor="silver" |Ustə çəkilmə
! bgcolor="silver" |Qiymətli metal
|-
| 1945
| 32 mm
| gümüş 925
| -
| 15,0 qram
|-
| 1954
| 32 mm
| gümüş 925
| -
| 15,0 qr.
|-
| 1960-cı ildən etibarən
| 40 mm
| melxior
| gümüş
| 0,2 qr.
|}
1968-ci ildə gümüş medalla təltif etmə dayandırılır. 1977-ci cildə SSRİ Konstitusiyasının dəyişdirilməsi ilə əlaqədar ittifaqa daxil olan respublikaların da əsas qanunları yenidən qəbul edildiyindən ölkələrin gerblərinə yeni beş ulduzlu simvollar əlavə edilir. Bu dəyişiklik qızıl medalda da öz əksini tapır.
| 