Türbə: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 15:
“Yeraltı sarayda” belə dəfn mərasimi əbədi yeraltı həyat haqqında əski türk anlayışları ilə bağlı olub, sərdabə içərisində əlverişli, əgər belə demək mümkünsə, gerçək yaşayış şəraiti yaratmaq istəyindən doğmuşdur. Adı çəkilən türk xalq dastanında türbə “gerçək ev” adlandırılır (“Manas öldü...özünün gerçək evinə getdi”).
Deyilməlidir ki, müsəlmanlıq çağının türk hökmdarları monumental xatirə tikililərinin inşaatına çox ciddi yanaşırdılar. XII yüzildə [[Sultan Səncər|Böyük Səlcuq Sultanı Səncər]] sağ ikən paytaxtı [[Mərv]]də özünə əzəmətli bir türbə tikdirir və onu ''“gələcək yaşayışın evi”'' adlandırır. [[Hülakülər|Elxani]] hökmdarlarından [[Qazan xan]] XIII yüzilin sonunda [[Təbriz]]də, [[Olcaytu xan]] isə [[Sultaniyyə]]də öncədəb özləri üçün [[Olcaytu Xudabəndə türbəsi|azman türbələr]] ucaltmışlar. XIV yüzildə [[Əmir Teymur]] deyirdi ki, ''“xoşbəxt o kəsdir ki, içərisinə girməzdən öncə özünə türbə hazırlayır.”'' XIII əsrin mütəfəkkir türk şairi [[Mövlana Cəlaləddin Rumi]] öz ardıcıllarına vəsiyyət etmişdi: ''“Bizim türbələrimizi elə uca tikin ki, onlar hər yerdən görünsün.”'' Bu xatirə tikililərinin türkcə orijinal adı – türbət sözünün də anlamı “duran (daimi) ev” deməkdir. (“Tu / u / r” – duran – dayanan, “bet / d” – bina, xatirə binası, ev)
Bəllidir ki, insanın əski məqbərələri yaşayış evi obrazına yaxın olmuşdur. Ona görə təəccüblü deyil ki, qədim türklərin qəbirüstü tikililərinin müəyyən tipi yeraltı hissəsində qaradamı, yerüstü hissəsində isə biçimcə yurtanı - köçərilərin universal evini yamsılayırdı.
{{ar|توربه}}
| |||