Lusi Ver: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot redaktəsi əlavə edilir: fa:لوسیوس وروس
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 12:
| sülalə = [[Nerva-Antonin]]
| imzası =
| doğum tarixi = [[15{{Doğum Dekabr]] [[tarixi|130]]|12|15}}
| doğum yeri = [[Şəkil:Vexilloid of the Roman Empire.svg|25px]] [[Roma İmperiyası]]<br />[[Şəkil:Coat of arms of Rome.svg|25px]] [[Roma]]
| ölüm tarixi = †[[{{Vəfat tarixi|169]]||}}
| ölüm yeri = [[Altinum]]
| dəfn yeri = [[Müqəddəs Ancelo qəsri]]
Sətir 26:
}}
[[Şəkil:Denarius-Lucius Verus-Arenia-s1537.jpg|300 px|thumb|Adına kəsilmiş sikkə]]
Lusi Avreli Ver ([[latın dili|lat.]] ''Lucius Ceionius Commodus, Lucius Aelius Commodus, Lucius Aelius Aurelius Commodus''; * [[15 Dekabr]] [[130]]; † [[169]] [[Altinum]]) [[Mark Avreli]] ilə müştərək [[161]] -[[169]] -cu illərdə [[Roma]] imperatoru olmuşdur.
 
== Həyatı ==
 
=== Kimliyi ===
 
Doğma atası Lusi Eliy Ver Adrian tərəfindən oğulluğa götürüldüyünə görə qısa müddət imperatorluğa xələf olmuş, lakin [[1 yanvar]] [[138]] ci ildə Adriandan qabaq vəfat etmişdir. bundan sonra azyaşlı Lusi Ver növbə üzrə ikinci xələf adlandırılır ki, öz növbəsində imperatorluğu [[Antonin Piy]]dən [[Mark Avreli]] ilə birlikdə qəbul etmiş olur.
 
=== Siyasi fəaliyyəti və müştərək imperatorluğu ===
 
Kariyerasına [[153]] cü ildə [[Kvestor]], [[154]] cü ildə [[Konsul]] kimi başlamışdır. 32 yaşında [[Pretor]], [[161]] ci ildə təzədən konsul kimi fəaliyyət göstərir.
 
Antonin Piyin ölümühdən sonra Mark Avreli artıq hakimiyyətdə olsada və senatın idarəetməni tək ona tapşırmasına baxmayaraq hakimiyyəti Lusi Ver ilə bölüşməyi qərara alır.
 
Ciddi və tədbirli Mark Avrelidən fərqli olaraq, Lusu Ver öz kefi üçün yaşamağa, gününü kef məclislərində, əyləncədə keçirməyi üstün tuturdu. Antik mənbələrdə şəxsiyətinə cox tənqidi yanaşılır və o [[Neron]] ilə müqqayisə edilir.
 
=== Parfiya müharibəsi ===
 
[[162]]—[[166]] ci illərdə Ver [[Parfiya çarlığı]] ilə müharibədə imperiya qoşunlarına rəhbərlik etmişdir.
 
[[163]] cü ildə Suriyaya gələrək parfiyaya qarşı müharibəyə hazırlaşarkən yüngül vä eşqibazlıq hərəkətləri ilə özünü cox alçaltmışdır. o hətta məşuqəsinin göstərişi ilə saqqalıni qirxmağa məcbur olmuşdur. Sərkərdələri döyüş meydanında çətinliyə düşəndə belə, hətta [[Kapadokiya]] valisi öz legionu ilə məğlub edildikdə belə o, öz kefindən qalmırdı. Günlərini ov ovlamaqda, musiqi sədaları altında dəniz gəzintisində keçirirdi. Müharibədən sonra qələbəni Ver və Mark Romada zəfər yürüşü keçirərək qeyd edirlər. Bu qələbənin əldə edilməsində Lusi Verin deyil sərkərdələrin böyük əməyi olmuşdur. Bu müharibədə Mesopatamiya, Suriya və Ermənistan Romanın ərazisinə təzədən qatılmış olur. Bu münasibətlə Lusi Ver özünə yeni [[Latın dili|lat.]] ''Armeniacus'' ləqəbini götürür.
 
=== Əyyaş imperator ===
 
Romaya geri dönən Lusi Ver tam səveh və əyyaş bir həyat tərzi keçirir. Kef məclislərindən sonra tez-tez qlaiyator döyüşləri keçirdərmiş.
Mark Avreli fəlsəfi "Düşüncələr"ində Veri belə xarakterizə edir: "...qardaşımın əxlaqı məni öz qeydimə özüm qalmağı vadar edir,amma onun istiqanlığı və hörmətcilliyi məni sevindirir."
 
Mark Avreli qardaşının bu hərəkətlərindən utansa da özünü görməməzliyə vururdu. Onu nəzarətsiz buraxmamaq üçün [[167]] ci ildə Markomann müharibəsində özü ilə yürüşə götürür. Orada Lusi Ver günlərini ovda və kef məclislərində keçrərkən, Mark Avreli bütün işlərin həllini öz üzərinə götürür. [[Pannon]] alındıqdan sonra Romaya geri dönürlər.
 
=== Ölümü ===
 
40 yaşına çatmamış insultdan ([[Latın dili|lat.]]''Apoplexia cerebri'') vəfat etmişdir.
Onun ölümü Mark Avreli ağlatmışdır. Senat onu " Ilahi Ver" adlandıraraq allahlar sırasına aid etmişdir
 
 
{{ Sələf-xələf (Roma İmperiyası)
Sətir 55 ⟶ 68:
 
== Mənbə ==
* Timothy Barnes: Hadrian and Lucius Verus. In: Journal of Roman Studies 57, 1967
 
* Timothy Barnes: Hadrian and Lucius Verus. In: Journal of Roman Studies 57, 1967
 
== Xarici keçid ==
 
* http://www.hrono.info/biograf/bio_l/luci_ver.html
* [http://www.psylib.ukrweb.net/books/avrel01/txt01.htm ("Özü ilə təklikdə, Düşüncə") rus dilində]
 
{{Roma imperatorları}}